“Devletin Şehre Dönüşü: İstanbul İçin Stratejik Kamu Yatırımları Rehberi” (Kendi Yazdığım Kitap)

Önsöz

“İstanbul’u Yorumlamak, Devleti Yeniden Kurmaktır”

Bazı şehirler vardır, içinde yaşanmaz sadece; yaşatır, şekillendirir, yön verir. İstanbul onlardan biridir. O, yalnızca bir coğrafya değildir. O, bir fikir, bir iddia, bir medeniyet çağrısıdır. Ne zaman ki devlet İstanbul’dan uzaklaştı; hafızasından, kimliğinden ve potansiyelinden de uzaklaştı. Ne zaman ki İstanbul görmezden gelindi; krizler ulusal ölçeğe sıçradı. Çünkü İstanbul sadece bir şehir değil, bir merkezdir – ekonomik merkez, kültürel merkez, stratejik merkez, ve daha ötesi: devlet aklının odaklanması gereken esas koordinat.

Bu kitap, bir şehirle devlet arasında kurulması gereken o kopmaz bağın yeniden tesisi için yazıldı. Bu kitap, “İstanbul yerel bir meseledir” söylemini çöpe atan ve “İstanbul ulusal bir meseledir, hatta daha fazlası: küresel sorumluluktur” diyebilen bir cesaretin ürünü. Çünkü devletin İstanbul’a dönüşü, yalnızca bir dizi yatırım ya da icraat anlamına gelmez. Bu dönüş, devletin kendini yeniden tarif etmesi, rolünü yeniden konumlandırması ve işlevini yeniden kurmasıdır.

Artık biliyoruz: İstanbul’a dokunmayan bir kamu politikası eksiktir. İstanbul’u gözetmeyen bir planlama kördür. İstanbul’u merkeze almayan bir kalkınma anlayışı sürdürülebilir değildir. Çünkü İstanbul’un sorunları sadece İstanbul’u değil, Türkiye’nin bütününü etkiler. Ve bu şehrin imkânları da yalnızca yerelin değil, tüm ülkenin refahına yön verebilir.

Bu nedenle İstanbul’a devlet eliyle yaklaşmak, bugünün koşulları içinde stratejik değilse hiçbir şey stratejik değildir. İstanbul’a müdahale, artık lütuf değil; zorunluluktur. Dahası, bu müdahalenin mantığı da değişmek zorundadır: Emir-komuta zinciriyle değil; katılımcılıkla. Aceleyle değil; veriyle. Rastgele değil; planla. Geçici değil; kalıcı, derin ve bütüncül çözümlerle.

Devletin İstanbul’a dönüşü, bugünkü ihtiyaçlara panik halinde verilen tepkiler değil; geleceği tasarlayan öngörüler, kurumlararası uyum, yeni nesil teknolojiler ve toplumla kurulan sağlam bir güven ilişkisiyle mümkündür. Ve bu dönüş ancak, İstanbul’a hak ettiği ciddiyetle, saygıyla ve tutarlılıkla yaklaşan bir devlet aklıyla tamamlanabilir.

Elinizdeki kitap, işte bu devlet aklının tezahürüdür.
Bir başkentten bir metropole yazılmış, ama aslında gelecek nesillerin haklarını bugünden savunan bir strateji belgesidir.
İstanbul’a verilen bir söz değil, bir borcun ödenmesidir.

Bugün devlet, şehre yalnızca bütçe aktarmakla, protokol imzalamakla, veya sahnede görünmekle yetinemez. Devlet, artık İstanbul’un her mahallesinde, her semtinde, her gündelik yaşam döngüsünde kendini hissettirmeli; ama bunu baskı kurarak değil, şeffaflıkla, kapsayıcılıkla, hesap verebilirlikle ve adaletle yapmalıdır. İşte o zaman gerçek bir dönüş başlamış olur. İşte o zaman şehir, devletin sesi olur; devlet de halkın vicdanı.

Şimdi İstanbul’u tekrar dinlemenin, sadece şikayetleri değil, imkânlarını da görmenin zamanı.
Şimdi devletin yönünü Marmara’ya çevirmesinin, bir asır sonra bu şehre yeniden stratejik gözle bakmasının zamanı.
Şimdi, İstanbul’un kaderini yalnız bırakmanın değil; onunla birlikte, akılcı ve cesur bir gelecek kurmanın zamanı.

Çünkü İstanbul, yalnızca bir şehir değil…
Bir niyettir. Bir sınavdır. Bir imtihandır.
Ve devletin bu sınavı geçmesi, ülkenin geleceğiyle eşanlamlıdır.

ADALET HİZMETLERİ ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)

“Devletin Şehre Dönüşü: İstanbul İçin Stratejik Kamu Yatırımları Rehberi” kitabının Adalet Hizmetleri başlığı altında yer alabilecek, merkezi hükümetin İstanbul'da öncelikle gerçekleştirmesi gereken kamu yatırımları aşağıda listelenmiştir.

Bu yatırımlar, yalnızca fiziki kapasite artırımı değil; erişilebilirlik, dijitalleşme, insan haklarına uygunluk ve yargının etkinliği gibi çok boyutlu unsurları içerecek biçimde yapılandırılmıştır.

1. İstanbul Adliyesi Ana Yerleşkesi Projesi (Avrupa Yakası)

Avrupa Yakası'nda parçalı halde bulunan adliyelerin tek bir kampüste birleştirilmesi.

Yüksek güvenlikli, modüler, yeşil bina standartlarına sahip.

Toplu taşımaya entegre, erişilebilir, afet dayanımlı.


2. İstanbul Anadolu Süper Yargı Yerleşkesi

Kartal Adliyesi’nin yetersiz kalması nedeniyle Anadolu Yakası’nda yeni ve büyük ölçekli bir adalet kampüsü kurulması.

Ceza, hukuk, aile, idare mahkemeleriyle birlikte sosyal hizmet birimleri içerecek.


3. Uyuşmazlık Çözüm ve Arabuluculuk Merkezleri Ağı

İlçelere özel olarak kurulacak alternatif uyuşmazlık çözüm merkezleri.

Yargının iş yükünü azaltacak, vatandaşın doğrudan ve hızlı çözüm almasını sağlayacak.


4. Mobil Adalet Hizmet Araçları Projesi

Kadınlar, yaşlılar, engelliler ve kırsal alanlardaki vatandaşlar için mobil mahkeme ve savcılık hizmetleri sunacak araçlar.

Adli yardım ve uzaktan ifade alma modülleriyle donatılmış.


5. İstanbul Dijital Yargı Platformu

E-duruşma, uzaktan tanıklık, elektronik delil paylaşımı, sanal adliye danışmanlığı gibi hizmetlerin tek merkezde toplandığı dijital ekosistem.

Hem avukatlara hem yurttaşlara 7/24 erişim sağlayacak.


6. Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Merkezleri (Her İlçeye)

Kadın, çocuk, yaşlı ve engelli mağdurlar için psikolojik, hukuki ve sosyal destek sağlayacak merkezler.

Her ilçede en az bir birim açılacak.


7. Çocuk Adalet Kampüsleri

İstanbul’un belirli bölgelerinde çocuk suçlulara ve mağdurlara özel, pedagog ve sosyal hizmet uzmanı eşliğinde faaliyet gösterecek adliye kampüsleri.

Rehabilite edici, koruyucu ve hak temelli.


8. Cezaevi Dışı Denetimli Serbestlik Destek Merkezleri

İstanbul’da denetimli serbestlikte olan bireylerin mesleki eğitim, sosyal destek ve yeniden topluma entegrasyonu için hizmet merkezleri kurulması.

Adalet ile istihdam arasında köprü kurulması.


9. Adli Tıp İstanbul Ana Yerleşkesi

İstanbul’daki dağınık Adli Tıp birimlerinin tek kampüste toplanması.

Yüksek kapasiteli laboratuvarlar, hızlı raporlama altyapısı, dijital kayıt sistemleri.


10. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele İçin Hızlı Müdahale Birimleri

Her büyük adliyede “Kadın Koruma Bürosu” kurulması.

Koruma tedbirlerinin hızla alınması, uzman personel eşliğinde ifade alma, geçici barınma yönlendirmesi.



---

Bu yatırımlar yalnızca bina inşası değil; yargıya erişimin eşitliği, insan onuruna saygı, teknolojinin etkin kullanımı ve toplumun adalete güveninin yeniden tesisi gibi ilkelere dayanmaktadır.

AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)

Aşağıda, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin İstanbul’da “Afet ve Acil Durum Yönetimi” alanında öncelikle gerçekleştirmesi gereken kamu yatırımları yer almaktadır. Bu liste, İstanbul’un yüksek deprem riski, kıyı taşkınları, iklim değişikliği kaynaklı afetler ve büyükşehir dinamikleri göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır.

1. İstanbul Ulusal Afet ve Kriz Yönetim Üssü (İUKYÜ)

İstanbul’da bakanlıklar, AFAD, TSK, Emniyet ve yerel yönetimlerin ortak kullanacağı tam donanımlı bir afet yönetim merkezi kurulmalı.

Siber krizler, enerji kesintileri, büyük yangınlar, salgınlar ve deprem gibi senaryoları aynı anda yönetebilecek kapasiteye sahip olmalı.



---

2. Avrupa ve Anadolu Yakası Mega Lojistik Depolama ve Dağıtım Merkezleri

Deprem ve diğer afetlerde kullanılacak su, gıda, ilaç, geçici barınma malzemeleri gibi temel ihtiyaçların tutulacağı, stratejik noktalarda konumlandırılmış, yüksek güvenlikli ve otomasyon destekli mega depolar.

Helikopter iniş alanları ve karadan erişimi kolaylaştıran yollarla desteklenmeli.



---

3. Afet Müdahale Koordinasyon Hız Ağı (AMKHA)

İstanbul’un her ilçesinde 7/24 esaslı çalışan, arama-kurtarma, sağlık, iletişim, güvenlik ve sosyal destek ekiplerinden oluşan yerel afet müdahale üsleri kurulmalı.

Bu üsler mobil iletişim kuleleri ve yakıt yedeklemeleriyle desteklenmeli.



---

4. İstanbul Afet Simülasyon ve Eğitim Kampüsü

Sivil halk, kamu personeli, öğrenciler ve gönüllüler için çok boyutlu afet senaryolarını deneyimleyebilecekleri, simülasyon odaları, deprem platformları, yangın labirentleri ve sanal gerçeklik modülleri içeren modern bir eğitim kompleksi.



---

5. Kentsel Toparlanma Merkezleri (Geçici Yaşam Alanları)

Olası büyük afetlerde barınma, sağlık, eğitim, psikososyal destek ve temel yaşam hizmetlerinin verileceği modüler kentler (örneğin 25.000 kişilik).

Avrupa ve Anadolu Yakası’nda minimum 4’er adet.



---

6. Afet Erken Uyarı ve Acil Bildirim Entegrasyon Sistemi (AEBES)

Mobil cihazlara, dijital billboardlara, kamu kurumlarına ve ulaşım sistemlerine entegre edilmiş, bölge bazlı acil uyarı sistemi.

Deprem, sel, fırtına, kimyasal sızıntı gibi olaylarda anlık bildirim yapacak kapasitede.



---

7. Boğaz Geçişli Afet Koridorları

Avrupa ve Anadolu Yakası’nı bağlayan ve yalnızca afet anında kullanılacak olan, zırhlı, acil geçişe açık özel tüneller veya köprü yapıları.

Ambulans, itfaiye ve güvenlik araçları öncelikli olarak kullanacak.



---

8. AFAD Akademi – İstanbul Bölge Eğitim Enstitüsü

Arama-kurtarma uzmanları, kamu personeli, gönüllüler ve STK’lar için sürekli eğitim, sertifikasyon ve saha tatbikatı sağlayan bölgesel merkez.



---

9. Afet Anında Hizmet Devamlılığı İçin Kamu Yedek Kampüsleri

Valilik, emniyet, sağlık, vergi daireleri gibi kurumlar için yedek dijital ve fiziksel kampüs alanları oluşturulmalı.

Afet anında veri kaybı yaşamadan hizmetin sürekliliği sağlanmalı.



---

10. Deniz ve Hava Tabanlı Afet Müdahale Üsleri

Sahil güvenlik, deniz ambulansı ve afet taşıma kapasitesi olan gemilerden oluşan bir "Mavi Hat Afet Filosu".

Aynı zamanda İstanbul’daki stratejik helikopter pistleri sayısı artırılmalı ve afet uçuş koridorları belirlenmeli.



---

11. İlçe Bazlı Topluluk Temelli Afet Dirençlilik Programı

Mahalle gönüllüleri, okul yönetimleri, imamlar, öğretmenler, apartman yöneticileri gibi yerel liderleri içeren ve her ilçeye özel senaryolara göre hazırlanmış yaygın bir dayanıklılık ağı kurulmalı.



---

12. Yüksek Riskli Bölgelerde Afet Kapsayıcı İkincil Ulaşım Ağı

Deprem sonrası ana arterlerin kapanması hâlinde alternatif ulaşımı sağlayacak, dron destekli, elektrikli araçlarla erişilebilir ikincil yollar ve acil kaçış güzergâhları belirlenmeli.



---

Bu yatırımlar, İstanbul’un karşı karşıya olduğu afet risklerine karşı yalnızca tepki verme değil, proaktif, sistematik, bilim temelli ve bütüncül bir kriz yönetimi anlayışıyla hazırlık yapma vizyonunu ortaya koymaktadır.

