2015 fiyatlarında nereye gittiğini anlayamadığımız o vergilerin oranı da önemli.
Türkiye Yüzyılı Nedir?
- Konbuyu başlatan turgutkuzan
- Başlangıç tarihi
İki kardeş Enflasyon ve faiz
Fiyatlar son sürat yükselmeye devam ediyor. Enflasyon toplumun ahlakını daha da bozuyor. Kim kimden ne yontarsam kâr diye bakıyor.
Böylesi bir ekonomik ortamda Türkiye yüzyılı vb. Tabirler inandırıcılıktan uzak, sadece siyasi parti propagandalarından ibaret kalır.
Böylesi bir ekonomik ortamda Türkiye yüzyılı vb. Tabirler inandırıcılıktan uzak, sadece siyasi parti propagandalarından ibaret kalır.
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
"Türkiye Yüzyılı" ndan sizin anladığınız "doblo fiyatı" mı?
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye’nin türlerine göre yıllık enerji ihtiyacı ile ilgili kamuya açık kaynaklarda yer alan bazı verileri aşağıda özetliyorum. Bu veriler “elektrik”, “nihai enerji tüketimi”, “sektörel dağılım” gibi başlıklar çerçevesindedir. Farklı türler için (“birincil enerji”, “endüstriyel / konut / ulaştırma” gibi) tam ayrımı sağlayan, güncel ve bütünlüklü veri seti bazen sınırlı olabilir.
Türkiye’nin türlerine göre yıllık enerji ihtiyacı ile ilgili kamuya açık kaynaklarda yer alan bazı verileri aşağıda özetliyorum. Bu veriler “elektrik”, “nihai enerji tüketimi”, “sektörel dağılım” gibi başlıklar çerçevesindedir. Farklı türler için (“birincil enerji”, “endüstriyel / konut / ulaştırma” gibi) tam ayrımı sağlayan, güncel ve bütünlüklü veri seti bazen sınırlı olabilir.
Mevcut Veriler
| Tür / Segment | Değer | Kaynak / Açıklama |
|---|---|---|
| Elektrik tüketimi | 2024 yılında Türkiye’nin elektrik tüketimi 353,6 TWh olarak gerçekleşmiştir. | |
| Elektrik tüketim projeksiyonu | Ulusal Enerji Planı’na göre, elektrik tüketiminin 2025’te ~ 380,2 TWh, 2030’da ~ 455,3 TWh, 2035’te ~ 510,5 TWh olması bekleniyor. | |
| Toplam nihai enerji tüketimi | 2021 yılında Türkiye’nin toplam nihai enerji tüketimi yaklaşık 159,43 Mtep (milyon ton eşdeğer petrol) olmuştur. | |
| Hanehalkı nihai enerji tüketimindeki kaynakların dağılımı | 2022’de hanehalklarında nihai enerji tüketiminin yaklaşık %48,3 doğal gaz, %17,1 elektrik ve %14,3 kömür tarafından karşılanmıştır. |
Eksikler & Notlar
- Yukarıdaki veriler “türlerine göre enerji ihtiyacı” denilince akla gelen bazı alt türleri (örneğin ulaştırma yakıtları, ısıtma, endüstriyel proses enerjisi, petro-kimya vs.) ayrıntılı olarak vermiyor.
- “Birincil enerji arzı” (primary energy supply) ve “sektörel enerji talebi” gibi veriler, yıllara, bölgelere ve kaynak tipine göre değişken; bu ayrıntılı veriler genelde enerji bakanlığına ait raporlar veya TÜİK’in özel çalışmaları ile elde edilebiliyor.
- Gelecek projeksiyonlarında, elektrik dışındaki diğer enerji türleri için (örneğin doğalgaz, ulaştırma, biyoyakıt vs.) ihtiyaç tahminleri genelde Ulusal Enerji ve İklim Planları gibi belgelerde yer alıyor, ancak “yıllık enerji ihtiyacı türlerine göre” şeklinde bir özet tablo her zaman güncel ve açık şekilde paylaşılmıyor.
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Ulusal Enerji Planı’ndan elde edilen projeksiyonlarda, enerji ihtiyacının türlerine ve sektörlere göre nasıl gelişeceğiyle ilgili bilgiler var. Aşağıda bu bilgilerden derlediklerim:
Plan içerisindeki sektör bazlı detaylar şöyle:
Türkiye Ulusal Enerji Planı’ndan elde edilen projeksiyonlarda, enerji ihtiyacının türlerine ve sektörlere göre nasıl gelişeceğiyle ilgili bilgiler var. Aşağıda bu bilgilerden derlediklerim:
Başlıca Projeksiyonlar (2020-2035)
- Birincil enerji tüketimi, 2020 yılı değerinden başlayarak 2035 yılında yaklaşık 205,3 MTEP (Milyon Ton Eşdeğer Petrol) olacağı öngörülüyor.
- Elektrik tüketimi 2020’deki seviyeden artarak 2035’te ~ 510,5 TWh olarak tahmin ediliyor.
- Elektrik enerjisinin nihai enerji tüketimi içindeki payı, 2020-lerde olan yüzdelik seviyeden yükselerek %24,9’a ulaşması bekleniyor.
Sektörel Dağılım & Türlere Göre İhtiyaç
Plan içerisindeki sektör bazlı detaylar şöyle:| Sektör | Beklenen Eğilim / Notlar |
|---|---|
| Sanayi | Sanayi sektöründe enerji talebi, ekonomik büyüme ve imalat sanayisinin dönüşümü ile birlikte büyüyecek; enerji verimliliği önlemleri uygulanacak. |
| Mesken / Konut | Konutlarda elektrik ve doğalgaz kullanımının artması bekleniyor; bina enerjisi verimliliği önlemleri bu sektördeki enerji talebini baskılayacak. |
| Hizmetler | Hizmet sektörü (ticaret, kamu hizmetleri, büro binaları vb.) enerji talebinde önemli bir paya sahip olmaya devam edecek; bu alanda da elektrik kullanımının payı artacak. |
| Ulaştırma | Ulaştırma sektöründe fosil yakıtlar hâlâ baskın olacak; elektrikli ulaşım ve alternatif yakıtlar artış eğiliminde; fakat 2035’e kadar büyük dönüşüm için planlar mevcut. |
Ek Teknik Hedefler & Parametreler
- Elektrik kurulu gücünün 2020’de ~ 95,9 GW iken, 2035’te ~ 189,7 GW’a yükseleceği projeksiyonu bulunmaktadır.
- Enerji yoğunluğunda %35,3 oranında bir azalma hedefleniyor; yani kişi / GSYH başına tüketilen enerji miktarının düşürülmesi bekleniyor.
- Yenilenebilir enerjinin elektrik üretiminde payı, 2020’deki değerlerinden yükselerek %54,7 düzeyine çıkması öngörülüyor.
