Bir zamanlar mutfaklar, yalnızca karın doyurulan değil; duyuların dans ettiği, sabrın, emeğin ve sevginin yoğrulduğu kutsal alanlardı. Bakır tencerelerde ağır ağır pişen yemeklerin kokusu, mahallenin sokaklarına kadar taşar; komşuluk, paylaşma ve hatırın kokusu birbirine karışırdı. Oysa bugün, raf ömrü uzasın diye kimyasal maskeler takılmış endüstriyel tatlar, sofralarımıza sinsice sızıyor.
Artık domatesin bile mevsimi kalmadı; her mevsim aynı plastik kırmızılıkla karşımıza çıkıyor. Oysa bir yaz domatesinin kokusunu, güneşte kuruyan bir biberin ruhunu hangi fabrika yakalayabilir ki? Market raflarında sergilenen ambalajlı “lezzetler”, bizi kolaylığa, hızın büyüsüne alıştırırken; yemek yapma ritüelinin kendisini — o sabırla kavrulan soğanın, odun ateşinde pişen çorbanın hikâyesini — sessizce öldürüyor.
Endüstriyel mutfakların cilalı yüzeyi, aslında duygusuz bir aynadan ibaret. İçinde ne anne eli var, ne ustalığın teri, ne de toprak kokusu... Tat algımız bile artık laboratuvarlarda kodlanıyor; damağımıza “lezzet” adı altında suni bir mutluluk enjekte ediliyor.
Belki de asıl soru şu: Gerçek mutfağı öldüren endüstri mi, yoksa kolay tüketime boyun eğen bizler miyiz?
Gerçek yemek, bir tarif değil, bir kültürdür. Onu yaşatmak için bazen yavaşlamayı, beklemeyi, kokusunu içimize çekmeyi hatırlamamız gerekiyor. Çünkü tencere kaynamazsa, ruh da doymaz.
Artık domatesin bile mevsimi kalmadı; her mevsim aynı plastik kırmızılıkla karşımıza çıkıyor. Oysa bir yaz domatesinin kokusunu, güneşte kuruyan bir biberin ruhunu hangi fabrika yakalayabilir ki? Market raflarında sergilenen ambalajlı “lezzetler”, bizi kolaylığa, hızın büyüsüne alıştırırken; yemek yapma ritüelinin kendisini — o sabırla kavrulan soğanın, odun ateşinde pişen çorbanın hikâyesini — sessizce öldürüyor.
Endüstriyel mutfakların cilalı yüzeyi, aslında duygusuz bir aynadan ibaret. İçinde ne anne eli var, ne ustalığın teri, ne de toprak kokusu... Tat algımız bile artık laboratuvarlarda kodlanıyor; damağımıza “lezzet” adı altında suni bir mutluluk enjekte ediliyor.
Belki de asıl soru şu: Gerçek mutfağı öldüren endüstri mi, yoksa kolay tüketime boyun eğen bizler miyiz?
Gerçek yemek, bir tarif değil, bir kültürdür. Onu yaşatmak için bazen yavaşlamayı, beklemeyi, kokusunu içimize çekmeyi hatırlamamız gerekiyor. Çünkü tencere kaynamazsa, ruh da doymaz.