Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.
Şu anki bölgesel dinamikleri ve açık kaynakları (haber/analiz/araştırma) tarayarak
Türkiye’nin dahil olabileceği en muhtemel savaş / çatışma senaryolarını ve
her birinin gerçekleşme olasılığına dair mantıklı bir değerlendirme hazırladım. Aşağıda her senaryo için özet (ne, kimler, nasıl), olasılık (yüksek/orta/düşük + kısa gerekçe), tetikleyiciler ve takip edilmesi gereken göstergeler var. Önemli yük taşıyan iddialar için kaynaklarımı parantez içinde belirttim — bu kaynaklar analizimin temelini oluşturuyor.
Kısa not: kesin “olay olur / olmaz” demek imkânsızdır; amaç riskleri, tetikleyicileri ve olası evrim yollarını açık, kaynaklı şekilde ortaya koymak.
1) Ege / Doğu Akdeniz (Türkiye — Yunanistan / Kıbrıs / bölgesel deniz yetki çekişmeleri)
Ne: Deniz sınırları, kıta sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) çizgileri yüzünden denizcilik, sismik araştırma ve enerji kaynakları etrafında sahada gerilim — NAVTEX’ler, araştırma/araştırma gemisi korumaları, hava/deniz tacizleri, nadiren silahlı çatışma riskleri. (Bölgesel aktörler: Türkiye, Yunanistan, GKRY, destek/araçsal aktörler: AB üye ülkeleri, Fransa, bazı durumlarda NATO)
Güncel durum / kaynak: Ankara’nın Doğu Akdeniz’de daha iddialı haritalama/deniz yetki adımları ve bölgesel pazarlıklar/siyasi manevralar gözleniyor.
Olasılık: Orta (büyük kara savaşı düşük; denizde karşılıklı tacizler/çatışma riskleri ve lokal deniz-hava hadiseleri daha yüksek).
Neden: Hem Türkiye hem Yunanistan için bölgesel prestij ve enerji çıkarları yüksek; fakat iki NATO ülkesi olması ve dış aktörlerin caydırıcılığı tam bir geniş çaplı savaşı engelliyor. Yine de kazara tırmanma (geminin vurulması, uçak yakın geçişi) riski gerçek.
Tetikleyiciler / izlenecek göstergeler: yeni NAVTEX duyuruları, petrol/gaz sondaj gemisi koruma konuşlandırmaları, iki tarafın hava tatbikatlarının yoğunlaşması, üçüncü ülkelerin (ör. Fransa) açık destek adımları.
2) Kuzey Suriye / Suriye sahası (Türkiye — SDF/PKK/YPG — rejim aktörleri / Rusya / İran)
Ne: Türkiye’nin PKK/YPG hedeflerine yönelik sınır ötesi operasyonları, desteklediği gruplarla Suriye rejimi / SDF / yerel milisler arasında çatışmalar — sınırlı kara harekâtları, hava vuruşları, dron kullanımı. (Bölgesel aktörler: Türkiye, SDF/YPG, Suriye rejimi, Rusya, İran; ABD’nin konumu operasyonun doğasını etkiler.)
Güncel durum / kaynak: Son dönemde Türkiye’nin kuzey Suriye’de operasyon ve bombardımanları sürdü, 2024–2025 döneminde sahada çatışmalar raporlandı.
Olasılık: Yüksek–Orta (süregelen, periyodik, sınırlı tırmanışlar muhtemel; tam ölçekli Türkiye–Suriye rejimi savaşı olasılığı düşük ama yerel çatışmalar artabilir).
Neden: Türkiye’nin PKK/YPG’ye karşı güvenlik öncelikleri sabit; rejim ve Rusya ile doğrudan çatışmadan kaçınma eğilimi var, ama istikrarsızlık ve yanlış hesaplama kalıcı risk.
Tetikleyiciler / izlenecek göstergeler: sınır ötesi topçu/dron artışı, Türk kara birlikleri konuşlandırmaları, Rusya ile askeri-siyasi gerilim göstergeleri, ABD’nin bölgesel pozisyon değişiklikleri.
3) Türkiye — İsrail gerilimleri / Doğu Akdeniz / Gazze bağlantılı tırmanma
Ne: Diplomatik, ekonomik kısıtlamalardan denizde ve hava koridorlarında karşılıklı engellemelere; daha ileri durumda denizde askeri hadiseler veya dolaylı/hibrit çatışma. (Bölgesel aktörler: Türkiye, İsrail; ve Hamas, Filistin aktörleri; ABD’nin arabuluculuğu belirleyici.)
Güncel durum / kaynak: Türkiye’nin Gazze’ye ilişkin hamleleri (ticari/lojistik kısıtlamalar, hava sahası tedbirleri) ve diplomatik sert açıklamalar; ilişkiler normallerin ötesinde gerilemiş durumda.
Olasılık: Düşük–Orta doğrudan savaşa; fakat politik ve denizcilik/lojistik çatışmalar yüksek olasılıkla devam eder.
Neden: Türkiye ile İsrail arasında geçmişte yoğun çatışma olmadı; ekonomik ve istikrar maliyetleri yüksek. Ancak yanlış hesaplama veya bölgesel savaş (İsrail–İran) durumunda ilişkiler daha kolay militarize olabilir.
Tetikleyiciler / izlenecek göstergeler: Türkiye’nin hava/deniz kısıtlamalarını genişletmesi, İsrail ile denizde karşılaşma vakaları, üçüncü ülke (ör. Mısır, Yunanistan) arabuluculuk adımlarının başarısızlığı.