AİLE HİZMETLERİ VE SOSYAL HİZMETLER ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul gibi sosyal çeşitliliği yüksek, nüfus yoğunluğu fazla ve kırılgan grupların sayıca çok olduğu bir mega kentte, Aile Hizmetleri ve Sosyal Hizmetler alanı merkezi hükümetin doğrudan yatırım yapması gereken stratejik başlıklardan biridir.

Aşağıda, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin İstanbul’da “Aile Hizmetleri ve Sosyal Hizmetler” alanında gerçekleştirmesi gereken öncelikli kamu yatırımları yer almaktadır:

1. İstanbul Aile Destek ve Dayanışma Merkezleri (İADEM) – İlçelere Yaygınlaştırma Programı

Her ilçede en az bir merkez kurulmalı.

Aile içi iletişim danışmanlığı, çocuk gelişimi rehberliği, ekonomik danışmanlık, boşanma öncesi/sonrası destek, madde bağımlılığı yönlendirmeleri.

Psikolog, sosyal çalışmacı ve hukuk uzmanı istihdamı zorunlu.



---

2. Yoksullukla Mücadele için Dijital Sosyal Yardım Platformu

Dar gelirli haneler, engelliler, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar için merkezi veri tabanı üzerinden hızlı başvuru ve otomatik uygunluk değerlendirmesi yapan bir sistem.

Başvurular, e-Devlet’le entegre, mobil uygulamalı ve çok dilli olacak.



---

3. Aile İçi Şiddet Önleme ve Müdahale Merkezleri (ASİM)

İstanbul’un en yoğun 15 ilçesinde 7/24 açık olacak şekilde, kadınlara, çocuklara ve yaşlılara yönelik şiddet durumlarında müdahale, barınma yönlendirmesi ve psikososyal destek sağlayacak merkezler.

Polis, sosyal hizmet uzmanı, avukat ve sağlık çalışanı birlikte görev yapacak.



---

4. Kırılgan Haneler İçin "Destekli Ev Ziyaretleri Programı"

Gebe kadınlar, yeni doğum yapmış anneler, yaşlılar ve engelli bireyler için sosyal hizmet uzmanı, psikolog ve hemşirelerin birlikte gerçekleştireceği periyodik ziyaret programı.



---

5. Sosyal Hizmet Kariyer Akademisi – İstanbul Bölge Eğitim ve Sertifikasyon Kampüsü

Sosyal hizmet çalışanlarına, psikologlara, danışmanlara ve bakım personeline yönelik mesleki gelişim, travma eğitimi ve etik rehberlik hizmeti sağlayacak merkezi yapı.



---

6. Gölge Eğitim ve Psikososyal Destek Merkezleri (Yoksul Aile Çocukları için)

Dar gelirli ailelerin çocuklarına yönelik ücretsiz ödev desteği, psikososyal gelişim programları, oyun terapisi, dijital beceri eğitimi.

Okul dışı zamanların güvenli, geliştirici ve destekleyici şekilde geçirilmesini sağlar.



---

7. İstanbul Aile ve Sosyal Hizmetler Veri Entegrasyon Sistemi

Tüm sosyal hizmet başlıklarının (barınma, destek ödemeleri, eğitim, sağlık, istihdam yönlendirmesi) tek merkezde izlenmesini sağlayacak, ilçelere ve bireylere göre ayrıştırılmış bir merkezi veri sistemi.



---

8. Evde Sosyal Destek Birimleri (Yaşlı ve Engelli Bireyler için)

Gönüllülerin de entegre edileceği, sosyal hizmet uzmanları ve ev hizmetleri destek personelinden oluşan ekiplerle, yalnız yaşayan veya bakıma muhtaç bireylerin evde temel ihtiyaçlarının karşılanması.



---

9. Kadınlara Yönelik Ekonomik Güçlenme Programları (Kooperatif – Mikro Girişim Destekleri)

İstanbul’un dezavantajlı mahallelerinde kadın odaklı üretim kooperatifleri kurulması, mikro girişimcilik hibeleri, ücretsiz iş planı danışmanlığı ve e-ticaret platformlarına erişim sağlanması.



---

10. Sosyal Kriz Müdahale ve Psikolojik İlk Yardım Ekipleri

Ekonomik çöküş, afet sonrası travmalar, ani aile dağılmaları gibi durumlarda hızlı müdahale için eğitimli psikolog ve sosyal çalışmacılardan oluşan ekiplerin sahaya sevki için yapılar oluşturulmalı.



---

11. Koruyucu Aile ve Evlat Edinme Süreçleri İçin Dijital Hızlandırma Platformu

Koruyucu ailelik ve evlat edinme süreçlerini dijitalleştirerek hızlandıran, şeffaflaştıran, tüm belge ve eğitim süreçlerini yöneten bir kamu yazılımı ve portalı kurulmalı.



---

12. Dezavantajlı Gençlere Özel Rehberlik ve Destek Merkezleri

Yoksulluk, aile içi şiddet, bağımlılık riski taşıyan gençler için mentorluk, kariyer rehberliği, sosyal güçlendirme ve psikolojik destek sunacak modern ve erişilebilir yapılar.



---

Bu yatırımlar, yalnızca destek sağlamakla kalmaz; aile yapısını koruyan, bireyin onurunu temel alan, kapsayıcı ve önleyici sosyal hizmetler anlayışını İstanbul’un her mahallesine yaymayı amaçlar.

ASAYİŞ VE GÜVENLİK (İÇ GÜVENLİK) ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul gibi nüfus yoğunluğu, çeşitliliği ve stratejik önemi yüksek bir şehirde asayiş ve iç güvenlik, sadece kamu düzeni için değil; toplumsal huzur, ekonomik istikrar ve yatırım ortamının güvenliği için de merkezi önemdedir.

Aşağıda, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin İstanbul’da “Asayiş ve Güvenlik (İç Güvenlik)” alanında öncelikle gerçekleştirmesi gereken en kritik kamu yatırımları listelenmiştir:

1. İstanbul Güvenlik Teknolojileri ve Komuta Merkezi (IGTKM)

İstanbul genelinde Emniyet, Jandarma, Sahil Güvenlik ve AFAD’ın ortak kullanımına açık, yapay zekâ destekli analiz merkezine sahip, büyük veri odaklı bir şehir güvenlik üssü kurulmalı.

Yüz tanıma, anlık kalabalık takibi, risk haritası üretimi ve karar destek sistemleri entegre olacak.



---

2. İstanbul Genelinde Yeni Nesil Emniyet Karakolları Programı

Her ilçeye, teknolojik donanımlı, vatandaşa açık, şeffaf, engelsiz ve erişilebilir yeni karakol binaları yapılmalı.

Karakollarda çocuk izleme odaları, kadın danışma noktaları ve 7/24 açık vatandaş masası bulunmalı.



---

3. İstanbul Emniyet Mobil Güvenlik Ekipleri (IMEGE)

Yoğun nüfuslu, geçici konaklamalı, göçmen yoğunluklu veya suç oranı yüksek bölgelerde 24 saat devriye sistemini destekleyecek mobil ekip merkezleri.

Bisikletli, motosikletli ve yaya timlerle daha çevik denetim.



---

4. Kent Güvenliği Entegre Kamera Ağı Genişletme (KGNİS)

Mevcut MOBESE sistemi güncellenmeli; alt geçitler, parklar, okul çevreleri, toplu taşıma merkezleri, kırsal mahalle yolları gibi "görünmeyen alanlar" da kapsama alınmalı.

Kameralar yapay zekâ destekli hareket analiz sistemleriyle entegre olmalı.



---

5. İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü Ana Yerleşkesi (Yeni Merkez Kampüs)

Mevcut Emniyet Müdürlüğü birimlerinin dağınık yapısına son verecek, tüm idari ve operasyonel birimleri bir araya toplayacak, afet durumlarında da işlevsel kalabilecek yeni kampüs.



---

6. Uyuşturucu ile Mücadele İlçe Tabanlı Erken Müdahale Merkezleri

Her ilçede kurulacak bu merkezlerde Emniyet, Sağlık ve Aile Bakanlığı iş birliğiyle madde bağımlılığına karşı hem önleme hem de ilk müdahale destek hizmetleri sunulmalı.



---

7. Kadına ve Çocuğa Yönelik Suçlara Müdahale İçin Özel Polis Eğitim Programı

Kadına şiddet, çocuk istismarı ve aile içi şiddete özel ihtisaslaşmış polis timleri için ileri düzey eğitim kampüsü ve sahaya dayalı modül sistemi oluşturulmalı.



---

8. Sınır ve Göç Kaynaklı Suçlarla Mücadele İçin Göçmen Güvenliği İzleme Sistemi

Geçici koruma altındaki bireylerin yaşadığı bölgelerde güvenlik, sosyal denetim ve entegrasyon açısından risk izleme altyapısı kurulmalı.

Bu sistemde kolluk, sosyal hizmet ve yerel temsilcilikler birlikte hareket etmeli.



---

9. Toplu Ulaşım ve Kent Meydanlarında Güvenlik Rehberliği Programı

Metro, metrobüs, vapur ve otogar gibi yoğun alanlarda sivil görünümlü rehber polis uygulaması, özellikle kadınlar, turistler ve yaşlılar için güvenlik hissini artıracak biçimde yaygınlaştırılmalı.



---

10. Gençler İçin “Güvenli Mahalle, Güvenli Gelecek” Projesi

Suç riski taşıyan gençlerin eğitim, spor ve istihdamla yönlendirilmesi için Emniyet-Spor Bakanlığı-STK ortaklığıyla her ilçede gençlik merkezleri kurulmalı.

Emniyet birimleri yalnızca güvenlik değil, sosyal önleyicilik işlevi de görmeli.



---

11. İstanbul Özel Harekat Eğitim ve Hazırlık Üssü

Terör, rehine krizi, organize suç, çoklu saldırı gibi üst düzey risk senaryolarına karşı özel harekât polislerinin eğitileceği ileri düzey bir kampüs yapılmalı.

Helikopter iniş alanı, tatbikat binaları, kapalı atış poligonları içermeli.



---

12. Siber Suçlarla Mücadele İçin İstanbul Dijital Güvenlik Ofisi

İstanbul’daki siber suçlara karşı özel birimlerin istihdam edileceği, internetten dolandırıcılık, dijital taciz, veri sızdırma gibi olaylara karşı anlık izleme ve müdahale yapabilecek bir merkez.



---

Bu yatırımlar, güvenlik anlayışını sadece “denetim” değil; koruyucu, önleyici ve toplumla bütünleşmiş bir kamu hizmeti düzeyine çıkaracak şekilde kurgulanmalıdır. Özellikle büyük afetler, toplumsal olaylar, göç hareketleri ve dijital tehditler karşısında İstanbul’un savunma kapasitesi güçlendirilmelidir.

BASIN VE MEDYA DÜZENLEMELERİ ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul, Türkiye'nin hem medya üretim merkezi hem de iletişim politikalarının merkezileştiği bir kenttir. Ulusal televizyon kanalları, dijital medya kuruluşları, haber ajansları ve bağımsız gazetecilik ağlarının büyük bölümü bu şehirde faaliyet göstermektedir. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin, İstanbul’da “Basın ve Medya Düzenlemeleri” alanında atacağı adımlar yalnızca şehri değil, ülke genelinde ifade özgürlüğünü, kamusal denetimi ve medya şeffaflığını doğrudan etkiler.

Aşağıda, bu alanda İstanbul'da hükûmetin gerçekleştirmesi gereken öncelikli kamu yatırımları listelenmiştir:

1. İstanbul Dijital Medya ve Basın Enstitüsü (İDMBE)

Gazeteciler, yeni medya uzmanları, veri gazeteciliği çalışanları ve dijital içerik üreticileri için sürekli eğitim, etik medya eğitimi ve medya okuryazarlığı programlarının verileceği bir merkez.

Ulusal ve uluslararası iş birliklerine açık, bağımsız ve çoğulcu yapıda olmalı.



---

2. Kamu Yayıncılığı Reform ve Yeniden Yapılandırma Merkezi

TRT ve benzeri kamu yayıncılarının İstanbul ayağında tarafsızlık, içerik çeşitliliği, genç kuşağa hitap eden programlar ve kültürel içerikler üretimi için yeni yapılanma ve denetim mekanizmalarının kurulması.

Yerli yapımcıları destekleyecek bir fonlama modeli geliştirilmesi.



---

3. Basın Arşivi ve Medya Hafızası Merkezi (BAMER)

İstanbul’da kurumsal medyanın dijitalleşmeden önceki gazete, dergi, radyo ve televizyon içeriklerinin dijital ortama aktarılarak korunacağı bir kamu dijital medya arşivi oluşturulmalı.

Akademisyenlere, gazetecilere ve kamuya açık şekilde erişilebilir bir yapı.



---

4. Bağımsız Medya Gelişim Fonu ve İnkübasyon Programı

Yerel gazetecilik, araştırmacı gazetecilik, alternatif medya ve topluluk temelli haber ağlarına teknik, hukuki ve mali destek sağlayan bağımsız bir kamu destekleme fonu.

Başvurular şeffaf kriterlerle değerlendirilmeli.