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye — Mevcut kurulu güç ile “Türkiye Yüzyılı” / Ulusal Enerji Planı (2035) hedefleri karşılaştırması
Aşağıdaki tablo, kamu verilerine göre (en son yayımlanan Enerji Bakanlığı / TEİAŞ verileri, 2025 Ağustos civarı) mevcut kurulu güç ile Ulusal Enerji Planı’nda yer alan 2035 hedeflerini yan yana koyar. Tablo sonunda her bir kaynağa atıfta bulunuyorum.| Kaynak / Tür | Mevcut ~ (MW) — (kaynak: 2025, Ağustos / Haziran verileri) | 2035 Hedef (MW) — Ulusal Enerji Planı | Açık fark (MW) = Hedef − Mevcut | Gerekli yaklaşık artış (%) |
|---|---|---|---|---|
| Toplam elektrik kurulu güç | 120,784 MW. | 189,700 MW. | +68,916 MW | +57.1 % (toplamda) |
| Hidroelektrik (HES) | 32,289 MW. | 35,100 MW. | +2,811 MW | +8.7 % |
| Güneş (PV) | 23,877 MW. | 52,900 MW. /td][td]+29,023 MW | +121.6 % | |
| Rüzgar (kara+deniz) | ~13,391 MW (raporlarda 13–13.5 GW aralığı veriliyor). | 29,600 MW (24.6 GW kara + 5 GW deniz üstü hedefi). | +16,209 MW | +121.0 % |
| Jeotermal | 1,734 MW. | (Plan doğrudan yeni jeotermal hedefi belirtiliyor ama ana hatlarda güneş/rüzgâr/hidro öne çıkıyor) | — | — |
| Biyokütle / Diğer yenilenebilir | ~2,435 MW. | (toplam yenilenebilir payı yükseltiliyor; ayrıntılı alt hedefler belgede) | — | — |
| Doğalgaz (termik) | ~24,743 MW. | Plan çeşitli üretim/enerji güvenliği adımları içeriyor; gaz hedefi niceliksel olarak planın senaryosunda yer alıyor (kaynak dengelenmesi hedefi). | — | — |
| Kömür (termik) | ~11,477 MW (yerli kömür dahil). | Plan fosil payını düşürmeyi, yenilenebilirleri artırmayı öngörüyor; kömürün gelecekteki payı plan senaryosuna bağlı. | — | — |
| Nükleer | 0 MW (ticari işletmede nükleer henüz devrede değil; Akkuyu inşaat/ilerleme aşamasında). | 7,200 MW (Planda 2035 için nükleer hedefi ≈ 7.2 GW). | +7,200 MW | (yüzde artış anlamlı değil — sıfırdan kurulum) |
Kısa değerlendirme — ne anlama geliyor?
- Toplamda ~69 GW ilave kurulu güç hedefleniyor; bunun büyük kısmı güneş + rüzgâr + (kısmen hidro + nükleer) ile karşılanacak. (Toplam hedef 189,7 GW — Ulusal Enerji Planı).
- Güneş ve rüzgâr için gereken artış oranları iki haneli; her iki kaynağın da mevcut kapasitenin ≈%120 üzerinde büyümesi gerekiyor — yani bugün kurulu güneş ve rüzgârın ~2×’si kadar daha tesis kurulması hedeflenmiş durumda.
- Hidro için ilave gereksinim daha sınırlı (≈2.8 GW) çünkü hidro zaten yüksek seviyede.
Notlar, sınırlamalar
- Veri tarihi ve kaynak farklılıkları: “Mevcut” rakamlar Enerji Bakanlığı / TEİAŞ’in aylık infobank / haber duyurularına dayanmaktadır (2025’in ortaları / Ağustos verileri). Farklı haber kaynakları ve aylarda küçük farklılıklar görülebilir; tabloya aldığım sayılar kamu duyuruları ile uyumlu en güncel ilanlardır.
- Hedefler = politika projeksiyonları: Ulusal Enerji Planı’ndaki 2035 değerleri “plan”/projeksiyon niteliğindedir — gerçekleşme yatırım, maliyet, zamanlama, izinler, şebeke kapasitesi, finansman ve teknoloji unsurlarına bağlıdır.
- Detaylı alt kalemler: Jeotermal, biyokütle, depolama (batarya) ve dağıtık kaynaklar için de hedefler/planda sayılar var; istersen bunları da tabloya ekleyip yıllık kurulum hızına (MW/yr) dönüştürebilirim.
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Yüzyılı vizyonu ve savunma odaklı stratejiler kapsamında, resmi kurumların duyurduğu bazı projeler ve gelişmeler şöyle:
Aşağıdakiler doğrudan “Türkiye Yüzyılı” söylemiyle ya da “stratejik adımlar / vizyon” ifadeleri içinde bağlantılı olarak ilan edilmiş savunma projeleri ve inisiyatiflerdir:
Türkiye Yüzyılı vizyonu ve savunma odaklı stratejiler kapsamında, resmi kurumların duyurduğu bazı projeler ve gelişmeler şöyle:
Türkiye Yüzyılı / Savunma alanında öne çıkan projeler ve uygulamalar
Aşağıdakiler doğrudan “Türkiye Yüzyılı” söylemiyle ya da “stratejik adımlar / vizyon” ifadeleri içinde bağlantılı olarak ilan edilmiş savunma projeleri ve inisiyatiflerdir:| Proje / İnisiyatif | Açıklama / Amaç |
|---|---|
| SİPER Ürün-1 ve HİSAR Seri Üretim Projeleri | Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından başlatılan; hava ve füze savunma sistemi SİPER Ürün-1’in seri üretimine geçilmesi; HİSAR alçak/orta irtifa hava savunma füze sisteminin kapsamının genişletilmesi, Kara ve Hava Kuvvetlerine hizmet verecek şekilde üretimin artırılması. |
| İnsanlı Hava Platformları Projeleri | Yerli hava platformlarının (muhtemelen insansız hava araçlarından farklı olarak insanlı uçak / benzeri hava platformu projeleri) geliştirilmesi. İmzalar atılmış, özgün hava platformlarının (örneğin Milli Muharip Uçak / MMU gibi) geliştirilmesi bu kapsamda öne çıkıyor. |
| Milli Muharip Uçak (MMU), HÜRJET, ATAK-2, ANKA-3 gibi Havacılık Projeleri | Savunma ve havacılık sanayisinde dışa bağımlılığı azaltmak, yerli tasarım ve üretim kapasitesini artırmak. Bu projeler “Türkiye Yüzyılı / İstikbalin Yüz Yılı” gibi tanıtım programlarında öne çıkarılıyor. |
| MSB Dijital Gösterim Merkezi: “Yüzyılın Gücü, Cesaretin Teknolojisi” | Yerli ve milli silah, donanım, teknoloji ürünlerinin kamuoyu ile paylaşılması; savunma sanayisinin görünürlüğünün artırılması; vatandaşların bu teknolojilerle tanıştırılması. |
| MİLTAR Projesi (Milli Tarama Sistemleri) | Gümrük idarelerinde kaçakçılıkla mücadeleye yönelik sistemlerin yerli imkânlarla temini; ithal yerine yerli teknolojiyi kullanma hedefi. Savunma-Sanayi Başkanlığı’nın da katılımıyla yürütülüyor. |
| Yerli ve Milli Kritik Savunma Ürünleri | TÜBİTAK SAGE kapsamında geliştirilen SOM, SOM-J, GÖKTUĞ Serisi Füzeler; Kanatlı ve Güdümlü Güdüm Kitleri (HGK, KGK); Elektronik Harp / Destek Podları (EHPOD, EDPOD); ayrıca milli bileşenler olan ATLAS, KAŞİF, SG-Konum gibi ürünler. Bu ürünler, yerli savunma sanayisinin kritik altyapısı olarak sunulmakta. |
Politik / Stratejik Açıklamalar ve Arka Plan
- Millî Savunma Bakanlığı’nın ve Savunma Sanayii Başkanlığı’nın açıklamalarında “Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda stratejik adımlar atıldığını”, savunma sanayisinin dışa bağımlılığı azaltma, yerli üretim, teknoloji geliştirme, AR-GE yatırımlarının artırılması yönündeki hedeflerin önemsendiğini görüyoruz.
- Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Bakanlar seviyesinde verilen bilgilerde sayısal büyüklükler de yer alıyor, örneğin kamuoyuna açıklanan “1132 savunma projesi” gibi rakamlar; bunların büyük kısmının yerlilik oranı yüksek olan projeler olduğu belirtiliyor
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
“1132 savunma projesi” ifadesi, Türkiye’de Savunma Sanayii Başkanlığı gibi yetkili makamların yaptığı açıklamalarda geçen bir sayıdır — bu, “Türkiye’de şu anda yürütülmekte olan savunma projelerinin toplam sayısı” anlamındadır. Ancak “1132 proje” ifadesi özel bir tek proje değil, bütüncül bir toplamı gösterir. Aşağıda bu rakama dair ayrıntılar, neler kapsadığı ve ne anlama geldiği üzerine bilgiler var:
Bu “1132 proje” paketindeki projeler arasında yer alanlar şöyle öne çıkar:
“1132 savunma projesi” ifadesi, Türkiye’de Savunma Sanayii Başkanlığı gibi yetkili makamların yaptığı açıklamalarda geçen bir sayıdır — bu, “Türkiye’de şu anda yürütülmekte olan savunma projelerinin toplam sayısı” anlamındadır. Ancak “1132 proje” ifadesi özel bir tek proje değil, bütüncül bir toplamı gösterir. Aşağıda bu rakama dair ayrıntılar, neler kapsadığı ve ne anlama geldiği üzerine bilgiler var:
Temel Bilgi: “1132 Savunma Projesi”
- Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunumda, Türkiye’nin savunma sanayisinde 2002 yılında 62 adet savunma projesi varken, bugün 1132 projeye ulaşıldığı açıklanmıştır.
- Bu projelerin yerlilik oranı yaklaşık %80 olarak belirtilmiştir; yani bu projelerin büyük çoğunluğu, yabancı bağımlılığı azaltacak şekilde yerli üretim veya yerli katkılar içermektedir.
- Ayrıca, bu projelerin toplam değeri / büyüklüğü de belirtilmiş: savunma projelerinin toplam bütçesinin 100 milyar dolar’ı aştığı ifade edilmiştir.
Ne Kapsanıyor?
Bu “1132 proje” paketindeki projeler arasında yer alanlar şöyle öne çıkar:- İHA / SİHA sistemleri, İnsansız Hava Araçları (ANKA, AKINCI, BAYRAKTAR gibi)
- Uydu projeleri; yer gözlem uyduları, uydu fırlatma projeleri
- Helikopter projeleri (örneğin ATAK serileri, ek helikopter teslimatları)
- Gemi / denizaltı projeleri (MİLGEM, PİRİREİS, vb.)
- Lazer silah sistemleri, elektromanyetik fırlatma sistemleri, test altyapıları ve modern savunma teknoloji ürünleri
Bilinmesi Gerekenler / Sınırlamalar
- “1132 proje” ifadesi proje aşamasında olan tüm savunma sanayii girişimlerini kapsıyor; bir kısmı prototip aşamasında, bir kısmı geliştirme, bir kısmı test ya da teslim edilmiş olabilir. Hepsi aynı aşamada veya aynı ölçekli değil.
- “Yerlilik oranı %80” denildiğinde bu, projenin bileşenleri / üretim süreçlerinde yerli teknoloji / firma katkısının ortalama olduğu seviyeyi gösterir; her projenin tamamı yerli olmayabilir.
- Projelerin isimleri, bütçeleri, teknik detayları çoğu zaman açıklanıyor; fakat bütün 1132 projenin detaylı dökümü kamuoyu ile paylaşılmamıştır veya kolayca erişilemez.
- Farklı kaynaklarda proje sayısı ve değer yönünden küçük farklılıklar olabilir; çünkü bazı projeler yeni başlıyor, bazıları tamamlanıyor, bazıları sözleşme aşamasında.
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye’de “kritik ve büyük çaplı” savunma projelerinden bazıları şunlardır. Tam bir liste değil ama kamuoyuna açık, önem düzeyi yüksek ve teknoloji/yeni üretim kapasitesi açısından öne çıkan projelerdir:
Türkiye’de “kritik ve büyük çaplı” savunma projelerinden bazıları şunlardır. Tam bir liste değil ama kamuoyuna açık, önem düzeyi yüksek ve teknoloji/yeni üretim kapasitesi açısından öne çıkan projelerdir:
🛡 Kritik / Büyük Çaplı Projeler
| Proje Adı | Kapsam / Özellikleri | Durum / Notlar |
|---|---|---|
| Milli Muharip Uçak (MMU / KAAN) | Türkiye’nin 5. nesil muharip uçağı. Hava gücü, istihbarat, hava-hava / hava-yer görevleri için geliştiriliyor. | Uçuş testleri devam ediyor. Yerli tasarım ve üretim kapasitesini ileri taşıması bekleniyor. |
| HÜRJET | Eğitim uçağı & hafif muharip görev kabiliyeti olan jet uçağı geliştirme projesi. | Geliştirme devam ediyor; yerli motor, sistem entegrasyonu gibi kritik bileşenler üzerinde çalışılıyor. |
| SİPER | Yüksek irtifa hava savunma sistemi. Geniş alan koruması sağlayacak şekilde, erken uyarı + menzil avantajıyla önemli. | Seri üretim planlamaları ve üretim kapasitesini artırma hedefleri var. |
| HİSAR | Alçak ve orta irtifa hava savunma füzesi sistemi. Farklı blokları bulunan bir seri. | Var olan sürümleri envanterde; geliştirme ve modernizasyon çalışmaları sürüyor. |
| Milli Denizaltı Projesi (MİLDEN) | Türkiye’nin kendi denizaltısını tasarlayıp üretme kabiliyeti. | Tasarım-hayata geçirme süreci devam ediyor. Kritik bir proje olarak öne çıkıyor. |
| T625 Göktürk Helikopteri / T625 Gökbey | Genel maksat helikopteri ihtiyacına yönelik, hafif sınıf, yerli üretim helikopter projesi. | Seri üretim planlanıyor. Görev tipleri arasında ulaşım, lojistik ve taktik destek var. |
| İnsansız Savaş Uçağı / MiUS / KIZILELMA | Muharip insansız hava aracı geliştirme. Hava-hava, hava-yer görevleri. Daha yüksek otonomi, silah taşıma kapasitesi gibi yetenekler hedefleniyor. | Prototipler/test aşamaları devam ediyor. Kullanımı ve entegrasyonu planlanıyor. |
| Türksat 6A | Yerli yapım uydu projesi. Haberleşme ve uydu teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltma hedefiyle önemli. | Uzaya fırlatıldı; ait olduğu kapasite ve görevleriyle dikkat çekiyor. |
| Uzay - Uzaya Bağımsız Erişim Projeleri | Roket, uydu taşıma sistemleri; Türkiye’nin uzayda daha bağımsız kapasite kazanması. | Planlama ve bazı adımlar atılmış durumda; alt sistemler ve altyapı geliştirilmesi sürüyor. |
| Uzun Menzilli Füze Sistemleri | Vurucu güç artırıcı, menzili uzun olan füze sistemleri geliştirme/tedarik projeleri. | Hedef “ülkemizin stratejik savunma yeteneğini artırmak” için kritik. Seri üretim/modernizasyon planlanıyor. |
| Elektronik Harp / Radar / EW (Electronic Warfare) Sistemleri | Radar, sinyal istihbaratı, RF bozucu sistemler; tehdit tespiti ve önlem (countermeasure) sistemleri. | AR-GE ve üretim kapasiteleri artırılıyor. Bu alanda TÜBİTAK-SSB iş birlikleri de öne çıkıyor. |
| TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi | Deniz platformu; modern hava savunma silah sistemleriyle donatılması hedeflenen gemi projesi. | Planlama düzeyinde, tasarım süreçleri ve fizibilite çalışmaları sürüyor. |
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Yüzyılı çerçevesinde “iklim” kategorisinde kamuoyu duyurularına göre uygulanan ya da planlanan projelerden bazılarını aşağıda özetledim. Bazılarının “Türkiye Yüzyılı” adıyla net bağlantısı olmayabilir ama genel iklim politikalarıyla uyumlu, ulusal vizyonla paralel projelerdir.
