Zamanın tozlu raflarında yerini alan pek çok geleneksel meslek, günümüzde yalnızca birkaç ustanın elinde hayat buluyor. Sanayileşme, hızlı üretim sistemleri ve değişen tüketici alışkanlıklarıyla birlikte Türkiye’de bazı zanaatlar neredeyse unutulma noktasına geldi. Bu forum başlığında, geçmişin izini taşıyan, kültürel miras niteliğindeki meslekleri ve son temsilcilerini birlikte keşfediyoruz.
1. Semerci – Tahtadan Emeğe Yolculuk
Bir zamanlar her kasabada mutlaka bir semerci bulunurdu. Bugün Türkiye’de sayılı usta kaldı. At, eşek ve katır gibi yük hayvanlarına özel oturak yapan bu ustalar, doğal malzemelerle çalışarak hem işlevsel hem estetik ürünler üretirlerdi.
2. Yorgancı – El Dikişiyle Isıtan Sanat
Makineleşmeden önce her yorgan elde dikilir, pamuk ya da yünle doldurulurdu. El emeği göz nuru yorganlar, ustaların desen bilgisi ve sabrıyla ortaya çıkardı. Günümüzde birkaç Anadolu kasabasında bu gelenek halen sürdürülüyor.
3. Kalaycı – Bakıra Parlaklık Veren Ustalar
Bakırcılık gibi kalaycılık da yok olmaya yüz tutmuş durumda. Eskiden her evde bakır kap kacak olurdu ve bunların iç yüzeylerinin kalaylanması şarttı. Şimdiyse birkaç yaşlı usta dışında bu mesleği icra eden kalmadı.
4. Yemenici – Ayağı Sanatla Buluşturanlar
El yapımı deri ayakkabılar üreten yemeniciler, Gaziantep, Kahramanmaraş gibi şehirlerde halen az sayıda da olsa varlığını sürdürüyor. Ancak plastik ve fabrikasyon ayakkabılar bu mesleği gölgede bıraktı.
5. Sedefkâr – Tahtaya İncelikle İşlenen Zarafet
Mobilya, kutu ve müzik aletleri gibi eşyaları sedef kakmayla süsleyen sedefkârlık, Osmanlı’dan kalan nadide sanatlardan biri. Bugün birkaç usta dışında bu sanatı bilen neredeyse kalmadı.
1. Semerci – Tahtadan Emeğe Yolculuk
Bir zamanlar her kasabada mutlaka bir semerci bulunurdu. Bugün Türkiye’de sayılı usta kaldı. At, eşek ve katır gibi yük hayvanlarına özel oturak yapan bu ustalar, doğal malzemelerle çalışarak hem işlevsel hem estetik ürünler üretirlerdi.
2. Yorgancı – El Dikişiyle Isıtan Sanat
Makineleşmeden önce her yorgan elde dikilir, pamuk ya da yünle doldurulurdu. El emeği göz nuru yorganlar, ustaların desen bilgisi ve sabrıyla ortaya çıkardı. Günümüzde birkaç Anadolu kasabasında bu gelenek halen sürdürülüyor.
3. Kalaycı – Bakıra Parlaklık Veren Ustalar
Bakırcılık gibi kalaycılık da yok olmaya yüz tutmuş durumda. Eskiden her evde bakır kap kacak olurdu ve bunların iç yüzeylerinin kalaylanması şarttı. Şimdiyse birkaç yaşlı usta dışında bu mesleği icra eden kalmadı.
4. Yemenici – Ayağı Sanatla Buluşturanlar
El yapımı deri ayakkabılar üreten yemeniciler, Gaziantep, Kahramanmaraş gibi şehirlerde halen az sayıda da olsa varlığını sürdürüyor. Ancak plastik ve fabrikasyon ayakkabılar bu mesleği gölgede bıraktı.
5. Sedefkâr – Tahtaya İncelikle İşlenen Zarafet
Mobilya, kutu ve müzik aletleri gibi eşyaları sedef kakmayla süsleyen sedefkârlık, Osmanlı’dan kalan nadide sanatlardan biri. Bugün birkaç usta dışında bu sanatı bilen neredeyse kalmadı.