Doğa, binlerce yıl boyunca rüzgârın, suyun, buzulların ve tektonik hareketlerin etkisiyle adeta bir sanatçı gibi çalışır. Ortaya çıkan jeomorfolojik şekiller, yalnızca bilim insanlarının değil, aynı zamanda meraklı gezginlerin ve doğa severlerin de ilgisini çeker. İşte dünyanın farklı köşelerinden ve Türkiye’den jeomorfoloji tutkunlarını büyüleyecek bazı ilginç arazi formları:
1. Peribacaları (Kapadokya, Türkiye)
Volkanik tüflerin erozyona uğramasıyla oluşan bu eşsiz yapılar, insan eliyle oyularak yaşam alanlarına da dönüşmüştür. UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alır ve hem jeolojik hem kültürel bir hazine niteliğindedir.
2. Yardanglar (Çin ve Orta Asya Çölleri)
Rüzgâr erozyonu sonucu oluşan, uzun sırt ve oluklardan meydana gelen şekillerdir. Adeta çölün dalgaları gibi görünürler.
3. Karstik Arazi Şekilleri (Toroslar ve Dünya Genelinde)
Mağaralar, obruklar, dolinler ve polye gibi yapılar kireçtaşlarının çözünmesiyle oluşur. Türkiye’deki Cennet-Cehennem Obrukları bu türün en bilinen örneklerindendir.
4. Buzul Vadileri ve Sirkler (Alpler, Himalayalar, Kaçkarlar)
U biçimli vadiler, sirk gölleri ve morenler, buzulların yavaş ama güçlü hareketleriyle meydana gelir. Doğanın sabırla işlediği devasa heykeller gibidir.
5. Tafoni ve Bal Peteği Görünümlü Kayalar (Ege ve Akdeniz Kıyıları)
Kayaçların tuzlu su ve rüzgârla aşınması sonucu oluşan küçük oyuklar, kayalara bal peteğini andıran bir görünüm kazandırır.
6. Mesa ve Butte’ler (Arizona, ABD ve Benzeri Yarı Kurak Bölgeler)
Yatay tabakalı kayaçların erozyonla aşınması sonucu ortaya çıkan masa biçimli tepeler, özellikle Amerika’nın batısında kovboy filmlerinin vazgeçilmez sahnelerini süsler.
7. Lav Tüpleri ve Volkan Konileri (İzlanda, Hawaii, Türkiye)
Volkanik arazilerde lav akıntıları sonrası oluşan tüpler ve bazalt sütunları, jeomorfolojinin en etkileyici sahnelerinden biridir. Nemrut Dağı ve Divriği çevresindeki volkanik yapılar da ülkemizdeki örneklerdir.
---
Sizce doğada keşfedilmeyi en çok hak eden arazi formu hangisi?
Kapadokya’nın peribacaları mı, yoksa Toroslar’daki karstik obruklar mı? Belki de buzulların oyduğu vadiler mi? Jeomorfolojiye ilgi duyanlar için keşfedilecek sayısız doğal güzellik var.
Bu başlık altında jeomorfoloji ile ilgili paylaşımlar yapabilirsiniz.
1. Peribacaları (Kapadokya, Türkiye)
Volkanik tüflerin erozyona uğramasıyla oluşan bu eşsiz yapılar, insan eliyle oyularak yaşam alanlarına da dönüşmüştür. UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alır ve hem jeolojik hem kültürel bir hazine niteliğindedir.
2. Yardanglar (Çin ve Orta Asya Çölleri)
Rüzgâr erozyonu sonucu oluşan, uzun sırt ve oluklardan meydana gelen şekillerdir. Adeta çölün dalgaları gibi görünürler.
3. Karstik Arazi Şekilleri (Toroslar ve Dünya Genelinde)
Mağaralar, obruklar, dolinler ve polye gibi yapılar kireçtaşlarının çözünmesiyle oluşur. Türkiye’deki Cennet-Cehennem Obrukları bu türün en bilinen örneklerindendir.
4. Buzul Vadileri ve Sirkler (Alpler, Himalayalar, Kaçkarlar)
U biçimli vadiler, sirk gölleri ve morenler, buzulların yavaş ama güçlü hareketleriyle meydana gelir. Doğanın sabırla işlediği devasa heykeller gibidir.
5. Tafoni ve Bal Peteği Görünümlü Kayalar (Ege ve Akdeniz Kıyıları)
Kayaçların tuzlu su ve rüzgârla aşınması sonucu oluşan küçük oyuklar, kayalara bal peteğini andıran bir görünüm kazandırır.
6. Mesa ve Butte’ler (Arizona, ABD ve Benzeri Yarı Kurak Bölgeler)
Yatay tabakalı kayaçların erozyonla aşınması sonucu ortaya çıkan masa biçimli tepeler, özellikle Amerika’nın batısında kovboy filmlerinin vazgeçilmez sahnelerini süsler.
7. Lav Tüpleri ve Volkan Konileri (İzlanda, Hawaii, Türkiye)
Volkanik arazilerde lav akıntıları sonrası oluşan tüpler ve bazalt sütunları, jeomorfolojinin en etkileyici sahnelerinden biridir. Nemrut Dağı ve Divriği çevresindeki volkanik yapılar da ülkemizdeki örneklerdir.
---
Sizce doğada keşfedilmeyi en çok hak eden arazi formu hangisi?Kapadokya’nın peribacaları mı, yoksa Toroslar’daki karstik obruklar mı? Belki de buzulların oyduğu vadiler mi? Jeomorfolojiye ilgi duyanlar için keşfedilecek sayısız doğal güzellik var.
Bu başlık altında jeomorfoloji ile ilgili paylaşımlar yapabilirsiniz.