Türkiye Yüzyılı çerçevesinde “iklim” kategorisinde kamuoyu duyurularına göre uygulanan ya da planlanan projelerden bazılarını aşağıda özetledim. Bazılarının “Türkiye Yüzyılı” adıyla net bağlantısı olmayabilir ama genel iklim politikalarıyla uyumlu, ulusal vizyonla paralel projelerdir.
İklim Kategorisindeki Projeler
| Proje / Girişim Adı | Amaçlar & Kapsam | Öne Çıkan Unsurlar / Uygulama Detayları |
|---|---|---|
| İklim Elçileri Projesi | Gençlerin iklim değişikliğiyle mücadele ve uyum politikalarına katılımını güçlendirmek; üniversitelerde “yeşil ve iklim dostu kampüsler”in yaygınlaşmasını teşvik etmek. | |
| Türkiye’de İklim Değişikliğine Uyum Eyleminin Güçlendirilmesi Projesi | İklim değişikliğinin etkilerine karşı uyum kapasitesini artırmak; adaptasyon ve risk değerlendirmesi yoluyla sanayi, tarım vb sektörleri iklim değişikliğine karşı daha dirençli hale getirmek. | |
| AB-Türkiye İklim Değişikliği Hibe Programı (AB-TR CCGP) | Yerel iklim eylemi için AB ortaklığı kapsamında hibe desteği sağlanması; düşük karbonlu şehir ve sektör projeleri; iklim değişikliğine uyum / azaltım çözümlerinin yerel düzeyde uygulanması. | |
| Türkiye’nin İklim Projeksiyonlarına İlişkin TÜBİTAK-İklim Değişikliği Başkanlığı İş Birliği | Daha yüksek çözünürlüklü iklim projeksiyonlarının üretilmesi, iklim eğilimlerinin (kuraklık, sıcak hava dalgası, aşırı yağış vs.) modellenmesi; bilimsel altyapının güçlendirilmesi. | |
| Türkiye Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Projesi | Kuraklık ve taşkın risklerinin azaltılması; altyapı ve toplumsal dayanıklılığın artırılması; özellikle tarım, su kaynakları ve yerel yönetimlerin kapasitesinin güçlendirilmesi. | |
| Yerelde İyi Uygulama Örneklerinin Belediyelerle Paylaşılması | Yerel yönetimlerde iklim eylemleri kapsamında başarılı uygulamaların yaygınlaştırılması için bilgi ve deneyim paylaşımı yapılması. | |
| Yerel İklim Değişikliğine Uyum Projeleri (Konya, Muğla, Sakarya, Samsun) | Uyum stratejisi çerçevesinde bu illerde yerel adaptasyon planlarının hazırlanması ve tatbik seçeneklerinin değerlendirilmesi. |
Notlar & Çerçeve
- Bu projeler, “Türkiye Yüzyılı” vizyonunun bir parçası olarak “iklim” hedefleriyle örtüşüyor: 2053 net sıfır emisyon hedefi, dayanıklılık, sürdürülebilir şehircilik, çevre koruma gibi başlıklar.
- Birçok proje, AB finansmanı veya uluslararası iş birlikleriyle yürütülüyor; devlet kurumları, üniversiteler ve belediyeler ortak aktörler arasında.
- Uygulama aşamaları değişken: bazı projeler hibe programları kapsamında, bazıları pilot mahalle / şehir ölçeğinde, bazıları ise planlama / modelleme aşamasında.
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
“Türkiye Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Projesi” kapsamında yapılan önemli / büyük ölçekli çalışmalara dair bilgileri aşağıda özetliyorum:
Aşağıdakiler, projenin “büyük çaplı” niteliğe sahip bileşenleri veya etkileri:
“Türkiye Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Projesi” kapsamında yapılan önemli / büyük ölçekli çalışmalara dair bilgileri aşağıda özetliyorum:
Projenin Temel Finansman & Hedef Yapısı
- Proje, Dünya Bankası finansmanıyla 600 milyon dolarlık kaynakla yürütülmektedir.
- Proje 4 bileşenden oluşmaktadır: taşkın yönetimi, kuraklık yönetimi, kurumsal kapasite güçlendirme ve genel koordinasyon.
- Projenin tamamlanma hedefi 2031-2032 yıllarıdır.