---

5. Medya Etik ve Denetim İzleme Platformu (MEDİP)

İstanbul merkezli kurulacak bu platform, görsel ve dijital medyada etik ihlalleri izleyen, kamuoyuna açık raporlar hazırlayan ve medya kuruluşlarını gönüllü denetime teşvik eden bir yapı olmalı.



---

6. Çok Dilli Yayıncılık ve Uluslararası Medya Üretim Merkezi

Türkiye’deki farklı etnik ve kültürel topluluklara hitap eden medya içeriklerinin hazırlanması, göçmen ve yabancı uyruklu nüfusa yönelik yayınların kalitesinin artırılması için merkezî bir medya üretim merkezi.

Aynı zamanda Türkiye'nin kamu diplomasisi içerikleri için altyapı sağlayabilir.



---

7. Yeni Nesil Medya Hukuku ve Basın Özgürlüğü Eğitim Programları

İstanbul’daki hukuk fakülteleriyle iş birliği içinde, basın mensupları, hukukçular ve kamu görevlileri için düzenli medya hukuku ve ifade özgürlüğü eğitimi verilmeli.

Dijital ortamda nefret söylemiyle mücadele, telif hakları, içerik sansürü gibi konular da kapsama alınmalı.



---

8. İstanbul Basın Teknolojileri Geliştirme Bölgesi

Medya üretim teknolojileri, yayıncılık yazılımları, görüntü işleme altyapıları ve mobil habercilik araçlarının geliştirilmesine yönelik bir teknokent yapısı kurulmalı.

Üniversiteler, girişimciler ve medya kurumları bu yapıya entegre edilmeli.



---

9. Kamusal Medya İzleme Portalı (Vatandaş İçin Şeffaflık Aracı)

TRT, RTÜK, Anadolu Ajansı gibi kamu kaynaklı medya organlarının içeriklerinin şeffaf biçimde arşivlenmesi ve analiz edilmesi için vatandaşlara açık bir dijital platform kurulmalı.



---

10. Genç Gazeteciler Akademisi – İstanbul Kampüsü

Lise ve üniversite düzeyindeki öğrencilere medya etiği, haber yazımı, görsel içerik üretimi, röportaj teknikleri gibi alanlarda eğitim verecek ve staj imkânları sağlayacak bir kamu girişimi.



---

Bu yatırımlar, İstanbul’daki medya ekosisteminin yalnızca daha şeffaf, etik ve çeşitlenmiş hale gelmesini değil; aynı zamanda kamusal denetimin güçlenmesini, dijitalleşme karşısında yıpranan geleneksel basının yeniden yapılandırılmasını ve medya okuryazarlığının yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadır.

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul, hem Türkiye’nin dijital ekonomisinin merkezi hem de bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) alanında kamu-özel iş birliklerinin yoğunlaştığı bir şehirdir. Ancak altyapı, siber güvenlik, dijital kapsayıcılık ve teknolojik egemenlik alanlarında kamunun stratejik yatırımları halen yetersizdir.

Aşağıda, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin İstanbul’da “Bilgi ve İletişim Teknolojileri” alanında öncelikle gerçekleştirmesi gereken en önemli kamu yatırımları yer almaktadır:
1. İstanbul Dijital Altyapı Ana Planı ve Fiberleşme Seferberliği

Tüm ilçelerde simetrik, yüksek hızlı fiber optik ağın %100 yaygınlaştırılması için devlet destekli altyapı yatırımları.

Başta okullar, kamu binaları, sağlık tesisleri ve kırsal mahalleler olmak üzere öncelikli lokasyonlar belirlenmeli.



---

2. İstanbul Veri Güvenliği ve Kamu Bulut Altyapısı (İstanbul GovCloud)

Tüm kamu kurumlarının verilerini barındıracağı, İstanbul içinde fiziksel sunucularla yedeklenmiş, siber tehditlere karşı güvenliği sağlanmış bağımsız bir “yerli kamu bulutu” altyapısı.



---

3. İstanbul Siber Güvenlik ve Dijital Savunma Merkezi

Kamu kurumları, üniversiteler ve özel sektör için tehdit simülasyonları, açık kaynak yazılım analizleri, yerli güvenlik duvarları ve acil müdahale birimlerinin yer alacağı stratejik bir siber savunma üssü.



---

4. Kamu-Özel 5G Pilot Bölgeleri ve Açık Test Alanları

İstanbul’un belirli bölgelerinde (teknoparklar, sanayi kümeleri, havalimanı çevresi) 5G uygulamaları için kamu destekli test koridorları oluşturulmalı.

Otonom araçlar, uzaktan ameliyat, akıllı üretim gibi teknolojiler denenmeli.



---

5. Dijital Yoksullukla Mücadele Programı (Kamu İnternet Noktaları)

Gelir düzeyi düşük mahallelerde, okullarda ve gençlik merkezlerinde ücretsiz yüksek hızlı internet sunan "HalkNet Noktaları" kurulmalı.

Eğitim, istihdam ve dijital becerilere erişim desteklenmeli.



---

6. Kamusal Yapay Zekâ Uygulama Geliştirme Merkezi

Kamu verilerinin etik sınırlar içinde işlenerek yapay zekâ çözümleriyle destekleneceği ve yerli algoritmaların geliştirileceği bir Ar-Ge ve pilot uygulama kampüsü.



---

7. Milli Sayısal Kimlik ve Blokzincir Tabanlı Kamu Hizmetleri Pilot Projesi

İstanbul'da pilot olarak uygulanacak blokzincir tabanlı noter, tapu, kimlik doğrulama ve e-imza sistemleriyle kamu hizmetlerinin şeffaflaştırılması ve hızlandırılması.



---

8. İstanbul Açık Veri Merkezi ve Kamusal Veri Gölü

İstanbul’daki tüm kamu kurumlarının anonimleştirilmiş verilerini açık standartlarda erişilebilir kılan, veri gazeteciliği, araştırmalar ve yapay zekâ projeleri için kullanılabilecek bir kamu açık veri platformu.



---

9. İstanbul Dijital Beceriler Gelişim Programı – Genç ve Kadın Odaklı

İşsiz gençler, kadınlar ve geçiş sürecindeki meslek grupları için kamu destekli dijital okuryazarlık, kodlama, yapay zekâ, veri analitiği ve siber güvenlik eğitimleri.

Katılımcılara belge, staj ve kamu/özel istihdam havuzuna geçiş imkânı.



---

10. Akıllı Kamu Hizmetleri Laboratuvarı (GovTech Lab İstanbul)

e-Devlet uygulamalarının daha kullanıcı dostu, hızlı, kapsayıcı ve sürdürülebilir olması için prototiplerin test edildiği ve vatandaş geri bildirimiyle sürekli geliştirildiği bir laboratuvar.



---

11. BİT Tabanlı Afet Yönetimi ve Erken Uyarı Sistemleri

Deprem, sel ve yangın gibi afetlerde sensör verisi, uydu verisi ve yerel istasyonlardan gelen sinyalleri analiz eden, İstanbul genelinde erken uyarı ile otomatik SMS, siren, uygulama bildirimi gönderebilecek sistem.



---

12. Erişilebilirlik Odaklı Akıllı Şehir Uygulamaları

Engelli bireyler, yaşlılar ve düşük dijital okuryazarlığa sahip gruplar için sesli yönlendirme, basitleştirilmiş arayüz, yerli dijital asistan entegrasyonu gibi çözümleri kapsayan “kapsayıcı dijital şehir” uygulamaları.



---

13. Kamu Yayıncılığı İçin Dijital İçerik Üretim Stüdyoları (TRT İstanbul Teknoloji Kulesi Gelişimi)

TRT başta olmak üzere kamusal yayıncılığın dijitalleşmesini sağlayacak VR, AR, 3D animasyon, podcast ve sosyal medya içerik üretim stüdyolarına yatırım.



---

Bu yatırımlar, İstanbul’u yalnızca dijital olarak donanımlı bir kent haline getirmekle kalmaz; veri egemenliği, dijital eşitlik, teknolojik güvenlik ve kamu hizmetlerinin modernizasyonu gibi hayati başlıklarda Türkiye'nin itici gücü olmasını sağlar.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)

1. İstanbul Bölgesel İstihdam ve Meslek Yönlendirme Merkezleri (İBİMYOM)

Avrupa ve Anadolu yakasında birer merkez olmak üzere toplamda 4 büyük kamu destekli kariyer ve beceri yönlendirme merkezi kurulmalı.

Sektör-temelli iş gücü eşleştirme, açık pozisyon takibi, nitelik geliştirme atölyeleri içermeli.



---

2. Gençler İçin “İlk İşim” Garantili Eğitim Programı

18–29 yaş arası gençlere yönelik, bilişim, imalat, enerji, lojistik, bakım-onarım gibi sektörlere dayalı kısa süreli mesleki eğitimler.

Başarıyla tamamlayanlara en az 12 ay kamu-özel iş birliğiyle istihdam garantisi verilmeli.



---

3. Kadınlara Yönelik Kapsamlı İstihdam Destek Paketleri

Kreş destekli yarı zamanlı iş programları, ev eksenli üretim için mikro kredi mekanizmaları ve dijital meslek edindirme kursları.

Kadınların kayıtlı işgücüne dönüşünü hızlandıracak politikalarla desteklenmeli.



---

4. Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele İçin Dijital İzleme ve Teşvik Sistemi

Gelir İdaresi, SGK, İŞKUR ve belediyeler arası entegrasyonla kayıt dışı çalışan sayısını azaltmaya dönük teşvik ve denetim altyapısı kurulmalı.

Özellikle göçmen istihdamının yoğun olduğu sektörlerde pilot uygulamalar başlatılmalı.



---

5. İstanbul İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim ve Simülasyon Kampüsü

İnşaat, üretim, enerji ve taşımacılık gibi yüksek riskli sektörlerde çalışanlar için saha benzeri ortamda İSG eğitimi veren merkez.

İş kazalarının önlenmesine yönelik zorunlu ön eğitim, simülasyonlar ve sertifikasyon sistemi entegre edilmeli.



---

6. Mobil Sosyal Güvenlik Danışma ve Kayıt Araçları (SGK Mobil)

Mahalle mahalle dolaşarak vatandaşlara sigorta, prim, emeklilik, işsizlik ödeneği ve doğum/engelli yardımları hakkında bilgilendirme ve kayıt hizmeti sunan araçlar.

Özellikle yaşlı, kadın ve göçmen nüfusun yoğun olduğu yerler hedeflenmeli.



---

7. Sosyal Güvenlik Hizmet Merkezlerinin Sayısal Genişletilmesi ve Modernizasyonu

İstanbul’un yeni gelişen ilçelerinde (Arnavutköy, Başakşehir, Tuzla vb.) SGK hizmet merkezleri açılmalı.

Mevcut merkezler modernize edilmeli, e-devletle entegre işlem kioskları kurulmalı.



---

8. İstanbul Kamu-Özel Mesleki Geçiş Enstitüsü

İşsizliğe karşı sektörler arası beceri geçişini kolaylaştıracak; elektrik-elektronikten yazılıma, tekstilden lojistiğe geçişi sağlayacak uygulamalı eğitim kurumu.

SGK ve İŞKUR destekli.



---

9. Engelli ve Kronik Hastalığı Olanlar İçin Erişilebilir İşgücü Programı

İşverenlere %100 kamu destekli uyarlama hibeleri (ramplar, özel ekipmanlar vb.) verilmeli.

Engelli bireyler için dijital ortamlarda çalışmaya dönük kamu-özel sektör iş birliği platformları kurulmalı.



---

10. Geçici İstihdam ve Kriz Dönemi Destek Mekanizmaları Altyapısı

Pandemi, afet, ekonomik daralma gibi olağanüstü durumlarda geçici kamu istihdamı ve kısa çalışma ödeneği süreçlerinin hızlı işlemesi için dijital karar destek ve uygulama platformu geliştirilmesi.



---

11. İstanbul Emek Veri Merkezi ve İşgücü Gözlemevi

İstanbul’daki sektör bazlı istihdam verileri, işsizliğin mekânsal haritası, meslek değişim oranları ve ücret eğilimlerinin izlendiği kamuya açık bir dijital izleme platformu.



---

12. Ev Hizmetlerinde Çalışanlar İçin Güvenceli İstihdam Sistemi

Ev işçisi, bakıcı ve gündelikçi olarak çalışan kadınlar için SGK teşviki, dijital iş takip sistemi, hak temelli bilgilendirme programları ve arabuluculuk mekanizmaları.



---

13. İstanbul Sosyal Diyalog ve Çalışma Hayatı Konseyi

Kamu, işveren örgütleri, sendikalar ve akademinin temsil edildiği; İstanbul özelinde iş barışını, ücret politikalarını ve meslek standardizasyonunu izleyen ve öneriler geliştiren danışma yapısı.



---

Bu yatırımlar yalnızca istihdam üretmek değil; güvenceli, üretken ve hakkaniyetli bir çalışma hayatı kurmak için gerekli kurumsal ve teknolojik altyapıyı hedeflemektedir. İstanbul’un sosyal yapısı gereği kadınlar, gençler, engelliler ve göçmenler gibi gruplar özel olarak desteklenmelidir.

ÇEVRE KORUMA VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ALANINDA ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR (İSTANBUL)

İstanbul gibi hem sanayi, hem ticaret hem de nüfus yoğunluğu açısından devasa yük taşıyan bir mega kentte, çevre koruma ve iklim değişikliğiyle mücadele artık yalnızca yerel yönetimlerin değil, merkezi hükûmetin de stratejik sorumluluğudur.