4) Türkiye — Rusya gerilim ihtimali / Karadeniz ve bölgesel rekabet
Ne: Karadeniz hattında deniz/air-space olayları, Suriye ekseninde çatışma riskleri; ancak doğrudan savaş ihtimali görece düşük. (Bölgesel aktörler: Türkiye, Rusya, diğer Karadeniz devletleri, NATO)
Güncel durum / kaynak: Türkiye hem Rusya ile ekonomik/enerji ilişkilerini sürdürüyor hem Karadeniz’de NATO üyeliği çerçevesinde Batı ile işbirliği yapıyor — bu ikili yaklaşım Moskova ile rekabet ve işbirliğini aynı anda getiriyor.
Olasılık: Düşük doğrudan silahlı çatışma;
orta seyrinde taktiksel olaylar/gerilimler olası.
Neden: Her iki taraf da doğrudan savaş maliyetlerini biliyor; fakat Karadeniz ve Suriye’de yanlış hesaplamalar risk taşıyor.
Tetikleyiciler / izlenecek göstergeler: Rus hava/deniz varlığı artışı, Karadeniz’de NATO harekâtları yoğunlaşması, Türkiye–Rusya arasındaki enerji/ekonomik anlaşmazlıklar.
5) Kuzey Irak — PKK hedeflerine karşı sınır ötesi harekâtlar (Irak Kürt Bölgesi bağlantılı riskler)
Ne: Türkiye’nin PKK’ye karşı Irak topraklarında sınır ötesi operasyonları; yerel güçlerle (KRG, Bağdat) gerilim.
Güncel durum / kaynak: Türkiye’nin Irak içinde sınır ötesi operasyonları kaydedildi; 2025’te de çeşitli atış/operasyon raporları vardı.
Olasılık: Orta–Yüksek (düzenli, sınırlı operasyonlar beklenir; bölgesel istikrarı bozma potansiyeli var).
Tetikleyiciler / izlenecek göstergeler: PKK saldırılarının yoğunlaşması, Türk kara/hava unsurlarının bölgeye konuşlandırılması, Bağdat–Erbil–Ankara diplomatik çıkmazları.
6) Büyük bölgesel savaş — İran — İsrail veya İran — ABD geriliminin bölgeselleşmesi (Türk katılımı senaryosu)
Ne: İran ile İsrail/ABD arasında geniş çaplı çatışma (füzeler, deniz saldırıları, hava harekâtı) ve bunun Türkiye’yi dolaylı/erişkin biçimde etkilemesi (hava sahası, lojistik, mülteci dalgaları, bölge güvenlik dengesi). Türkiye’nin doğrudan askeri katılımı olasılığı, ittifak ve çıkar hesaplarına göre değişir.
Güncel durum / kaynak: 2024–2025 döneminde İran–İsrail hattında çatışmacı episodlar ve bölgesel gerilim artışı analiz raporlarında yer alıyor; bölgesel aktörler sahaya müdahil olabiliyor.
Olasılık: Düşük Türkiye’nin doğrudan savaş tarafı olması;
orta bölgesel etki/yardımcı aktör rolleri (lojistik, diplomasi, sığınmacı akını).
Neden: Türkiye bölgesel dengeyi korumaya çalışır; doğrudan cephe almak büyük maliyet getirir. Ancak ifşa olmuş/şiddetli bir İran–İsrail çatışması tüm bölgeyi sarsar.
Genel değerlendirme — olasılık skalası (özet)
- Süregelen sınırlı operasyonlar / sınır ötesi müdahaleler (Suriye, Irak): Yüksek–Orta
- Deniz/deniz-hava olayları ve lokal tırmanış (Ege / Doğu Akdeniz): Orta
- Türkiye ile İsrail arasındaki doğrudan savaş: Düşük–Orta (şimdilik daha çok diplomasi/ekonomik kısıtlar)
- Türkiye ile Rusya doğrudan çatışması: Düşük (ancak taktiksel olay riski var)
- Bölgesel büyük savaş (İran–İsrail genişlemesi) ve Türkiye’nin doğrudan dahil olması: Düşük ama bölgesel etkisi yüksek.
Hangi göstergeler “kırmızı bayrak” sayılır — anında tırmanma işareti:
- Bir NATO üyesine (ör. Yunanistan) karşı büyük hava/deniz kaybı veya gemi batırma hadisesi.
- Türkiye’nin belirli bir ülkenin hava sahasını kapatması veya savaş uçağı düşürülmesi.
- Rusya ile Türkiye arasında askeri temaslarda (ör. uçak düşürme, gemi saldırısı) doğrudan kayıplar.
- İran–İsrail hattında büyük, açık saldırılar ve bölgeye çok sayıda dış güç konuşlandırması.
- Türkiye’de veya sınır yakınlarında büyük oranda askerî seferberlik/olağanüstü hal ilânı, veya ekonomide ciddi dış şoklar (enerji kesintileri, büyük ekonomik yaptırımlar) — bu iç cephede daha da tırmandırıcıdır.
Kısa politika/strateji notları (kamu güvenliği / hazırlık perspektifi; tarafsız öneriler)
- Diplomasi artışı: Çok taraflı arabuluculuk ve kriz hatları (askerî-askerî iletişim kanalları) krizleri kazara tırmanmadan çözmede etkili.
- Caydırıcılık & risk azaltma: Deniz/ hava geçiş güvenliği için şeffaf tatbikat ilanları, de-escalation mekanizmaları.
- Sivil hazırlık: Mülteci akını, enerji tedarik kesintisi ve ekonomik şok planları hazırlanmalı.
- İstihbarat/erken uyarı: Sinyaller (NAVTEX, anormal konuşlandırmalar, diplomatik kesintiler) izlenmeli.