Öne Çıkan / Büyük Ölçekli Uygulama Unsurları
Aşağıdakiler, projenin “büyük çaplı” niteliğe sahip bileşenleri veya etkileri:| Çalışma / Unsur | Açıklama |
|---|---|
| Taşkın kontrol tesisleri inşası | Ülkenin farklı bölgelerinde yeni taşkın kontrol tesisleri yapılacak. Bu tesisler, akarsu havzalarındaki aşırı yağış, sel baskınları vb. durumlara karşı can ve mal kaybını engellemeye yönelik yapılar olacak. |
| Taşkın erken uyarı sistemlerinin kurulması ve yaygınlaştırılması | Proje kapsamında, halkı taşkın riskine karşı önceden bilgilendirecek sistemlerin (uyarı sistemleri) sayısı artırılacak. Mevcut durumda Türkiye genelinde 533 uyarı sistemi olduğu belirtilmiştir. |
| Akım gözlem istasyonlarının modernizasyonu | Akarsuların akış verileri, meteorolojik yağış verileri gibi su rejimini etkileyen parametrelerin izlenmesi için gözlem istasyonlarının donanım ve teknolojik kapasitesinin güçlendirilmesi planlanıyor. |
| Kuraklık bileşenleri: pilot bölge uygulamaları | Kuraklık yönetimi kısmında “Ceyhan Havzası” pilot bölge olarak seçilmiştir. Orada kuraklık tahmin ve erken uyarı sistemlerinin kurulması; kuraklık hassasiyet analizleri yapılması; izleme sistemleri geliştirilmesi amaçlanıyor. |
| Sulama modernizasyonu & kapalı sulama şebeke oranının artırılması | Proje kapsamında sulama alt yapıları iyileştirilecek. Mevcut olarak kapalı sulama şebeke oranı %6’dadır; proje ile bu oranın %38’e çıkarılması hedeflenmektedir. |
| Doğa-temelli çözümler | Taşkın kontrol yapılarında sadece betonarme alt yapılar değil, doğa temelli çözümler (örneğin dere yatağı düzenlemeleri, riprap, sediman kontrolü, bitkilendirme vb.) daha fazla kullanılacak. Bu yaklaşım, alt projelerde uygulanacak. |
| Küresel iklim değişikliği etkilerine karşı ülke düzenine adaptasyon | Proje, iklim değişikliğinin su rejimlerine etkilerini hesaba katarak (yağışların artması/azalması, ekstrem olaylar gibi) hem afet riskini azaltmayı hem de kuraklık dönemlerinde su yönetim kapasitesini güçlendirmeyi amaçlıyor. |
| Kurumsal kapasite geliştirme | DSİ, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü (SYGM) vb kurumların teknik, modelleme, koordinasyon yetenekleri güçlendirilecek; veri altyapısı iyileştirilecek. |
| Toplumsal katılım / farkındalık | Proje dokümantasyonunda çevresel ve sosyal yönetim planları, paydaş katılım planları gibi halkın sürece dahil edilmesini sağlayacak düzenlemeler var. Yerel halkla istişare toplantıları düzenlenmiş; halkın taşkın riskli alanlar, yeniden yerleşim vb. konularda bilgilendirilmesi öngörülüyor. |
Bazı Sayısal Veriler ve Etkiler
- 600 milyon dolarlık kaynak, taşkın kontrol tesislerinin yapımını kapsıyor.
- Proje kapsamında 321 tesisin daha hizmete alınacağı bilgisi verilmiş.
- Proje, taşkına eğilimli havzalarda yaşayan 150 binden fazla kişi için doğrudan fayda sağlayacak; ayrıca 10 bin çiftçiye su stresi yönetimi konusunda takip ve bilgi sunulması planlanıyor.
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Yüzyılı / Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde gençlere yönelik olarak kamuoyu ile paylaşılmış projelerden, ilan edilmiş faaliyetlerden bazılarını şöyle özetleyebilirim:
Türkiye Yüzyılı / Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde gençlere yönelik olarak kamuoyu ile paylaşılmış projelerden, ilan edilmiş faaliyetlerden bazılarını şöyle özetleyebilirim:
Gençler Kategorisinde Gerçekleştirilen Projeler / Girişimler
| Proje / Girişim | Amaç / İçerik | Kaynaklar & Detaylar |
|---|---|---|
| “Türkiye Yüzyılı Gençlerimizin Omzunda Yükselecek” | Gençlik ve Spor Bakanlığı kapsamında dijitalleşme, gençlik merkezleri, genç ofisleri, yurtlar ve gençlik kamplarındaki işlemler; gençlere hizmet sunumunun yerli ve milli yazılım sistemleriyle yapılması; “Gencizbiz”, “Sporcuyuzbiz”, “Gönüllüyüzbiz” uygulamalarıyla gençlik faaliyetlerinin çevrimiçi takibi. | Bakan Kasapoğlu’nun açıklamaları kapsamında; gençlik hizmetlerinin daha erişilebilir ve verimli hale gelmesi hedefleniyor. |
| “Türkiye Yüzyılı’na Gençler Damga Vuracak” | Sporla ilgilenen gençlerin branşlara yönelmesi; Milli Eğitim ile işbirliği ile 4. sınıf öğrencilerinin en az bir spor branşını öğrenerek okullarından mezun olması projesi; gençlik ve spor alanlarında desteklerin artırılması. | Kırklareli’ndeki çalışmalar ve şehir buluşmaları kapsamında; Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın hedefleri arasında. |
| “Türkiye Yüzyılı’nda gençlerimizin yıldızı parlayacak” | Bilim, teknoloji ve girişimcilik alanında gençlere ilham verme; gençlerin teknoloji projelerine katılımının teşviki; TEKNOFEST, kodlama, yazılım ve benzeri alanlarda gençlerin üretkenliğinin desteklenmesi. | Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın açıklamaları; örneğin öğrencilerin astronot misyonlarıyla, bilimsel deneylerle, yerel ve ulusal teknoloji projelerine gençlerin dahil edilmesi. |
| Gençlik Projeleri Destek Programı | Gençlerin kişisel ve sosyal gelişimini desteklemek; sivil toplum kuruluşlarına hibe verilmesi; proje temaları olarak gönüllülük, kültür-sanat, yenilikçi fikirler, spor, kitap-kafe, çevre gibi alanlar yer alıyor; gençlerin etkin katılımı amaçlanıyor. | Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Verilen hibeler; örneğin 2020-I genel çağrı kapsamında projeler 25.000 TL ile 350.000 TL arasında destek alıyor. |
| TYMM Kapsamında İHL Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Araştırma, Geliştirme ve Eğitimi Projesi | İmam Hatip Liseleri meslek dersleri öğretmenlerinin araştırma ve geliştirme kapasitelerini artırma; öğretmenlerin hem akademik hem pratik bilgi ile güçlendirilmesi; gençlerin meslek derslerinden daha kaliteli eğitim alması hedefleniyor. | Millî Eğitim Bakanlığı; açılışı gerçekleşti; Ankara’da pilot uygulamaları başlamış durumda. |
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Yüzyılı / Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında “bilim” kategorisine dair kamuoyuna duyurulmuş bazı projeler, yarışmalar ve uygulamalar şunlardır:
Türkiye Yüzyılı / Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında “bilim” kategorisine dair kamuoyuna duyurulmuş bazı projeler, yarışmalar ve uygulamalar şunlardır:
Bilim Kategorisinde Gerçekleştirilen Projeler
| Proje / Girişim | Amaç / İçerik | Notlar / Katılımcılar |
|---|---|---|
| TÜBİTAK 2204 A & B Araştırma Projeleri Yarışması – Bilgilendirme Eğitimleri | Ortaokul (2204-B) ve lise (2204-A) öğrencileri için araştırma projeleri yarışmaları. Öğretmenlere konuların belirlenmesi, hipotez kurma, veri toplama ve analiz yöntemleri gibi konularda eğitim verilmesi; öğrencilerin araştırma kültürü kazanmaları amaçlanıyor. | |
| Türkiye Yüzyılı’nın Bilim İnsanları Yetişiyor | Öğretmen eğitimleriyle bilimsel araştırmaya yönlendirme yeteneğinin artırılması; öğrencilere bilimsel projeler konusunda rehberlik edilmesi. | |
| İHL Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Araştırma, Geliştirme ve Eğitimi Projesi (TYMM kapsamında) | İmam Hatip Liseleri meslek dersleri öğretmenlerinin araştırma-geliştirme kapasitelerinin güçlendirilmesi; öğretmenlerin bilim-teknoloji-okul işbirliği içinde daha donanımlı olmaları. | |
| Bilim Türkiye Projesi (T3 Vakfı) | Bilim ve teknolojiyi geniş öğrenci kitlesine ulaştırmak; matematik, uzay ve havacılık gibi konularda atölye/etkinliklerle öğrenci merakını ve katılımını artırmak. Yaklaşık 4 milyon öğrenciye ulaşılmıştır. | |
| Yenilikçi Sınıf Ortamlarında Proje Tabanlı Öğrenme Uygulamaları | TYMM kapsamında liselerde yenilikçi sınıf ortamları oluşturarak proje tabanlı öğrenme uygulamalarının akademik, sosyal ve bilişsel beceriler üzerindeki etkisini inceleyen bir çalışma. | |
| TÜBİTAK’ın “Bilim ve Teknolojide Başarılarla Dolu Bir Yıl: 2024” Faaliyetleri | Milli Teknoloji Hamlesi kapsamında, TEYDEB aracılığıyla sanayi-üniversite işbirlikli Ar-Ge projelerine destek; tanıtım amaçlı yarışmalar; çeşitli alanlarda girişimciliğin teşviki. | |
| 4007-TÜBİTAK Bilim Şenlikleri | Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde bilim kültürünü yaygınlaştırmak; farklı iller ve ilçelerde şenliklerle öğrenciler, öğretmenler, veliler, halk bilimle ve teknolojiyle tanışıyor. Şenliklerde, stendler, deney atölyeleri, söyleşiler gibi etkinlikler oluyor. Örnek: Şehitkamil Bilim Şenliği; Akyazı Bilim Şenliği; STEAMFest Trabzon. |
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Yüzyılı / TYMM çerçevesinde “Bilim” kategorisinde öne çıkan projelerin başarı durumları, etki ölçümleri, katılımcı sayıları, hangi projelerde ne kadar ilerleme sağlandığı ve karşılaşılan zorluklar kaynaklarla birlikte derli toplu olarak verdim.