Aşağıda, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin İstanbul’da “Çevre Koruma ve İklim Değişikliğiyle Mücadele” alanında gerçekleştirmesi gereken en öncelikli kamu yatırımları yer almaktadır:

1. İstanbul Ulusal İklim Dirençlilik Kampüsü
İklim bilimcileri, şehir plancıları, mühendisler ve kamu otoritelerini bir araya getiren bir araştırma, test ve uygulama merkezi.

Yerli teknolojilerle afet simülasyonları, iklim senaryoları modellemeleri ve şehir düzeyinde uyum projeleri geliştirilmeli.


2. Kuzey İstanbul Biyolojik Koruma ve Yaban Hayatı Rehabilitasyon Kuşağı
Karadeniz kıyıları, Belgrad Ormanı ve kuzey kırsal kuşak boyunca, doğal yaşam alanlarının korunması, kaçak yapıların tasfiyesi ve biyolojik çeşitliliğin izlenmesi için yeni bir devlet destekli koruma hattı kurulmalı.


3. İstanbul Sanayi Bölgeleri Yeşil Dönüşüm Fonu
Küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinin karbon ayak izini azaltmak için yeşil enerjiye geçiş, atık azaltımı ve temiz üretim teknolojileri yatırımlarına %100’e kadar hibe destekli kamu fonu.


4. İklim Dayanıklı Sosyal Konutlar ve Kamu Yapıları Programı
Yeni yapılacak sosyal konutlarda pasif bina teknolojileri, yağmur suyu geri kazanımı, güneş enerjisi sistemleri ve enerji verimliliği yüksek yapı malzemeleri kullanılmalı.

Aynı kriterler devlet daireleri ve kamu hizmet binaları için zorunlu hâle getirilmeli.


5. Marmara Denizine Kıyı Olan İlçeler İçin Müsilaj ve Atık Su Erken Uyarı Sistemi
Kıyı ilçelerde su kalitesini sürekli izleyen sensör ağları, atık deşarj haritalaması ve biyolojik arıtma merkezlerinin entegrasyonu sağlanmalı.

Müsilaj oluşumu öncesi erken müdahale imkânı tanıyan uyarı sistemleri geliştirilmeli.


6. İstanbul İklim Göçü ve Kentsel Kırılganlık İzleme Merkezi
Sıcak dalgaları, seller, kuraklık ve kıyı yükselmeleri gibi iklim olaylarına bağlı olarak nüfus hareketlerinin ve sosyal etkilerin izlenmesi için kamusal veri ve müdahale platformu kurulmalı.


7. Kamu Binalarında Yeşil Enerjiye Geçiş Programı
Valilik, kaymakamlık, okul, hastane ve vergi dairesi gibi devlet binalarında güneş paneli, LED aydınlatma, akıllı ısıtma-soğutma ve enerji izleme sistemlerinin kullanılması zorunlu hâle getirilmeli.


8. İstanbul Mikro İklim Haritalaması ve Isı Adası Etkisi Azaltım Programı
Özellikle yüksek yapılaşmalı ve betonlaşmış bölgelerde ısı adası etkisini azaltmak amacıyla bölgesel ısı ve rüzgâr simülasyonları yapılmalı.

Gölgeleme, yeşil çatı, yansıtıcı asfalt ve dikey bahçe çözümleri yaygınlaştırılmalı.


9. Atık Ayrıştırma ve Geri Dönüşüm için İlçeler Arası Entegre Transfer Sistemi
Atıkların kaynağında ayrıştırılması için hane düzeyinde eğitim ve teşvik sistemi kurulmalı.

İlçeler arası entegre atık transfer merkezleri ile karbon salımı azaltılmış geri dönüşüm ağı kurulmalı.


10. İstanbul Karbon Emisyonu Saydamlık Sistemi (İKESS)
Her yıl İstanbul’un tüm kamu kurumları, büyük ölçekli işletmeleri ve organize sanayi bölgelerinin karbon salım verileri kamuya açık raporlanmalı.

Bu sisteme kayıtlı olmayan kurumlar kamu teşviklerinden yararlanamamalı.


11. Doğa Temelli Çözümler İçin Pilot Mahalle Uygulamaları
Yağmur bahçeleri, geçirgen zemin uygulamaları, kentsel tarım alanları ve yeşil koridorlar gibi doğa temelli çözümlerin denendiği mahalleler.

Pilot uygulamaların performansına göre şehre yayılım planı yapılmalı.


12. İstanbul Orta ve Lise Düzeyi İklim Eğitimi Programı
Tüm kamu okullarında iklim değişikliği, çevresel sorumluluk ve karbon ayak izi eğitimleri müfredata eklenmeli.

Öğrenci kulüplerine ve çevre projelerine doğrudan devlet destekleri verilmeli.



---

Bu yatırımlar, İstanbul’u iklim krizine karşı dirençli, doğayla uyumlu ve sürdürülebilir şehir planlaması ilkeleriyle donatılmış bir metropole dönüştürmek için kritik önemdedir. Aynı zamanda çevre adaleti, kamu sağlığı ve gelecek nesillerin hakkı açısından da devletin doğrudan müdahalesini gerektirir.

DIŞ POLİTİKA VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER ALANINDA ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR (İSTANBUL)

İstanbul, sadece Türkiye’nin değil, Avrasya coğrafyasının diplomasi, kültürel etkileşim, uluslararası ekonomi ve barış inisiyatifleri merkezi olabilecek bir potansiyele sahiptir. Ancak bu potansiyelin değerlendirilmesi için Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin Dış Politika ve Uluslararası İlişkiler alanında İstanbul’a yönelik vizyoner ve kurumsal yatırımlar gerçekleştirmesi gerekmektedir.


1. İstanbul Diplomasi Forumu Yerleşkesi ve Küresel İlişkiler Merkezi
Her yıl düzenlenen uluslararası forumlara ev sahipliği yapacak; barış, enerji, ticaret, göç ve küresel krizler gibi konuların tartışıldığı, kalıcı bir fiziksel yerleşkeye sahip uluslararası düşünce ve etkileşim merkezi.

Akademisyenler, diplomatlar, sivil toplum ve medya için açık bir altyapı.


2. İstanbul Uluslararası Arabuluculuk ve Barışçıl Çözüm Merkezi (IUBÇM)
Türkiye’nin arabuluculuk misyonunu kurumsallaştıracak, özellikle Afrika, Balkanlar, Kafkasya ve Orta Doğu’daki çatışmalar için İstanbul merkezli bir diplomatik çözüm platformu kurulmalı.

BM, İİT, AGİT gibi kurumlarla iş birliği içinde çalışmalı.


3. Yabancı Misyonlar ve Uluslararası Kuruluşlar Vadisi
İstanbul’da görev yapan konsolosluklara, kültür ataşeliklerine ve uluslararası STK’lara modern, güvenli ve ortak altyapıya sahip diplomatik bir kampüs alanı tahsis edilmeli.

Taksim-Şişli-Levent hattı dışında yeni bir diplomatik koridor oluşturulabilir.


4. İstanbul Küresel Göç ve Entegrasyon Araştırma Merkezi
Uluslararası göç, mülteci hakları, entegrasyon, sınır ötesi iş gücü hareketliliği gibi konularda akademik ve saha temelli veri üretecek bir kamu-üniversite araştırma enstitüsü kurulmalı.


5. Türk Dış Politikası Arşiv ve Hafıza Merkezi (İstanbul Şubesi)
Osmanlı'dan bugüne Türk dış politikasının evrak, anlaşma, yazışma ve fotoğraf arşivinin dijitalleştirildiği; akademisyenlere ve diplomatlara açık bir kamu bellek merkezi.


6. İstanbul’da Yerleşik Uluslararası Okullara ve Kültür Merkezlerine Stratejik Destek Programı
Türkiye’nin kamu diplomasisine katkı sunan yabancı devlet okulları, enstitüler ve kültür merkezlerinin İstanbul’daki faaliyetlerine kamu koordinasyonuyla yön verilmesi.

Karşılıklılık ilkesiyle Türk kültür merkezlerinin de desteklenmesini sağlar.


7. Uluslararası Genç Diplomatlar Akademisi – İstanbul Kampüsü
Dışişleri Bakanlığı öncülüğünde, Afrika, Asya, Türk dünyası ve Balkanlar’dan gelen genç diplomat adaylarına yönelik eğitim, simülasyon, protokol ve bölgesel siyaset modülleri.

İstanbul’da bir kamu kampüsünde yürütülmeli.


8. Uluslararası Medya ve Diplomasi Takip Ofisi (Stratejik Kamu Diplomasisi Birimi)
Yurt dışı basında Türkiye algısı, dezenformasyon, kamu diplomasisi kampanyaları ve bölgesel medya analizleri için merkezi bir kamu birimi kurulmalı.

Yapay zekâ destekli dil taramaları ve sosyal medya analizleri yapılmalı.


9. İstanbul’da Türk Dili ve Kültürü Çok Dilli Tanıtım Merkezi
İstanbul’daki yabancılara Türkçe öğretimi, kültürel rehberlik, dijital içerik üretimi ve tercüme hizmetlerinin sunulduğu çok dilli bir kamu tanıtım ve etkileşim merkezi kurulmalı.

TİKA ve Yunus Emre Enstitüsü ile entegre olmalı.


10. Türkiye-Afrika, Türkiye-Balkanlar ve Türkiye-Türk Dünyası Tematik Zirveleri Serisi

Her yıl İstanbul’da dönüşümlü olarak bu üç bölgeyle stratejik ilişkilerin güçlendirilmesine yönelik kamu-diplomasi, ekonomi, gençlik ve kültür odaklı çok taraflı zirveler organize edilmeli.

Daimî sekretarya İstanbul’da kurulmalı.


11. Küresel İstanbul Gençlik ve Diplomasi Parkı

Üniversite öğrencileri, genç diplomatlar, STK temsilcileri ve gazeteciler için tasarlanacak; konferans salonları, çalışma ofisleri, medya odaları ve uluslararası sergi alanları içeren bir etkileşim parkı.



---

Bu yatırımlar, İstanbul’u sadece bir kültür ve ticaret kenti değil, uluslararası politika yapım süreçlerinde aktif bir merkez haline getirme amacı taşımaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin yumuşak gücünü kurumsal hale getirerek, barışçıl, çok taraflı, diyalog temelli bir dış politika yaklaşımını pekiştirecektir.

DİN HİZMETLERİ VE İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ DÜZENLEMELERİ ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul, sadece Türkiye’nin değil; Balkanlar, Kafkasya, Orta Doğu ve Avrupa arasındaki büyük dinî, mezhepsel ve kültürel çeşitliliğe sahip eşsiz bir metropoldür. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin "Din Hizmetleri ve İnanç Özgürlüğü" alanında İstanbul’da yürüteceği kamu yatırımları, hem toplumsal barışa, hem de inanç özgürlüğünün güvence altına alınmasına hizmet edecek biçimde çok boyutlu olmalıdır.

Aşağıda, İstanbul’da bu alanda gerçekleştirilmesi gereken en öncelikli kamu yatırımları yer almaktadır:

1. İstanbul İnançlar Arası Diyalog ve Araştırma Merkezi (İİDAM)​

• Müslüman mezhepler, Hristiyan ve Yahudi cemaatler, diğer inanç grupları ve laik bireyler arasında diyalog, akademik araştırma ve ortak sosyal projelere zemin sağlayacak bir merkez kurulmalı.
• Kamu üniversiteleri ve Diyanet İşleri Başkanlığı ile iş birliği içinde olmalı.

---

2. Tarihi İbadet Yerlerinin Restorasyonu ve Açık Kültürel Alanlara Dönüştürülmesi​

• İstanbul’un çok dinli mirasına ait cami, kilise, havra, tekke, dergah ve mezarlıkların restore edilerek hem ibadete hem de kültürel etkileşime açık mekânlar haline getirilmesi.
• Özellikle Fener-Balat, Kuzguncuk, Ortaköy ve Samatya gibi semtlerde.

---

3. İnanç Gruplarının Hukuki Temsili ve Mülkiyet Sorunları Ofisi​

• Azınlık vakıflarının mülkiyet, ruhsat, imar, restorasyon ve temsil sorunlarını çözmeye odaklı, kamu koordinasyonunda çalışan bir özel ofis.
• Resmi muhataplık ilişkisini güçlendirir, hak temelli çözümler sunar.

---

4. Kadınlar ve Gençler İçin Katılımcı Din Eğitimi ve Değerler Programı​

• Kadınların ve gençlerin inançla ilişkilerini anlamaya dönük çoğulcu, tartışmacı, sorgulamaya açık, gönüllülük esaslı kamu destekli din eğitimi programları tasarlanmalı.
• Cami, kültür merkezi ve dijital platformlarda erişilebilir kılınmalı.

---

5. İstanbul Dinî Yayıncılık ve Dijital İçerik Üretim Merkezi​

• Diyanet ve üniversiteler iş birliğiyle çağın ihtiyaçlarına hitap eden, dijital mecra okuryazarlığı yüksek, gençlere hitap eden dinî içeriklerin üretileceği ve denetleneceği bir kamu dijital içerik stüdyosu.

---

6. Mezhep, Irk ve İnanç Ayrımcılığına Karşı Takip ve Hak Koruma Birimi​

• İstanbul’da inanç temelli nefret suçlarının, ayrımcılığın, dışlanmanın izlenmesini sağlayacak, kamu raporları yayınlayacak ve gerekli durumlarda hukuki yönlendirme yapacak bir birim kurulmalı.

