1950’li yılların sonunda kırsalda başlayan kültürel uyanış, 1960’larda Türkiye’nin dört bir yanını sahneye dönüştüren amatör tiyatro ekiplerinin doğmasına yol açtı. Şehir merkezlerinin dışına taşan bu hareket, bir anlamda “perdeler köy meydanında açılır” dönemi olarak hafızalara kazındı. O yıllarda Karabük’ten Fethiye’ye, Kırklareli’nden Muş’a kadar birçok taşra kasabası, tiyatro tutkunu gönüllüler sayesinde kısa süreliğine sanatla buluştu.
Sahne Kurulmadan Önce: Ekipman ve Heyecan
Dönemin amatör ekipleri çoğu zaman bir kamyonetin kasasına dekorları yükler, köy kahvelerinde, okul bahçelerinde, bazen de düğün salonlarında oyunlar sergilerdi. Kulisten çok, samimiyetin ağır bastığı bu gösteriler, halktan büyük ilgi görürdü. Özellikle geleneksel halk hikâyeleri, Karagöz-Hacivat uyarlamaları ve toplumsal mesajlar içeren skeçler taşrada büyük yankı bulurdu.
Turneye Çıkmak: Sanatla Göçebe Bir Yaşam
1960’ların Türkiye’sinde turne demek; hem zorlu yolları aşmak hem de yerel halkla bağ kurmak anlamına geliyordu. Oyuncular, kimi zaman bir köy öğretmeninin evinde konaklar, kimi zaman cami avlusunda kostüm değiştirirdi. Fakat bu meşakkatli süreç, amatör tiyatrocular için bir tutkudan öte kolektif bir varoluş biçimiydi.
Arşivde Kalanlar, Hafızada Yaşayanlar
Ne yazık ki bu döneme ait birçok belge, fotoğraf ya da afiş günümüze ulaşamadı. Ancak bazı yerel gazetelerin arşivlerinde “Tiyatro Cemiyeti Kasabamızda Sahne Aldı” gibi manşetler hâlâ bulunabilir. Yaşlı kuşakların anılarında ise turne geceleri hâlâ canlı: Tüm köyün bir araya geldiği, çocukların pür dikkat izlediği o geceler…
Sizin köyünüzde ya da kasabanızda böyle bir turne tiyatrosu sahne aldı mı?
Hangi oyunlar oynandı, kimler vardı?
Elinizde bu döneme ait broşür, fotoğraf veya anı kaldı mı?
Bu başlık altında 1960’ların taşra tiyatrolarına dair anılarımızı ve bilgilerimizi bir araya getiriyoruz. Amacımız hem kaybolan belleği canlandırmak hem de gelecek kuşaklara kıymetli bir kültürel miras bırakmak.
Taşrada açılan her perde, unutulmuş bir hikâyeyi sahneye taşır. Siz de bu hafızanın bir parçası olun!
Sahne Kurulmadan Önce: Ekipman ve HeyecanDönemin amatör ekipleri çoğu zaman bir kamyonetin kasasına dekorları yükler, köy kahvelerinde, okul bahçelerinde, bazen de düğün salonlarında oyunlar sergilerdi. Kulisten çok, samimiyetin ağır bastığı bu gösteriler, halktan büyük ilgi görürdü. Özellikle geleneksel halk hikâyeleri, Karagöz-Hacivat uyarlamaları ve toplumsal mesajlar içeren skeçler taşrada büyük yankı bulurdu.
Turneye Çıkmak: Sanatla Göçebe Bir Yaşam1960’ların Türkiye’sinde turne demek; hem zorlu yolları aşmak hem de yerel halkla bağ kurmak anlamına geliyordu. Oyuncular, kimi zaman bir köy öğretmeninin evinde konaklar, kimi zaman cami avlusunda kostüm değiştirirdi. Fakat bu meşakkatli süreç, amatör tiyatrocular için bir tutkudan öte kolektif bir varoluş biçimiydi.
Arşivde Kalanlar, Hafızada YaşayanlarNe yazık ki bu döneme ait birçok belge, fotoğraf ya da afiş günümüze ulaşamadı. Ancak bazı yerel gazetelerin arşivlerinde “Tiyatro Cemiyeti Kasabamızda Sahne Aldı” gibi manşetler hâlâ bulunabilir. Yaşlı kuşakların anılarında ise turne geceleri hâlâ canlı: Tüm köyün bir araya geldiği, çocukların pür dikkat izlediği o geceler…
Sizin köyünüzde ya da kasabanızda böyle bir turne tiyatrosu sahne aldı mı?
Hangi oyunlar oynandı, kimler vardı?
Elinizde bu döneme ait broşür, fotoğraf veya anı kaldı mı?
Bu başlık altında 1960’ların taşra tiyatrolarına dair anılarımızı ve bilgilerimizi bir araya getiriyoruz. Amacımız hem kaybolan belleği canlandırmak hem de gelecek kuşaklara kıymetli bir kültürel miras bırakmak.
Taşrada açılan her perde, unutulmuş bir hikâyeyi sahneye taşır. Siz de bu hafızanın bir parçası olun!