Katılım / Başarı: 56. dönemde (2025 başvuruları) 22.586 proje başvurusu kaydedildi; illere göre ayrıntılı dağılım raporda mevcut (ör. Erzurum, Van, İstanbul, Ankara, İzmir yüksek başvuru sayıları). Yarışma birincileri/ödüllü projeler ulusal ve uluslararası yarışmalara gönderiliyor, derece alan öğrencilere burs/ek katsayı imkânı sunuluyor.
Etki ölçümleri / başarı göstergeleri:
Katılım / Başarı: 2024 çağrısında 89 proje desteklendi (sonuç duyuruları). Program yıllardır yüzlerce etkinlik düzenliyor; desteklenen organizasyonlar okul, belediye, bilim merkezi, STK gibi farklı yürütücüler.
Etki ölçümleri:
Katılım / Etki: Basına göre 2025 itibarıyla ~3,8 milyon kişiye ulaşılmış olduğu bildirildi (gazetecilik kaynakları ve AA). Bu sayı etkinlik, ziyaretçi, atölye katılımcısı toplu hesabı.
İlerleme / Başarı: Bilim merkezleri aracılığıyla erişim arttı; özellikle şehir merkezleri ve büyük illerde etki yüksek. TEKNOFEST, STEM etkinlikleriyle sinerji yaratıldı.
Zorluklar: Kırsal/az gelişmiş bölgelere erişim, uzun dönemli öğrenme etkisinin ölçümü, bilim merkezlerinin sürdürülebilir finansmanı.
İlerleme / Başarı göstergeleri: Proje henüz yürütme / pilot aşamasında; açılış, modül planları ve bütçe belirlendi. Hedef: öğretmen başına eğitim/kurs saatleri, AR-GE çıktıları, pilot çalıştay sayıları. Zorluklar: Ölçüm henüz başlangıç aşamasında; yaygın uygulamaya geçmeden önce öğretmen yükü, pedagojik dönüşüm ve somut AR-GE ürünlerinin takibi gerekecek.
Türkiye Yüzyılı / TYMM çerçevesinde “Bilim” kategorisinde öne çıkan projelerin başarı durumları, etki ölçümleri, katılımcı sayıları, hangi projelerde ne kadar ilerleme sağlandığı ve karşılaşılan zorluklar kaynaklarla birlikte derli toplu olarak verdim.
Özet — Hızlı Bakış
- TÜBİTAK 2204 (Ortaokul / Lise araştırma projeleri): 2025 başvurularında 22.586 proje başvurusu (56. dönem) — yaygın katılım, bölgesel dağılım ayrıntılı raporda. Yarışma güçlü taban oluşturuyor; ölçülebilir etkiler (ödüller, uluslararası yarışmalara gönderimler, sınavsız geçiş hakkı vb.) var.
- TÜBİTAK 4007 Bilim Şenlikleri: 2024/2025 çağrılarıyla A/B/C kategorileri (büyük/orta/küçük) yürütülüyor; 2024 çağrısında 89 şenlik desteklendi; programlar binlerce öğrenci/öğretmen/veliyi doğrudan kapsıyor. (Destek üst limiti proje başına ~100.000 TL).
- Bilim Türkiye (T3 ve devlet iş birlikleri): Proje ağları ve bilim merkezleriyle ~3,8 milyon katılımcıya ulaştığı bildirildi (2025 itibarıyla). Kapsam: bilim merkezleri, gezici programlar, atölyeler, planetaryumlar, şenlikler.
- TYMM – İHL Meslek Dersleri Öğretmenleri AR-GE/Eğitim Projesi: Proje açılışı gerçekleştirildi; hedef öğretmen kapasitesini artırma ve ALAN-TABANLI AR-GE kültürü oluşturma. Henüz 18 aylık uygulama dönemi ve pilot uygulamalar sürecinde; izleme-eğitim bileşeni var.
Ayrıntılı proje bazlı değerlendirme
1) TÜBİTAK
Ne: Türkiye çapında öğrencileri araştırma proje yapmaya teşvik eden köklü yarışma (2204-A lise, 2204-B ortaokul vb.).Katılım / Başarı: 56. dönemde (2025 başvuruları) 22.586 proje başvurusu kaydedildi; illere göre ayrıntılı dağılım raporda mevcut (ör. Erzurum, Van, İstanbul, Ankara, İzmir yüksek başvuru sayıları). Yarışma birincileri/ödüllü projeler ulusal ve uluslararası yarışmalara gönderiliyor, derece alan öğrencilere burs/ek katsayı imkânı sunuluyor.
Etki ölçümleri / başarı göstergeleri:
- Başvuru hacmi ve bölgesel kapsama (22.586 proje) — büyük ölçekli katılım.
- Dereceye giren projelerin uluslararası yarışmalarda aldığı ödüller, öğrenciler için burs/ek-katsayı imkanları ile akademik takip: “etki”yi ölçen doğrudan göstergeler. (Program yönergeleri ve destek mekanizmaları mevcut).
İlerleme / Zorluklar: - İlerleme: Sistemde dijital başvuru/istatistik raporlaması, bölgesel koordinasyon ve ödüllendirme mekanizmaları iyi çalışıyor.
- Zorluk: Nitelik farkı — bazı illerde başvuru sayısı yüksek ama proje kalitesi/mentorluk farklılıkları; sürdürülebilir mentorluk ve proje-ticarileşme desteği sınırlı; uzun dönem takip-etki (ör. öğrencilerin sonraki akademik/yeni girişimleri) için sistematik veri henüz yaygın değil.