---

7. İstanbul Çok Dilli Din Hizmetleri Geliştirme Programı​

• Arapça, İngilizce, Farsça, Kürtçe, Fransızca gibi farklı dillerde vaaz, hutbe, danışmanlık ve eğitim hizmetleri sunulmalı.
• Bu hizmetler, göçmenler ve yabancı uyruklu bireyler için kamusal kapsayıcılığı artırır.

---

8. Kamu Cemevleri Destekleme ve Hizmet Entegrasyonu Programı​

• Alevi vatandaşların inanç mekânlarının (cemevleri) kamusal hizmet altyapısına (ulaşım, güvenlik, sosyal destek vb.) eşit şekilde entegre edilmesi.
• Belediyelerle eşgüdüm içinde cemevlerinin statüsünün yasal güvence altına alınması yönünde adımlar desteklenmeli.

---

9. Engelli Bireyler İçin Erişilebilir İbadet Alanları Dönüşüm Programı​

• Camiler, mescitler ve diğer ibadet yerlerinde fiziksel erişilebilirlik (rampa, işaret diliyle hutbe, asansör, engelli tuvaleti) sağlanmalı.
• Bu uygulamalar yeni ibadethane projeleri için de zorunlu hale getirilmeli.

---

10. İstanbul İlahiyat ve Din Bilimleri Kampüsü (Uluslararası Açılım Modeliyle)​

• İstanbul’da uluslararası düzeyde öğrenci kabul eden, akademik donanımı yüksek, tüm mezhepler ve dinler üzerine araştırma yapan, çağdaş ilahiyat eğitimi veren bir kampüs oluşturulmalı.
• Akademik özgürlük ve eleştirel yaklaşım temel alınmalı.

---

11. İstanbul’da Din Hizmetlerinde Kadınların Temsili İçin Destek Programı​

• Kadın müftü yardımcıları, vaizeler, din hizmetleri rehberleri ve manevi danışmanlar için yeni atama pozisyonları açılmalı.
• Kadınların sahada daha etkin temsil edilmesi sağlanmalı.

---

12. İnanç Temelli Sosyal Hizmet Merkezleri (Tarafsız Kamu Destekli)​

• Manevi rehberlik, yas destek hizmetleri, kriz anlarında dinî danışmanlık ve aile destekleri için inanç temelli ama kamu güvencesinde çalışan merkezler kurulmalı.
• Dini ayrım gözetmeyen, tarafsız yapılar olmalı.

---

Bu yatırımlar, İstanbul’un çok kültürlü ve çok inançlı yapısını barış içinde yaşatmak, inanç özgürlüğünü güvence altına almak ve kamu din hizmetlerini çağın gereklerine uyarlamak adına büyük önem taşımaktadır. Aynı zamanda kamusal tarafsızlık, eşit erişim ve çoğulculuk ilkeleriyle yürütülmelidir.

EĞİTİM VE ÖĞRETİM ALANINDA HÜKÛMETİN ÖNCELİKLİ YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul, Türkiye’nin en büyük öğrenci nüfusuna sahip kenti olarak eğitimde hem nicelik hem nitelik hem de eşitlik açısından çok yönlü kamu müdahalelerine ihtiyaç duymaktadır. Merkezi hükûmetin İstanbul’da eğitim ve öğretim alanında yapacağı yatırımlar, yalnızca bireysel başarıları değil, aynı zamanda toplumsal fırsat eşitliğini, teknolojik gelişimi ve beşerî sermayenin niteliğini de doğrudan belirleyecektir.

1. İstanbul Yeni Nesil Devlet Okulları Programı (İYNDOP)​

• Kalabalık sınıfları azaltmak ve dezavantajlı bölgelerdeki altyapı eksiklerini gidermek için 5 yıl içinde en az 1.000 yeni okul binasının inşa edilmesi.
• Dijital altyapı, çevre dostu enerji sistemleri ve akıllı sınıflar içermeli.

---

2. Depreme Dayanıklı Okul Seferberliği​

• Mevcut okul binalarının tamamında yapı dayanıklılığı taraması yapılmalı.
• Riskli bulunan tüm binalar yıkılıp yeniden yapılmalı veya güçlendirme çalışmalarına derhal başlanmalı.

---

3. Öğrenci Yoğunluğu Yüksek Bölgelerde Tam Gün Eğitime Geçiş Programı​

• İstanbul’un özellikle Esenyurt, Gaziosmanpaşa, Sultangazi, Sultanbeyli, Bağcılar ve Küçükçekmece gibi ilçelerinde çift vardiyalı eğitim uygulamasına son verecek altyapı yatırımları.

---

4. Kapsayıcı ve Erişilebilir Eğitim Merkezleri (KEEM)​

• Engelli öğrenciler, göçmen çocuklar, dezavantajlı gruplar için erişilebilir ulaşım, özel eğitim desteği, psikososyal danışmanlık ve bireysel rehberlik sağlayan bölgesel merkezler.

---

5. Devlet Okullarında Teknolojik Dönüşüm Programı​

• Her sınıfa akıllı tahta, her öğrenciye tablet, yüksek hızlı internet altyapısı, bulut tabanlı eğitim materyalleri ve çevrimdışı erişim seçenekleri sunulmalı.
• Dijital içerikler, MEB ve TÜBİTAK iş birliğiyle geliştirilmeli.

---

6. Öğretmenlerin Barınma ve Hizmet İçi Eğitim Kampüsleri​

• Kiraların yüksek olduğu ilçelerde görev yapan öğretmenler için kamu lojmanları veya kiralık konut destek programı geliştirilmeli.
• Aynı zamanda mesleki gelişim, liderlik ve branş uzmanlığı eğitimlerinin verileceği kampüsler kurulmalı.

---

7. İstanbul Devlet Anaokulu Seferberliği​

• 3–6 yaş erken çocukluk eğitimine erişimi artırmak için yeni kamu anaokulları inşa edilmeli.
• Dezavantajlı ailelerin çocuklarına ücretsiz beslenme ve ulaşım desteği verilmeli.

---

8. Meslek Liseleri İçin Sektör-Temelli Modernizasyon Programı​

• Meslek liselerinde eğitim verilen alanların yerel ekonomiyle uyumlu hale getirilmesi.
• Her okulun bir sanayi bölgesi veya sektör temsilcisiyle eşleştirilerek staj, burs, mezuniyet sonrası istihdam destekli hale getirilmesi.

---

9. Lise Öğrencilerine Yönelik Akademik ve Sosyal Başarı Gelişim Programları​

• Devlet liselerinde akademik danışmanlık, sınav mentorluğu, dil eğitimi, yazılım ve yapay zekâ eğitimleri gibi nitelikli destek hizmetleri.
• Sanat, spor ve bilim alanında üstün yetenekli öğrencilerin desteklenmesine yönelik merkezler kurulmalı.

---

10. İstanbul Eğitim Eşitsizliklerini İzleme ve Erken Müdahale Sistemi​

• Mahalle düzeyinde eğitim eşitsizliklerini (sınav başarıları, devamsızlık, altyapı, öğretmen açığı vb.) izleyen, veriye dayalı ve dinamik kamu platformu kurulmalı.
• Bu sistem MEB, valilik, belediyeler ve STK’lar arasında koordinasyon sağlayacak şekilde tasarlanmalı.

---

11. Göçmen ve Mülteci Öğrenciler İçin Uyum ve Takviye Programları​

• Dil destek programları, sosyal uyum çalışmaları, veli rehberliği ve psikososyal destek birimlerinin yaygınlaştırılması.
• Ayrımcılığı önleyici öğretmen eğitimi ile desteklenmeli.

---

12. İstanbul Kamu Kütüphane ve Eğitim Kaynakları Geliştirme Ağı​

• Devlet okullarına entegre dijital kütüphaneler, 7/24 açık etüt merkezleri ve mobil kütüphane otobüsleriyle öğrencilerin akademik kaynaklara erişimi kolaylaştırılmalı.

---

13. Yatılı Bölge Okulu Alternatifleri ve Ulaşım Desteği​

• Uzak bölgelerde yaşayan veya sosyoekonomik dezavantajlı öğrenciler için şehir içi öğrenci yurtları, ücretsiz okul taşıtları ve yemek desteği programı.

---

14. Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerinin Güçlendirilmesi​

• Devlet okullarındaki rehberlik hizmetlerine uzman psikolog ve sosyal hizmet görevlisi takviyesi yapılmalı.
• Özellikle sınav stresi, akran zorbalığı, sosyal medya etkisi ve aile içi sorunlara yönelik destek sağlanmalı.

---

Bu yatırımlar, İstanbul’un eğitimde kalite, fırsat eşitliği ve dirençlilik eksenlerinde yeniden yapılandırılmasını sağlayacaktır. Eğitim yatırımları yalnızca bireylere değil, tüm kente yönelik uzun vadeli bir refah inşası aracıdır.

ENERJİ POLİTİKALARI VE KAYNAK YÖNETİMİ ALANINDA ÖNCELİKLİ KAMU YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul, Türkiye’nin en büyük enerji tüketicisi ve aynı zamanda enerji arz güvenliğinin en kırılgan noktalarından biridir. Nüfus yoğunluğu, sanayi altyapısı, ulaşım sistemleri ve dijitalleşme ihtiyacı nedeniyle, şehirde enerji politikalarının yeniden kurgulanması ve uzun vadeli kaynak yönetimi stratejilerinin kamu eliyle desteklenmesi zorunludur.


Aşağıda, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin İstanbul’da “Enerji Politikaları ve Kaynak Yönetimi” alanında gerçekleştirmesi gereken en öncelikli kamu yatırımları sıralanmıştır:

1. İstanbul Kamu Binalarında Güneş Enerjisi Seferberliği​

• Okullar, hastaneler, adliyeler, kaymakamlıklar ve diğer tüm kamu binalarının çatılarına güneş paneli sistemleri kurulmalı.
• Enerji tüketiminde %40’a kadar tasarruf hedeflenmeli.

---

2. Enerji Verimliliği Yüksek Konut Dönüşüm Programı (Kamusal Destekli)​

• Kentsel dönüşüm kapsamındaki tüm yeni sosyal konutlar pasif bina standartlarına uygun, yalıtımlı ve minimum enerji tüketimi ilkeleriyle inşa edilmeli.
• Eski konut stokuna yönelik kamusal yalıtım hibeleri artırılmalı.

---

3. İstanbul Enerji Verimliliği Teknoloji Enstitüsü​

• Üniversiteler ve enerji firmaları ile iş birliği içinde çalışan; yeni nesil batarya, akıllı sayaç, ısı pompası, mikro şebeke teknolojileri üzerine Ar-Ge faaliyetleri yürüten kamu destekli enstitü.

---

4. Kamuya Ait Akıllı Şebeke Altyapısının Geliştirilmesi​

• Valilik, bakanlık, belediye ve diğer kamu kuruluşlarına ait binalarda akıllı enerji yönetim sistemleri, uzaktan sayaç okuma ve yük yönetimi yazılımları hayata geçirilmeli.

---

5. İstanbul Enerji Tüketimi ve Karbon Emisyonu Açık Veri Platformu​

• İlçelere, sektörlere ve kullanıcı türlerine göre enerji tüketim haritalarının, karbon emisyon verilerinin ve yeşil enerji dönüşüm oranlarının şeffaf şekilde sunulduğu kamu platformu.

---

6. Enerji Yoksulluğuyla Mücadele Programı​

• Dar gelirli hanelere yönelik doğrudan enerji desteği, verimli cihaz teşviki (A+++ buzdolabı, ısı yalıtımı, led aydınlatma), sobadan kombiye geçiş hibeleri.
• Enerjiye erişimde eşitliği gözeten sosyal devlet yaklaşımıyla yürütülmeli.

---

7. Metro, Tramvay ve Deniz Ulaşımı İçin Yenilenebilir Enerji Destekli Hatlar​

• Toplu ulaşım hatlarında kullanılan elektrik enerjisinin yenilenebilir kaynaklardan temin edilmesi için devlet destekli enerji anlaşmaları yapılmalı.
• Raylı sistemlerde geri kazanım sistemleri kurulmalı (örneğin fren enerjisi geri dönüşümü).

---

8. İstanbul Kamu Şarj İstasyonları Ağı​

• Tüm kamu otoparkları, üniversiteler, adliyeler, hastaneler, kaymakamlıklar ve e-Devlet noktalarına hızlı elektrikli araç şarj üniteleri kurulmalı.
• Yenilenebilir enerjiyle entegre çalışan sistemler tercih edilmeli.

---

9. Kentsel Enerji Kooperatifleri İçin Hukuki ve Mali Teşvik Programı​

• İstanbul’daki mahalle, apartman, site ve küçük esnaf gruplarının bir araya gelerek enerji üretimi ve tüketimi yapabileceği kooperatif modelinin yaygınlaşması için mevzuat desteği ve kamu hibeleri sunulmalı.

---

10. Atık Isı ve Atık Enerji Geri Kazanım Tesisleri​

• Organize sanayi bölgeleri, büyük kamu hastaneleri, havalimanları ve toplu konut alanlarında oluşan atık ısı ve atık enerjinin yeniden değerlendirilmesini sağlayacak kamu destekli sistemlerin kurulması.

