Türkiye’nin en tanınmış jeoloji uzmanlarından biri olan
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, akademik kariyeri, bilimsel araştırmaları ve halkı bilinçlendirme çalışmalarıyla deprem biliminin öncü isimlerinden biridir. Yarım asrı aşan bilgi birikimiyle, hem akademik çevrelerde hem de kamuoyunda güvenilir bir otorite olarak kabul edilmektedir.
Eğitim ve Öğrenim Hayatı
Şener Üşümezsoy, 14 Kasım 1950 tarihinde İstanbul’un Üsküdar ilçesinde dünyaya gelmiştir. Kırım Tatarı kökenli bir aileye mensup olan Üşümezsoy, küçük yaşlardan itibaren fen bilimlerine ilgi duymuştur. İlk ve orta öğrenimini Çapa’da, lise eğitimini ise Pertevniyal Lisesi’nde tamamlamıştır. Üniversite tercihinde, doğa olaylarını anlamak ve yer bilimleri alanında derinleşmek amacıyla İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nü seçmiş, burada hem lisans hem de yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Akademik merakını ileriye taşıyarak doktora derecesini de aynı fakültede almış ve uzmanlık alanını tektonik ve deprem jeolojisi üzerine yoğunlaştırmıştır.
Akademik Kariyerin Yükselişi
Eğitim hayatının ardından, Türkiye’nin yer bilimleri alanındaki en önemli kurumlarından biri olan Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nde (MTA) görev almıştır. Burada çalıştığı dönemde, Türkiye’nin farklı bölgelerindeki jeolojik yapıları incelemiş, fay hatlarının yapısını ve deprem risklerini analiz etmiştir. Ardından İstanbul Üniversitesi’nde akademik kadroya katılarak asistanlıkla başlayan üniversite kariyerini, doçentlik ve profesörlük unvanlarıyla taçlandırmıştır. 1991 yılında profesör unvanını alan Üşümezsoy, öğrencilerine yalnızca teorik bilgi değil, saha deneyimleriyle harmanlanmış pratik tecrübe de aktarmıştır.
Deprem Bilimi ve Halkı Bilgilendirme Misyonu
1999 Marmara Depremi, Türkiye için olduğu kadar Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’un kariyeri açısından da dönüm noktalarından biri olmuştur. Depremin hemen ardından yaptığı bilimsel değerlendirmeler, net ve anlaşılır açıklamalar ile geniş kitlelerin dikkatini çekmiştir. Üşümezsoy, yalnızca akademik çevrelerde değil, televizyon programları, konferanslar ve seminerler aracılığıyla da halka ulaşmayı hedeflemiştir. Ona göre deprem bilimi, yalnızca laboratuvarlarda veya akademik raporlarda kalmamalı, toplumun her kesimine ulaşarak afet bilincini artırmalıdır.
Kitaplar ve Bilimsel Yayınlar
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, akademik birikimini kitaplar ve makaleler aracılığıyla kalıcı hale getirmiştir. “İstanbul Depremi”, “Vatandaş İçin Deprem Rehberi” ve “17 Ağustos Sonrası Marmara’da Deprem Riski” gibi eserleri, deprem bilinci oluşturma ve olası riskler hakkında toplumu bilgilendirme açısından önemli kaynaklardır. Bunun yanında jeostrateji, doğal kaynak politikaları ve jeopolitik konularında da kitaplar yazmış, disiplinler arası bir perspektif geliştirmiştir.
Uluslararası Çalışmalar ve Akademik Çeşitlilik
Üşümezsoy, kariyeri boyunca yalnızca Türkiye’de değil, yurt dışında da akademik faaliyetlerde bulunmuş, uluslararası bilim insanlarıyla ortak projelerde görev almıştır. Fay hatlarının davranışlarını, bölgesel deprem risklerini ve tektonik hareketleri inceleyen bu çalışmalar, Türkiye’nin deprem haritalarının güncellenmesinde dolaylı olarak etkili olmuştur.
Medya ve Toplumsal Etki
Akademik başarısının yanı sıra medya ile kurduğu güçlü bağ, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’un geniş kitlelerce tanınmasını sağlamıştır. Televizyon programlarında yaptığı yorumlar, yer bilimlerini sade bir dille halka aktarma yeteneğini ortaya koymuştur. Üşümezsoy, bilimsel gerçekleri çarpıtmadan, halkın anlayabileceği netlikte anlatma konusundaki ustalığıyla tanınır.
Günümüzdeki Çalışmaları ve Görüşleri
Günümüzde de aktif olarak akademik araştırmalarına devam eden Üşümezsoy, deprem risklerinin doğru değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. İstanbul özelinde yaptığı açıklamalarda, Marmara Bölgesi’nin jeolojik yapısına ilişkin gözlemlerine dayanarak, kamuoyunu hem rahatlatan hem de bilinçlendiren değerlendirmeler yapmaktadır. Deprem öncesinde alınacak tedbirlerin, afet sonrasındaki müdahalelerden çok daha değerli olduğunun altını çizmektedir.
Sonuç
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, yalnızca bir akademisyen değil, aynı zamanda Türkiye’de deprem bilincinin oluşmasına büyük katkı sağlayan bir bilim insanıdır. Onun çalışmaları, hem akademik dünyada hem de toplum nezdinde saygıyla anılmakta, güvenilir bir bilgi kaynağı olarak referans gösterilmektedir. Bilimsel dürüstlük, toplumsal sorumluluk ve disiplinli çalışma anlayışı, Üşümezsoy’un meslek hayatının temel taşlarını oluşturmuştur.