2) TÜBİTAK
Ne: Yerel/ulusal düzeyde büyük-orta-küçük ölçekli bilim şenliklerini destekleyen program. 2024 çağrısı A/B/C kategorilere ayrıldı. Destek üst limiti ~100.000 TL.Katılım / Başarı: 2024 çağrısında 89 proje desteklendi (sonuç duyuruları). Program yıllardır yüzlerce etkinlik düzenliyor; desteklenen organizasyonlar okul, belediye, bilim merkezi, STK gibi farklı yürütücüler.
Etki ölçümleri:
- Etkinlik sayısı, hedeflenen asgari etkinlik sayısı (ör. proje başına en az 20 etkinlik şartı) ve öğrenci/ziyaretçi katılım raporlarıyla ölçülüyor. TÜBİTAK destek tabanında yapılan raporlamalarla şenliklerin ulaşımı ve çeşitliliği takip ediliyor.
İlerleme / Zorluklar: - İlerleme: Program yapısal olarak yaygınlaştı; A/B/C kategorileriyle ölçeklendirme sağlandı.
- Zorluk: Etkinliklerin kalitesinin ve uzun dönem etkisinin standart ölçümü zayıf; bütçe kısıtları büyük ölçekli şenliklerde sınır oluşturuyor; kırsal erişim hâlâ sınırlı.
3) Bilim Türkiye (T3 Vakfı & kamu ortak girişimleri)
Ne: Bilim merkezleri, gezici atölyeler, planetaryum gösterimleri, bilim festivalleri, okul programları ile geniş kitleleri bilimle buluşturma girişimi.Katılım / Etki: Basına göre 2025 itibarıyla ~3,8 milyon kişiye ulaşılmış olduğu bildirildi (gazetecilik kaynakları ve AA). Bu sayı etkinlik, ziyaretçi, atölye katılımcısı toplu hesabı.
İlerleme / Başarı: Bilim merkezleri aracılığıyla erişim arttı; özellikle şehir merkezleri ve büyük illerde etki yüksek. TEKNOFEST, STEM etkinlikleriyle sinerji yaratıldı.
Zorluklar: Kırsal/az gelişmiş bölgelere erişim, uzun dönemli öğrenme etkisinin ölçümü, bilim merkezlerinin sürdürülebilir finansmanı.
4) TYMM — İHL Meslek Dersleri Öğretmenlerinin AR-GE ve Eğitimi Projesi
Ne: TYMM çerçevesinde imam-hatip liseleri meslek dersleri öğretmenlerinin AR-GE kapasitelerini artırma, alan-odaklı öğretmen dönüşümü. Proje süre 18 ay; açılış (Şubat 2025) yapıldı.İlerleme / Başarı göstergeleri: Proje henüz yürütme / pilot aşamasında; açılış, modül planları ve bütçe belirlendi. Hedef: öğretmen başına eğitim/kurs saatleri, AR-GE çıktıları, pilot çalıştay sayıları. Zorluklar: Ölçüm henüz başlangıç aşamasında; yaygın uygulamaya geçmeden önce öğretmen yükü, pedagojik dönüşüm ve somut AR-GE ürünlerinin takibi gerekecek.
5) Diğer ilgili bilim-destekli girişimler (özet)
- TÜBİTAK faaliyet raporları / burs-çağrıları: Üniversite öğrenci yarışmaları, burslar, sanayi-üniversite destekleri; 2024 yılında birçok destek faaliyeti yürütüldü (faaliyet raporları).
- Bilim şenlikleri / STEAMFest, okul yarışmaları, yerel AR-GE atölyeleri: Yerel düzeyde binlerce etkinlik — katılımcı sayısı projeden projeye değişiyor; TÜBİTAK destekli etkinlikler için sisteme yüklenen sonuç raporları mevcut.
Başarı/Etki Ölçümünde Kullanılan Metrikler (ve eldeki durum)
- Katılımcı sayıları / başvuru hacmi — (ör. 22.586 başvuru → 2204). (Güçlü veri: başvuru/katılım ölçümleri mevcut).
- Projelerin ödül/uluslararası başarı sayıları — (2204 dereceleri, uluslararası gönderimler). (Kısmen izleniyor).
- Etkinlik sayısı / yaygınlık (şenlikler, bilim merkezleri) — (4007 destek listeleri ve Bilim Türkiye ziyaretçi sayıları).
- Eğitim-öğretmen kapasite göstergeleri — (TYMM İHL projesinde planlanan eğitim saatleri, modüller). (Henüz dayanımlı sonuç yok).
- Uzun dönem çıktılar (ör. öğrencilerin akademik/iş yaşamındaki başarıları) — bu veri çoğunlukla eksik; sistematik izleme-takip hâlâ geliştirilmeli.
Hangi Projelerde Ne Kadar İlerleme Sağlandı? (Kısa değerlendirme)
- 2204: Çok iyi ilerleme (yüksek başvuru, kurumsallaşmış protokoller, ödül/uluslararası yönlendirme).
- 4007: Kurumsallaşma ve ölçeklendirme; 2024/25 çağrıları ile desteklenen şenlik sayısı artmakta. İlerleme iyi ancak kalite-etki ölçümü geliştirilmeli.
- Bilim Türkiye: Hızlı erişim/etki (milyonlarca ziyaretçi) — başarılı erişim; sürdürülebilirlık ve derin öğrenme ölçümü alanlarında geliştirme gerekiyor.
- TYMM öğretmen projeleri: Başlangıç / pilot safhasında; somut etki ölçümleri için bekleme gerekiyor.
Ortaya Çıkan Ana Zorluklar / İyileştirme Önerileri
- Uzun dönem etki takibi zayıf — öğrencilerin ileriki eğitim/sanayi başarısını izleyen ulusal düzeyde bir takip sistemi önerilir.
- Bölgesel eşitsizlik — başvuru adedi yüksek iller ile düşük katılımlı iller arasında kalite/erişim farkı var; kırsal/yoksun bölgeler için özel destek gerek. (2204 verileri bunu gösteriyor).
- Kalite standartları ve değerlendirme metrikleri — şenlik/etkinlikler için ortak etki metrikleri (öğrenme kazanımları, devamlılık, yerel kapsama) geliştirilmelidir.
- Sürdürülebilir finansman — Bilim merkezleri ve büyük şenliklerin sürekliliği için uzun dönem kaynak planlaması gerekli.
- Öğretmen/mentor kapasitesi — proje destekleri yeterli ama mentorluk/AR-GE becerileri yaygınlaştırılmalı (TYMM İHL projesi doğru yönde bir adım).
Kaynaklar
- TÜBİTAK — 2204 Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri (istatistik PDF, 2025 başvuruları).
- TÜBİTAK — 4007 Bilim Şenlikleri çağrı metinleri ve sonuç duyuruları.
- Anadolu Ajansı / Basın — Bilim Türkiye projesine dair katılımcı sayısı haberleri (2025).
- Millî Eğitim Bakanlığı — TYMM İHL Meslek Dersleri Öğretmenleri AR-GE projesi duyuruları ve proje kılavuzu.
- TÜBİTAK genel faaliyet raporları (2024 faaliyet raporu özetleri).