---

11. Afet Durumları İçin Enerji Dayanıklılık Merkezleri​

• Deprem, sel, fırtına gibi afetlerde enerji kesintisine karşı, güneş-batarya hibrit sistemleriyle çalışan bölgesel acil enerji üretim merkezleri.
• Hastaneler, su pompaları ve iletişim merkezleri için kritik yedekleme altyapısı sunar.

---

12. Lisanssız Çatı GES Yatırımlarına Hızlı Onay ve Teknik Destek Sistemi​

• Kamu kurumlarının öncülüğünde çatı tipi güneş enerjisi projeleri için başvuru, onay, bağlantı ve işletmeye alma süreçlerinin sadeleştirildiği dijital destek ve danışmanlık sistemi.

---

13. Yüksek Tüketimli Kamu ve Sanayi Tesisleri İçin Enerji İzleme Zorunluluğu​

• Tüketimi yıllık belirli bir megavatın üzerinde olan tüm kamu binalarına ve organize sanayi kuruluşlarına enerji verimliliği izleme ve raporlama yükümlülüğü getirilerek enerji kaybı azaltılmalı.

---

14. Enerji Okuryazarlığı ve Kamu Bilinçlendirme Kampanyaları​

• Vatandaşlara yönelik enerji tasarrufu, doğru cihaz kullanımı, fatura okuma, karbon ayak izi hesaplama gibi konuları kapsayan yaygın eğitim ve kamu spotu kampanyaları.

---

Bu yatırımlar sayesinde İstanbul, yüksek tüketimli bir şehir olmaktan çıkıp, akıllı ve sürdürülebilir enerji politikalarının örnek şehri hâline gelebilir. Aynı zamanda enerji politikaları, çevresel sürdürülebilirlik, sosyal eşitlik ve dijital dönüşüm gibi birçok stratejik alanla da doğrudan bağlantılıdır.

FİNANSAL SİSTEM VE BANKACILIK DÜZENLEMELERİ ALANINDA HÜKÛMETİN ÖNCELİKLİ YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul, Türkiye'nin ve bölgenin en büyük finans merkezi olma potansiyeline sahip bir metropoldür. Ancak bu potansiyelin gerçekleştirilebilmesi için merkezi hükûmetin “Finansal Sistem ve Bankacılık Düzenlemeleri” alanında stratejik, düzenleyici ve altyapısal kamu yatırımları yapması gerekmektedir. Bu yatırımlar, sadece finansal istikrarı değil; aynı zamanda girişimciliği, uluslararası sermaye çekimini, dijital dönüşümü ve finansal kapsayıcılığı da doğrudan etkiler.

---

1. İstanbul Finans Merkezi'nin Uluslararasılaştırılması ve Kurumsal Genişletilmesi​

• Ataşehir’de kurulan İstanbul Finans Merkezi (İFM), küresel finans aktörlerini çekmek üzere ek düzenleyici ofisler, tahkim merkezleri, dil destekli yatırım danışma birimleri ve vergi kolaylıklarıyla genişletilmeli.
• İFM’nin dijital altyapısı ve enerji verimliliği artırılmalı.

---

2. Kamu Dijital Bankacılık Platformu (TürkiyePay-İstanbul)​

• Hükûmetin yönlendirmesiyle kurulan; vatandaşların kamu desteklerine, mikro kredilere, vergi ödemelerine ve yatırım araçlarına erişimini sağlayan dijital bir kamu bankacılığı platformu geliştirilmeli.
• Dijital finansal kapsayıcılığı hedefler.

---

3. Finansal Okuryazarlık ve Borç Yönetimi Eğitim Merkezleri​

• İstanbul’un özellikle düşük gelirli ilçelerinde gençlere, kadınlara, küçük esnafa yönelik temel bankacılık, kredi, tasarruf ve yatırım konularında kamu destekli eğitim merkezleri açılmalı.

---

4. Katılım Bankacılığı ve Finansal Etik Araştırma Enstitüsü (İstanbul Kampüsü)​

• Türkiye’nin İslami finans ve katılım bankacılığı alanında küresel rekabet gücünü artırmak için etik, sürdürülebilir ve yeşil finans prensiplerine odaklı kamu destekli bir akademik merkez kurulmalı.

---

5. İstanbul Ulusal Finansal Veri Merkezi ve Risk Gözlemleme Ofisi​

• BDDK, SPK, Merkez Bankası ve Hazine ile entegre çalışan; bankacılık dışı finans kurumlarının denetlenmesini, piyasa risklerinin analizini ve yatırımcı eğilimlerini izleyen merkezi bir kamu kuruluşu.

---

6. İstanbul FinTech Gelişim Vadisi (Kamu Teşvikli)​

• Yerli dijital ödeme sistemleri, kripto varlık yönetimi, mikro yatırım ve dijital sigortacılık gibi alanlarda start-up’ların gelişmesini sağlayacak, teknopark destekli ve kamu garantili bir kümelenme merkezi.

---

7. Kadın ve Genç Girişimciler İçin Kamu Destekli Mikro Finans Mekanizmaları​

• Bankalarla iş birliği içinde, teminatsız kredi, risk paylaşımı fonu ve dijital başvuru sistemi ile genç ve kadın girişimcilerin İstanbul’da iş kurmasını teşvik edecek kamu fonları oluşturulmalı.

---

8. Afetlere Dayanıklı Finansal Hizmet Altyapısı Programı​

• İstanbul’da olası afet senaryolarında dijital finans sistemlerinin çökmemesi için, kamu bankalarının yedekleme merkezleri, uydu destekli veri iletişim altyapısı ve şubeler arası kriz senaryoları kurulmalı.

---

9. Kamu-Katılım Bankaları Ortak Yatırım Fonları​

• Yatırımcıların faizsiz ve sosyal etkili alanlara yatırım yapabilmesini sağlayan; kamu garantili, İFM merkezli, sürdürülebilirlik temalı ortak yatırım fonları oluşturulmalı.

---

10. İstanbul Kripto Varlık ve Blokzincir Düzenleme Merkezi​

• Kripto varlık alım-satımı, cüzdan hizmetleri, blokzincir altyapısı ve merkeziyetsiz finans sistemleri için ulusal ölçekte düzenleme ve rehberlik sağlayacak bir kamu gözetim kurumu İstanbul’da konumlandırılmalı.

---

11. Esnaf ve KOBİ’ler İçin Kamusal Risk Paylaşımı Platformu​

• KOBİ’lerin banka kredilerine erişimini kolaylaştıran; kamu garantisiyle çalışan, ödeme güçlüğü yaşayan firmalar için yeniden yapılandırma çözümleri sunan dijital sistem.

---

12. İstanbul Uluslararası Finans Hukuku ve Tahkim Merkezi​

• Yabancı sermayeyi teşvik edecek şekilde, ticari anlaşmazlıkların çözüleceği ve tarafsız hukuk danışmanlığının sağlanacağı uluslararası tahkim yapısı kurulmalı.

---

13. Hazine ve Maliye Bakanlığı İstanbul Bölge Koordinasyon Ofisi​

• Kamu-özel iş birlikleri, kamu borç yönetimi, şehir bazlı yatırım planlaması ve yerel finansal piyasalara dair analizlerin İstanbul’dan da yürütülebileceği bir üst kamu ofisi kurulmalı.

---

14. Yeşil Finansman Araçları Geliştirme ve İzleme Platformu​

• İstanbul merkezli büyük projelerin karbon salımına duyarlı şekilde finansman bulması için kamu destekli yeşil tahvil, sürdürülebilir kredi ve ESG (çevresel-sosyal-yönetişim) kriterli değerlendirme sistemi.

---

15. Evsizler, Göçmenler ve Gelirsizler İçin Kamu Destekli Temel Finans Erişimi Programı​

• Banka hesabı açamayan veya kayıt dışı olan bireyler için kamu destekli e-cüzdan, sosyal yardım kartı, kamu ödemelerine aracı sistemlerle temel finansal erişimin sağlanması.

---

Bu yatırımlar sayesinde İstanbul, sadece Türkiye'nin değil, Avrasya bölgesinin finansal yönetişim, teknoloji ve etik merkezlerinden biri olabilir. Aynı zamanda krizlere dayanıklı, toplumsal kapsayıcılığı yüksek ve dijitalleşmiş bir finansal altyapı inşa edilmesi sağlanacaktır.

GENÇLİK VE SPOR HİZMETLERİ ALANINDA HÜKÛMETİN ÖNCELİKLİ YATIRIMLARI (İSTANBUL)
İstanbul’da genç nüfusun sayısı milyonlarla ifade edilirken, mevcut gençlik ve spor hizmetlerinin hem erişilebilirlik hem nitelik hem de bölgesel adalet açısından yetersiz kaldığı görülmektedir. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin İstanbul’da "Gençlik ve Spor Hizmetleri" alanında atacağı kamu yatırım adımları, yalnızca fiziksel altyapıyı değil; aynı zamanda fırsat eşitliğini, gençlerin özgüvenini, yetenek gelişimini ve sosyal bağlarını da güçlendirmeye odaklanmalıdır.

---

1. Her İlçeye Bir Gençlik ve Yaşam Merkezi (GENÇHANE)​

• Kütüphane, müzik ve sanat atölyeleri, e-spor alanları, rehberlik hizmetleri ve ücretsiz kafe alanlarını barındıran, 7/24 açık, ulaşılabilir merkezler kurulmalı.
• Gençlerin sosyalleşmesini, üretkenliğini ve ruh sağlığını destekleyecek güvenli alanlar yaratır.

---

2. Kamuya Ait Spor Tesisleri Seferberliği (Yüzme, Salon, Atletizm)​

• Özellikle spor salonu, kapalı yüzme havuzu ve açık atletizm pistine sahip olmayan ilçelerde kamu yatırımıyla modern tesisler kurulmalı.
• Spor altyapısında ilçeler arası eşitsizlik azaltılmalı.

---

3. Gençler İçin Ücretsiz Spor ve Sanat Kulüpleri Ağı​

• Kamu destekli spor kulüpleri ve sanat toplulukları (tiyatro, müzik, dijital üretim vb.) tüm gençlere ücretsiz açık olmalı.
• İlçe gençlik merkezleriyle entegre çalışmalı.

---

4. E-spor ve Dijital Gelişim Kampları​

• E-spor alanında kendini geliştirmek isteyen gençler için yaz/kış kamp programları, dijital oyun tasarımı eğitimleri ve kamu destekli e-spor salonları kurulmalı.

---

5. İstanbul Gençlik Katılım Meclisi ve Mahalle Gençlik Konseyleri​

• 15–29 yaş arası gençlerin mahallî sorunlara ilişkin görüş bildirebileceği, projeler sunabileceği ve yerel karar alma süreçlerine katılabileceği yapıların oluşturulması.
• Kamu fonlarıyla desteklenmeli.

---

6. Afetlere Hazırlıkta Gençlik Gönüllülüğü Programı​

• Gençlerin afet eğitimi, temel ilk yardım, arama kurtarma ve psikososyal destek konularında eğitim alarak sahada görev alabildiği gönüllülük sistemi.
• Gençlik ve Spor Bakanlığı – AFAD iş birliğiyle.

---

7. Üniversite Öğrencileri İçin Barınma, Beslenme ve Ulaşım Desteği Paketi​

• İstanbul’daki yurt kapasiteleri artırılmalı, kamuya ait yurtlar bölgesel denge gözetilerek yeni ilçelere yayılmalı.
• Günlük yemek desteği, ulaşım kartı indirimi ve sosyal yardım sistemleri tek pencereden entegre edilmeli.

---

8. Kadınlara Yönelik Güvenli Spor ve Aktivite Alanları​

• Kadın gençliğe özel yüzme saatleri, kadın antrenör istihdamı, aydınlatmalı parkur alanları ve spor yapmaya teşvik edici kamu kampanyaları geliştirilmeli.

---

9. Mahalle Düzeyinde Açık Spor Alanları (Her Mahalleye 1 Saha)​

• Her mahallede en az bir basketbol sahası, futbol sahası veya çok amaçlı spor alanı bulunmalı.
• Belediyelerle eşgüdümlü, ancak merkezi hükûmet destekli projelerle yürütülmeli.

---

10. Bağımlılıkla Mücadele ve Sağlıklı Yaşam Gençlik Atölyeleri​

• Sigara, alkol, madde ve dijital bağımlılıkla mücadelede gençlere yönelik grup çalışmaları, bireysel danışmanlık ve alternatif meşguliyet atölyeleri düzenlenmeli.

---

11. Ulusal Gençlik Girişimi Fonu (Kamu Destekli Mikro Proje Desteği)​

• Gençlerin eğitim, iklim, sanat, sosyal sorumluluk, teknoloji alanındaki projelerine 5.000–50.000 TL arasında mikro hibeler sunulmalı.
• Proje yazma eğitimleriyle desteklenmeli.

---

12. Gençlik İçin Adaletli Sporcu Seçme ve Gelişim Merkezleri​

• Sporda torpil ve kayırmacılığın önüne geçmek için kamu denetiminde çalışan, yetenek testleriyle tarafsız biçimde genç sporcu seçimi yapan merkezler kurulmalı.
• Tüm branşlarda yetenek taraması yapılmalı.

---

13. İstanbul Gençlik İklim ve Çevre Girişimleri Platformu​

• Gençlerin çevre, iklim değişikliği, sürdürülebilirlik konularında proje üretmelerini, kampanyalar yürütmelerini ve karar süreçlerine katılmalarını sağlayacak kamu destekli dijital platform.

---

14. Psikolojik Dayanıklılık ve Rehberlik Destek Programı​

• Sınav stresi, aile baskısı, sosyal kaygı, depresyon gibi sorunlarla başa çıkmakta zorlanan gençlere yönelik kamu rehberlik ve psikolojik danışma birimleri yaygınlaştırılmalı.

---

15. Sporcu Eğitim ve Kariyer Desteği Ofisleri​

• Profesyonel ve amatör sporculara eğitim-yaşam dengesi kurmaları, üniversiteye hazırlık, yurt dışı burs başvuruları ve kariyer geçiş planlaması alanlarında danışmanlık sunulmalı.

---

Bu yatırımlar, İstanbul’da gençliğe sadece spor yapma değil, gelişme, karar alma, üretme ve toplumla bütünleşme imkânı sunar. Aynı zamanda gençlerin şehre aidiyetini, motivasyonunu ve toplumsal bağlarını da güçlendirir.

GIDA GÜVENLİĞİ VE TARIMSAL POLİTİKALAR ALANINDA HÜKÛMETİN ÖNCELİKLİ YATIRIMLARI (İSTANBUL)​

İstanbul gibi mega kentlerde “gıda güvenliği” artık yalnızca kırsal tarım politikalarının değil; şehre yakın tarımsal üretim, sağlıklı gıdaya erişim, afet ve kriz anlarında gıda tedariki, tüketici sağlığı, lojistik yönetimi ve fiyat istikrarı gibi birçok boyutun ortak bileşeni hâline gelmiştir. Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinin İstanbul'da “Gıda Güvenliği ve Tarımsal Politikalar” alanında atacağı stratejik adımlar; yerel üretimi destekleyen, adil ve sürdürülebilir bir gıda sistemi kurulmasına katkı sunacaktır.

---

1. İstanbul Gıda Güvenliği ve Stratejik Rezerv Üssü​

• Olası krizler, afetler veya tedarik zinciri kesintileri durumunda İstanbul’un 30 günlük temel gıda ihtiyacını karşılayacak, soğuk hava depoları ve korumalı silolar içeren kamu rezerv merkezi kurulmalı.
• Yer: Silivri, Çatalca, Arnavutköy gibi lojistik erişimi yüksek alanlar.

---

2. Kamu Kontrollü İstanbul Gıda Lojistik Merkezi (HAL 2.0)​

• Üretici, kooperatif, kamusal tarım birlikleri ve tüketiciyi doğrudan buluşturacak yeni nesil toptancı hali.
• Dijital takip sistemleri, fiyat şeffaflığı, atık azaltma ve kısa tedarik zinciri odaklı.

---

3. İstanbul Kent Tarımı Teşvik Havzası​

• Çatalca, Silivri, Şile, Arnavutköy gibi ilçelerde küçük üreticiye yönelik sera kurulum hibeleri, damla sulama altyapısı, fide-tohum desteği ve garantili alım sözleşmeleri sunulmalı.
• Tarıma dönüşü destekleyen sosyal projelerle entegre.

---

4. Kentsel Tarım ve Dikey Tarım Kamu Destekleri​

• Okullar, hastaneler, kamu binaları ve apartman çatılarında hidroponik sistemler ve dikey tarım modülleri için AR-GE ve hibeler.
• Üniversite iş birlikleriyle genç çiftçi odaklı.

---

5. Gıda Denetim ve Analiz Laboratuvarları Güçlendirme Programı​

• İstanbul’daki mevcut gıda denetim laboratuvarları modernize edilmeli.
• Pestisit, mikrobiyoloji, katkı maddesi, genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) ve toksin analizleri hızlı ve erişilebilir olmalı.

---

6. İstanbul Gıda Enflasyonuyla Mücadele İzleme Ofisi​

• Tarımsal girdi maliyetleri, çiftçi kâr marjları, tedarik zinciri kopuklukları, ürün bazlı fiyat spekülasyonları kamu gözetiminde şeffaf biçimde izlenmeli.
• Gerektiğinde fiyat müdahale mekanizmaları yürürlüğe konulmalı.

---

7. Kamu Yemek Tedarikinde Yerel Tarım Kooperatiflerine Öncelik​

• KYK yurtları, devlet hastaneleri, okul yemekhaneleri ve kamu kurumlarının gıda alımları, İstanbul içindeki üretici kooperatiflerinden temin edilmeli.
• Bu alım gücüyle küçük üretici desteklenir, taze ve sağlıklı ürün temin edilir.

---

8. İstanbul Gıda İsrafı ile Mücadele Kamu Platformu​

• Market, manav, restoran ve otellerden artan gıda ürünlerinin toplanması, analiz edilmesi ve ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması için kamu-STK iş birliği modeli kurulmalı.
• Lojistik zinciri devlet desteğiyle güçlendirilmeli.

---

9. Okullarda Gıda Güvenliği ve Sağlıklı Beslenme Eğitim Programı​

• İlkokuldan lise çağına kadar çocuklara yönelik “yerli üretim nedir”, “etiket okuma”, “işlenmiş gıda riskleri” ve “beslenme okuryazarlığı” temalı müfredat dışı eğitimler verilmeli.

---

10. Tarımsal Afet Risk Yönetimi Altyapısı​

• İstanbul kırsalında kuraklık, aşırı yağış, don gibi hava olaylarına karşı erken uyarı sistemleri kurulmalı.
• Tarım sigortalarının kapsamı genişletilmeli ve kamusal sübvansiyon oranı artırılmalı.

---

11. İstanbul Gıda İnovasyon ve Ar-Ge Merkezi​

• Yerel ürünlerin işlenmesi, ambalajlanması, raf ömrünün artırılması ve fonksiyonel gıda üretimi için akademi-kamu-sanayi iş birliği içinde çalışan merkezler.
• Kooperatif markalarının gelişimini de destekler.

---

12. Kamu Kontrollü Mobil Gıda Denetim Ekipleri​

• İlçe ilçe dolaşan ve yerinde kontrol yapan, donanımlı araçlara sahip mobil gıda denetim ekipleriyle denetim sıklığı ve kapsamı artırılmalı.

---

13. İstanbul Gıda Hakkı Eylem Planı ve Anayasal Tanımın Yerel Uygulaması​

• “Herkesin yeterli, sağlıklı ve ulaşılabilir gıdaya hakkı vardır” ilkesini temel alan kamu stratejisi geliştirilmeli.
• Sosyal yardımlarda taze gıdaya erişimi önceleyen uygulamalar yürürlüğe konmalı.

---

14. Kamu-Çiftçi Elektronik Tedarik Platformu​

• Çiftçilerin ürünlerini doğrudan kamusal kurumlara ve belediyelere dijital ortamda teklif verebildiği, e-ihale ile adil alım yapılmasını sağlayan sistem.

---

15. Tarımsal Eğitim ve Genç Köylü Yetiştirme Kampları​

• Tarımı meslek edinmek isteyen gençlere yönelik kısa dönemli uygulamalı eğitimler, tarımsal girişimcilik programları ve başlangıç hibeleri sunulmalı.
• Milli Eğitim ve Tarım Bakanlığı iş birliğiyle.

​

---

Bu yatırımlar sayesinde İstanbul’da:

• Gıda krizlerine karşı direnç artırılır,
• Tarımsal üretim kent çeperine geri döner,
• Tüketici sağlığı korunur,
• Gıda enflasyonu dizginlenir,
• Küçük üretici kalkındırılır.

GÖÇ VE MÜLTECİ POLİTİKALARI ALANINDA HÜKÛMETİN ÖNCELİKLİ YATIRIMLARI (İSTANBUL)​

İstanbul, Türkiye’deki göçmen ve mülteci nüfusunun en yoğun yaşadığı şehir olarak, yerel düzeyde büyük sosyoekonomik etkilerle karşı karşıyadır. Bu durum hem kamusal hizmet kapasitesini hem de toplumsal uyumu zorlayan sonuçlar doğurmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin İstanbul’da “Göç ve Mülteci Politikaları” alanında yapacağı yatırımlar; insani haklar, kamu güvenliği, hizmetlerin sürdürülebilirliği ve toplumsal barış açısından hayati önem taşımaktadır.

---

1. İstanbul İl Göç İdaresi Başkanlığı Ana Yerleşkesi ve Uyum Kampüsü​

• Tüm kayıt, belge, ikamet, mülakat, danışmanlık ve yönlendirme hizmetlerinin tek çatı altında sunulduğu, çok dilli personelin görev yaptığı modern bir kampüs kurulmalı.
• Uyum birimleri, hukuk masaları ve çocuk destek ofisleri içermeli.

---

2. Geçici Koruma Altındaki Nüfusa Yönelik İstanbul Uyum Merkezleri Ağı​

• Her yoğun göçmen nüfuslu ilçede; Türkçe dil kursları, mesleki eğitim, kültürel arabuluculuk ve psikososyal destek sağlayan kamu destekli uyum merkezleri kurulmalı.

---

3. İstanbul Göçmen Veri ve İzleme Platformu​

• Göçmen nüfusun yaş, cinsiyet, milliyet, ilçelere göre dağılımı, hizmet kullanımı ve entegrasyon düzeyini analiz eden, açık veriyle çalışan kamu platformu.

---

4. Göçmen Çocuklar İçin Okul Öncesi ve Telafi Eğitim Programları​

• Eğitim dışına çıkan göçmen çocukların yeniden sisteme dahil edilmesi için okul öncesi destek, dil destekli sınıflar ve telafi programları kamu eliyle yaygınlaştırılmalı.

---

5. Göçmen ve Vatandaş Gençler İçin Ortak Spor, Sanat ve Kültür Kampları​

• Toplumsal bağları güçlendiren, önyargıların azalmasını sağlayan birlikte üretim ve sosyalleşmeye dayalı projeler, Gençlik ve Spor Bakanlığı desteğiyle hayata geçirilmeli.

---

6. İstanbul İltica ve Hukuki Danışmanlık Destek Ofisleri​

• Uluslararası koruma, ikamet izinleri, çalışma izni gibi alanlarda çok dilli, ücretsiz hukuki danışmanlık veren kamu ofisleri açılmalı.
• Baro, üniversite ve STK iş birlikleriyle güçlendirilmelidir.

---

7. Düzensiz Göçle Mücadele ve Geri Gönderme Merkezlerinin İnsanileştirilmesi​

• Geri gönderme merkezlerinde temel haklara saygılı koşullar, bağımsız denetim mekanizmaları ve psikolojik destek altyapısı güçlendirilmeli.

---

8. Göçmen İş Gücü için Kamu Koordinasyonlu Sektörel Yönlendirme Programı​

• Kayıt dışı istihdamla mücadele ve göçmen emeğinin kötüye kullanılmasının önüne geçmek için sektör bazlı kayıtlı istihdam yönlendirme ofisleri oluşturulmalı (tekstil, inşaat, hizmet vb.).

---

9. Göçmen Sağlığı Merkezlerinin Kapasite Artırımı ve Bölgesel Yaygınlaştırılması​

• İstanbul’daki Göçmen Sağlığı Merkezlerinin sayısı artırılmalı; tercüman desteği, kadın sağlığı birimleri, aşı ve ruh sağlığı hizmetleri yaygınlaştırılmalı.

---

10. Kentte Göç Yoğunluğuna Duyarlı Kamu Hizmet Haritası ve Dağılım Planı​

• Nüfus yoğunluğuna göre kreş, okul, aile sağlığı merkezi, sosyal hizmet merkezi gibi kamu yatırımları göç baskısı olan bölgelere öncelikli olarak yönlendirilmeli.

---

11. Ayrımcılıkla Mücadele ve Toplumsal Uyum Kamu Kampanyaları​

• Medyada, okulda ve sokakta göçmenlere yönelik ayrımcı söylemleri önleyici eğitimler, kamu spotları ve medya okuryazarlığı programları hazırlanmalı.

---

12. Kayıt Dışı Göçmen Hareketliliğine Karşı Dijital İzleme ve Koordinasyon Sistemi​

• İstanbul’daki düzensiz göç eğilimlerini, kayıt dışı adres kullanımını, sosyal yardım tekrarlarını izleyen ve bakanlıklar arası veri paylaşımı sağlayan dijital sistem kurulmalı.

---

13. Yerel Yönetimler ve Göç Politikaları Koordinasyon Masası​

• Valilik, Göç İdaresi, ilgili bakanlıklar ve büyükşehir ile ilçe belediyeleri arasında bilgi paylaşımını ve iş birliğini sağlayan sürekli çalışan koordinasyon masası kurulmalı.

---

14. Göçmen Kadınlar İçin Mesleki Eğitim ve Sosyal Destek Merkezleri​

• Özellikle kırılgan grupta yer alan göçmen kadınlara dikiş, yemek, bakım hizmetleri gibi alanlarda mesleki beceri kazandıran ve psikososyal destek veren merkezler açılmalı.

---

15. Afet Durumlarında Göçmenler İçin Kapsayıcı Tahliye ve Barınma Planları​

• Afet senaryolarında göçmenlerin tahliyesi, barınması, bilgilendirilmesi ve sağlık hizmetine erişimi için çok dilli ve özel planlar hazırlanmalı.

---

Bu yatırımlar sayesinde İstanbul:

• Toplumsal gerilimleri azaltabilir,
• Hizmet eşitliği ve düzeni sağlayabilir,
• Uluslararası hukuka uygun, insan onuruna saygılı göç yönetimi geliştirebilir.