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Yüzyılı / Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) çerçevesinde “Eğitim” kategorisinde yapılan belli başlı projeleri aşağıda derledim — hem Millî Eğitim Bakanlığı’nın genel dönüşümlerini, hem özel projeleri içeriyor:
Türkiye Yüzyılı / Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) çerçevesinde “Eğitim” kategorisinde yapılan belli başlı projeleri aşağıda derledim — hem Millî Eğitim Bakanlığı’nın genel dönüşümlerini, hem özel projeleri içeriyor:
Eğitim Kategorisinde Gerçekleştirilen Projeler
| Proje / Girişim | Amaç / Kapsam | Kaynak Bilgiler |
|---|---|---|
| “Türkiye Yüzyılı Eğitimin Yüzyılı Olacak” kampanyası | Okul öncesi eğitim, okullaşma oranlarının artırılması, mesleki eğitim, yetişkin eğitimi, özel gereksinimli bireylerin eğitimine erişim gibi alanlarda okullaşma, fırsat eşitliği ve eğitim kalitesini yükseltme hedefleri. 2022’de okul öncesi erişimi artırmak için yeni anaokulu kapasitesi oluşturuldu gibi somut adımlar içeriyor. | |
| Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli — Öğretim Programı / Müfredat Değişikliği | Eğitim modelinin bilgi aktarımından ziyade değer, erdem/değer/eylem odaklı, beceri tabanlı, yenilikçi ve esnek bir yaklaşım kazanması; “Köklerden Geleceğe” vurgusuyla yeni öğretim programlarının oluşturulması. | |
| TYMM Ebeveyn Okulu Kursları | Velilerin eğitim süreçlerine dahil edilmesi, aile eğitimi, çocuk gelişimi, ebeveyn tutumlarının gelişmesi; yüz yüze ve uzaktan eğitim kursları ile “Maarif Modeli Ebeveyn Okulu” programı. 25 binden fazla veli katılım sağlanmış. | |
| TÜBİTAK 2204 A-B Yarışması Bilgilendirme Eğitimi | Ortaokul ve lise öğrencileri için TÜBİTAK araştırma projeleri yarışması öncesinde öğretmen ve öğrencileri bilgilendirme; proje yazma kapasitesini artırma ve TYMM çerçevesinde bu yarışmayla entegrasyon. | |
| TYMM — İHL Meslek Dersleri Öğretmenleri AR-GE ve Eğitim Projesi | İmam Hatip Liseleri meslek dersleri öğretmenlerinin araştırma-geliştirme kapasitesini ve öğretim becerilerini artırma; dönüşümsel öğretmen profili oluşturma. | |
| Dönüştürücü Öğretmen Profili Projesi / Çalıştaylar | TYMM kapsamında, özellikle İHL meslek dersleri öğretmenlerine yönelik düzenlenen çalıştaylar ile öğretmenlerin hem kişisel hem mesleki gelişimini destekleyici ortamlar oluşturma; sahadaki deneyimlerle akademik yaklaşımları buluşturma. | |
| Eğitim Seminerleri — TYMM Model Bilgilendirme | TYMM modelinin hedefleri ve uygulanma süreçleri hakkında öğretmen ve eğitim yöneticilerini bilgilendirme seminerleri düzenleme. Örneğin Şanlıurfa Karaköprü’de seminerler yapılmış. | |
| Maarif Modeli ve e-Twinning Projeleri Sergileri | Okullarda öğrencilerin görsel sanat, kültür, proje üretimi yoluyla kendilerini ifade etme; e-Twinning gibi uluslararası iş birlikleriyle yapılmış sergiler. | |
| “Öğretmenlerin Rolü ve Gelişimi” Çalışması | “Cumhuriyetin İkinci Yüzyılı Olan Türkiye Yüzyılı'nda Eğitim ve Öğretimde Öğretmenlerin Rolü ve Gelişimi” başlıklı koordinasyon toplantıları; öğretmen bakış açıları, mesleki gelişim gereksinimleri, öğretim yöntemleri ve teknoloji kullanımı konularında akademik ve pratik katkı analizleri. | |
| Farklılaştırılmış Eğitim / Zenginleştirilmiş Öğrenme | TYMM çerçevesinde “farklılaştırılmış eğitim” stratejileri; ileri düzeyde olan öğrenciler için zenginleştirme, grup çalışmaları, farklı öğrenme ortamları ve yaklaşımları kullanma amaçlanıyor. |
Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Türkiye Yüzyılı vizyonu çerçevesinde “İstihdam” kategorisinde duyurulmuş bazı projeler ve stratejiler şunlardır:
Türkiye Yüzyılı vizyonu çerçevesinde “İstihdam” kategorisinde duyurulmuş bazı projeler ve stratejiler şunlardır:
Öne Çıkan İstihdam Projeleri ve Stratejiler
| Proje / İnisiyatif | Amaç / Kapsam | Kaynak Bilgiler |
|---|---|---|
| Ulusal İstihdam Stratejisi (2025-2028) | İşsizlik oranını düşürmek; istihdam oranını artırmak; kayıt dışı istihdamı azaltmak; kadınların ve gençlerin işgücü piyasasına katılımını yükseltmek; insana yakışır iş sağlamak gibi hedefler içeriyor. Türkiye Yüzyılı vizyonuyla uyumludur. | |
| İŞKUR projeleri (genç, kadın, NEET gruplarına yönelik) | NEET (ne eğitimde ne istihdamda olan gençler) için işgücü piyasası destek programları; istihdam edilebilirliği artırma; mesleki eğitim ve iş arama süreçlerine destek sağlamak. | |
| Kadın istihdamını artırma projeleri | “İş-Pozitif” projesi: kadın istihdamını teşvik eden bir sistem kurulması; kadınların iş gücündeki potansiyelini artırmayı hedefliyor. | |
| Sanayide yeni yatırımlar ve sektör teşvikleri | Sanayi Bakanlığı’nın teşvik belgeleri aracılığıyla birçok sektörde istihdam açılması; Türkiye Yüzyılı’nda üretim ve yatırım odaklı ekonomi modeline geçişle bağlantılı olarak iş pozisyonlarının yaratılması. |
Notlar / Açık Sorular
- Bu projelerin bir kısmı “Türkiye Yüzyılı” adıyla açıkça ilişkilendirilmişken, bazıları daha genel devlet stratejileri, bakanlık programları içinde yer alıyor ve Türkiye Yüzyılı vizyonuyla bağlanıyor.
- Çoğu projede belirli sayısal hedefler var (örneğin Ulusal İstihdam Stratejisi’ndeki oran hedefleri); bazı projelerde ise bütçe ve uygulama bölgeleri belirtilmiş, ama “Türkiye Yüzyılı” bağlamında istihdam hedefiyle ilişkili somut başarı rakamları her zaman açık değil.
- İŞKUR projeleri gibi uygulamalarda, genç ve kadın istihdamı, NEET’ler gibi özel gruplara odaklanılıyor; destek programları, hibe projeleri ve mesleki eğitim kursları gibi araçlar kullanılıyor.
Yasal Uyarı
İçerik sağlayıcı paylaşım sitesi olarak hizmet veren Wowturkey.com adresimizde 5651 Sayılı Kanun'un 8. Maddesine ve T.C.K' nın 125. Maddesine göre tüm üyelerimiz yaptıkları paylaşımlardan kendileri sorumludur. WowTurkey.com hakkında yapılacak tüm hukuksal şikayetler için [email protected] mail adresi üzerinden bize ulaşıldıktan en geç 3 (üç) gün içerisinde ilgili kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde tarafımızca incelenerek, gereken işlemler yapılacak ve site yöneticilerimiz tarafından bilgi verilecektir.