HALK SAĞLIĞI VE SAĞLIK HİZMETLERİ ALANINDA HÜKÛMETİN ÖNCELİKLİ YATIRIMLARI (İSTANBUL)​

İstanbul, Türkiye’nin en kalabalık ve en çeşitli demografik yapıya sahip şehri olarak, sağlık hizmetlerinde kapsayıcılık, erişilebilirlik ve sürdürülebilirlik bakımından özel bir kamu politikası gerektirir. Nüfus yoğunluğu, yaşlanma, göç, yoksulluk, çevre kirliliği, afet riski ve ruh sağlığı gibi faktörler; halk sağlığına yönelik bütüncül ve önleyici yatırımların hükûmet eliyle hızla geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır.

---

1. İstanbul Bölgesel Kamu Halk Sağlığı Enstitüsü​

• İstanbul’da bulaşıcı hastalıklar, kronik rahatsızlıklar, çevresel sağlık tehditleri ve afet sonrası sağlık risklerini izleyen ve erken uyarı veren bilimsel bir kamu enstitüsü kurulmalı.
• Veri temelli halk sağlığı politikaları için analiz altyapısı sağlamalı.

---

​

2. Her İlçeye Bir Kamu Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi​

• Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinde özel sektör bağımlılığı azaltılmalı.
• Özellikle çocuklar, yaşlılar ve dezavantajlı kesimlere ücretsiz, kaliteli hizmet sunulmalı.

---

​

3. Kadın Sağlığı ve Üreme Sağlığı Merkezleri Ağı​

• Jinekolojik hizmetler, gebelik takibi, doğum öncesi danışmanlık, aile planlaması ve anne-bebek sağlığı hizmetleri sunan kamu merkezleri kurulmalı.
• Kadınlara özel, güvenli, ulaşılabilir mekânlar sağlanmalı.

---

​

4. Mahalle Temelli Mobil Sağlık Taramaları ve Aşı Birimleri​

• Kronik hastalıklar, tansiyon, diyabet, obezite, görme-tarama, kanser erken teşhisi gibi alanlarda düzenli taramalar yapılmalı.
• Aşılamada yerinde bilgilendirme ve ikna edici kamu görevlileri görevlendirilmeli.

---

​

5. Ruh Sağlığı Merkezleri ve Psikososyal Destek Birimleri​

• İstanbul’un tüm ilçelerinde kamuya ait ruh sağlığı merkezleri açılmalı.
• Depresyon, anksiyete, bağımlılık, travma sonrası stres bozukluğu gibi sorunlara erişilebilir hizmet sunulmalı.
• Okullarda ve gençlik merkezlerinde ruh sağlığı danışmanlığı yaygınlaştırılmalı.

---

​

6. İstanbul Kamu Hastaneleri Modernizasyon ve Dijitalleşme Programı​

• Mevcut hastanelerin altyapısı, hasta yönlendirme sistemleri, tıbbi donanımları ve dijital sağlık kayıt sistemleri güçlendirilmeli.
• E-nabız entegrasyonu, dijital görüntüleme, uzaktan randevu ve takip sistemleriyle hasta yükü azaltılmalı.

---

​

7. Gece Poliklinikleri ve Hızlı Müdahale Üniteleri​

• Acil servis yoğunluğunu azaltmak için belirli branşlarda 17.30–24.00 saatleri arasında açık gece poliklinikleri açılmalı.
• Yoğun bakım öncesi hızlı müdahale üniteleri ile vakaların yükü dengelenmeli.

---

​

8. Aile Sağlığı Merkezlerinin Fiziksel ve Beşeri Güçlendirilmesi​

• ASM’ler daha geniş, erişilebilir ve teknoloji destekli yapılara dönüştürülmeli.
• Yeterli hekim, ebe, hemşire ve teknik personel atanmalı.

---

​

9. İstanbul Kamu Reçete ve İlaç Takip Platformu​

• Reçeteli ilaçlara erişimi hızlandırmak, ilaç israfını önlemek ve sahte ilaçlarla mücadele etmek için kamu tabanlı dijital bir takip sistemi kurulmalı.

---

​

10. İstanbul Yeşil Sağlık Kurumları Programı​

• Kamu hastaneleri ve sağlık merkezleri çevreci dönüşüme alınmalı: güneş enerjisi, atık su yönetimi, tıbbi atık geri dönüşümü, doğaya duyarlı mimari teşvik edilmeli.

---

​

11. Afetlere Dayanıklı Sağlık Tesisi İnşası ve Kriz Senaryoları​

• Olası büyük İstanbul depremine hazırlık kapsamında, kamu hastaneleri ve birinci basamak sağlık kurumları depreme dayanıklı hâle getirilmeli.
• Seferberlik planları, sahra hastaneleri ve mobil birimler senaryolarla desteklenmeli.

---

​

12. Evsiz, Göçmen ve Kırılgan Gruplara Özgü Kamu Sağlık Erişimi Programı​

• Kimliksiz, barınaksız, güvencesiz bireylerin temel sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabileceği özel programlar oluşturulmalı.

---

​

13. Kamu Sağlığı Bilgilendirme ve Kriz İletişim Platformu​

• Salgın, sıcak hava dalgası, hava kirliliği, salgın gibi halk sağlığı tehditlerinde anlık SMS ve mobil bildirim sistemleri geliştirilmeli.

---

​

14. Okullarda Sağlık ve Hijyen Eğitimi + Tarama Programları​

• İlkokuldan liseye kadar öğrencilerin ağız diş sağlığı, hijyen alışkanlıkları, sağlıklı beslenme, ergenlik dönemi sağlık okuryazarlığı gibi alanlarda düzenli eğitim ve tarama alması sağlanmalı.

---

​

15. İstanbul Sağlık Personeli Eğitim ve Motivasyon Programı​

• Tıp, hemşirelik, ebe ve sağlık teknisyenliği öğrencileri için kamu destekli staj, burs, hizmet içi eğitim ve liyakatli atama sistemleri geliştirilmeli.
• İstanbul’a özgü yaşam maliyeti dikkate alınarak ek özlük hakları tanımlanmalı.

---

Bu yatırımlar İstanbul’da:

• Erişilebilirlik ve bölgesel eşitliği artırır,
• Önleyici ve toplumsal sağlık sistemine geçişi sağlar,
• Sağlıkta yoksulluk ve kırılganlığı azaltır,
• Afet ve krizlere dirençli bir altyapı kurar.

İÇİŞLERİ VE YEREL YÖNETİMLERLE KOORDİNASYON ALANINDA HÜKÛMETİN ÖNCELİKLİ YATIRIMLARI (İSTANBUL)​

İstanbul gibi bir megakentte kamu yönetimi, güvenlik, afet yönetimi, nüfus işlemleri, göç kontrolü ve yerel hizmetler gibi konular, merkezi hükûmet ile yerel yönetimler arasında çok yönlü ve kesintisiz bir koordinasyon gerektirir. Ancak günümüzde bu alanlarda yetki çakışmaları, iletişim kopuklukları ve planlama dağınıklığı gözlemlenmektedir. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinin İstanbul’da “İçişleri ve Yerel Yönetimlerle Koordinasyon” alanında gerçekleştirmesi gereken öncelikli yatırımlar ve reformlar aşağıda sıralanmıştır.

---

1. İstanbul Kamu Yönetimi Koordinasyon Merkezi (İKYKM)​

• Valilik, ilçe kaymakamlıkları, belediyeler, bakanlık temsilcilikleri, AFAD, Göç İdaresi gibi tüm kamu kurumlarının temsilcilerinin bir araya geldiği dijital ve fiziksel merkez kurulmalı.
• Veri paylaşımı, senkronize planlama ve kriz yönetimi için entegre sistem oluşturulmalı.

---

2. Merkezi İdare – Yerel Yönetim Ortak Yatırım Masası​

• Altyapı, ulaşım, çevre, sağlık gibi büyük ölçekli projelerde merkezi hükûmetle yerel belediyelerin planlama öncesinden itibaren eşgüdümlü çalıştığı bir yatırım masası oluşturulmalı.
• Yetki çatışmaları ve kaynak israfı önlenmeli.

---

3. İstanbul Kaymakamlık ve Muhtarlık Hizmet Binaları Yenileme Programı​

• Tüm ilçelerde kaymakamlık ve bağlı birimlerin hizmet verdiği yapılar yenilenmeli, dijital hizmet erişimi artırılmalı.
• Mahalle düzeyinde muhtarlıklar modernize edilmeli; e-devlet ve yüz yüze hizmet kapasitesi genişletilmeli.

---

4. Kamu-Halk Arası Anlık İletişim Platformu: "İstanbul Kamu Hattı"​

• İlçe kaymakamlıkları, valilik ve bakanlık temsilcilikleriyle halkı doğrudan buluşturan dijital bir mobil uygulama ve çağrı merkezi kurulmalı.
• Şikayet, öneri ve acil talepler eşzamanlı değerlendirmeye alınmalı.

---

5. İstanbul İl İdare Sistemi Dijital Haritası ve İş Bölümü Rehberi​

• Vatandaşların, hangi konuda hangi kuruma başvuracağını kolayca anlayabileceği, dijital yönlendirme yapan bir “idari işleyiş haritası” hazırlanmalı.
• Bürokrasi azaltılmalı, yetki-karmaşası giderilmeli.

---

6. Valilik ve Belediyeler Arası Stratejik Vizyon Konseyleri​

• Uyumlu bölge planlaması, afet senaryoları, güvenlik stratejileri ve sosyal hizmet dağılımı için her üç ayda bir toplanan kurumsal eşgüdüm konseyleri kurulmalı.
• Politika düzeyinde ortak ajandalar belirlenmeli.

---

7. İstanbul İl Güvenlik ve Asayiş Kararlarının Şeffaflaşması Projesi​

• Alınan kamu güvenliği kararlarının, yurttaş haklarını koruyacak şekilde gerekçeli, öngörülebilir ve dijital erişime açık olması sağlanmalı.
• Denetim ve kamuoyu bilgilendirme güçlendirilmeli.

---

8. Afet ve Kriz Zamanları İçin Ortak Komuta ve Eylem Planı​

• Merkezî ve yerel otoritelerin birlikte çalışacağı, önceden senaryolarla test edilmiş afet yönetim protokolleri ve dijital koordinasyon sistemleri kurulmalı.
• İstanbul’a özgü tahliye planları, görev dağılımları ve iletişim hatları tanımlanmalı.

---

9. Yerel Yönetimlerde İçişleri Bakanlığı İrtibat Ofisleri​

• Belediye başkanlıkları bünyesinde görevli, koordinasyon ve bilgi akışı sağlayan İçişleri Bakanlığı irtibat görevlileri atanmalı.
• Siyasi değil, teknik eşgüdüm amaçlı çalışmalı.

---

10. Göç, Nüfus ve Sosyal Yardım Bilgilerinin Ortak Kullanım Sistemi​

• İl Göç İdaresi, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, Nüfus Müdürlükleri ve yerel belediyeler arasında veri paylaşımı yapılmalı.
• Mükerrer yardım önlenmeli, kayıt dışı nüfus azaltılmalı.

---

11. İstanbul Valiliği Bünyesinde Yerel Demokrasi ve Danışma Kurulları​

• Sivil toplum, akademi, muhtarlar ve halk temsilcilerinin yer aldığı, yerel ihtiyaç ve önceliklerin dile getirildiği resmi danışma kurulları kurulmalı.
• Karar süreçleri halkla birlikte şekillendirilmeli.

---

12. Büyükşehir – İlçe – Bakanlıklar Arası Bütçe ve Yetki Uyumlaştırması​

• Özellikle İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile ilçe belediyeleri ve merkezi idarenin kaynak kullanım planları uyumlaştırılmalı.
• Aynı alana yapılan mükerrer yatırımlar engellenmeli.

---

13. İçişleri Bakanlığı’na Bağlı İstanbul E-İzleme ve Denetim Platformu​

• Kamu hizmet kalitesi, vatandaş memnuniyeti, bekleme süreleri ve şikayet sıklığını ilçelere göre anlık izleyen dijital gösterge paneli geliştirilmeli.
• Hesap verebilirlik ve performans esaslı yönetişim hedeflenmeli.

---

14. Kentsel Dönüşüm ve Tapu-Kadastro İşlemlerinde Kurumsal Eşgüdüm​

• Çevre Bakanlığı, Tapu-Kadastro Genel Müdürlüğü ve belediyeler arasında mülkiyet, ruhsat, riskli yapı ve tahliye işlemlerinde koordinasyon protokolleri geliştirilmeli.

---

15. Kamu Personeli Rotasyon, Eğitim ve Kriz Simülasyon Programı​

• Kaymakamlık, nüfus, ilçe sağlık ve güvenlik birimlerinde çalışan personel için kriz temelli eğitimler, görev değişim programları ve İstanbul’a özel simülasyonlarla hizmet kalitesi artırılmalı.

---

Bu yatırımlar sayesinde İstanbul’da:

• Kamu yönetimi daha hızlı, senkronize ve kapsayıcı hale gelir.
• Belediyelerle hükûmet arasında çatışma değil iş birliği kültürü gelişir.
• Afet, göç, güvenlik ve hizmet dağınıklığı gibi alanlarda net çözümler üretilebilir.

Ellerinize sağlık. Okumaya devam ediyorum.