Birleşmiş Milletlerin Alternatifi İslam İşbirliği Teşkilatı

Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'nın yazdığı "Daha Adil Bir Dünya Mümkün" isimli eserde şu ifade mevcuttur.

Yeni Zelanda’da Müslümanlara yönelik terör saldırısının yıldönümü olan 15 Mart tarihinin,
BM tarafından “İslam Düşmanlığına Karşı Uluslararası Dayanışma Günü” olarak ilan edilmesi çağrımızı tekrarlıyoruz.
BM’den sonra en büyük ikinci uluslararası kuruluş olan İslam İşbirliği Teşkilatı, bu günü resmen kabul etmiştir.

Genişletmek için tıkla ...

İslam İşbirliği Teşkilatı ile ilgili bir ÖN YARGIYA vurgu yapmayı gerekli görüyorum.

İslam İşbirliği Teşkilatı, İslam ülkeleri arasında işbirliğini esas alan bir teşkilat değil, İslam ülkeleriYLE işbirliğini esas alan bir teşkilattır.

Farklı şekilde söyleyecek olursak, günümüzde sadece İslam ülkelerinin üye olduğu bir teşkilat olsa da, diğer dinlerin yaygın olduğu ülkelerinde üye olmasına imkan veren bir yapıdadır.

Ayrıca İslam İşbirliği Teşkilatı'nın zaman zaman toplanıp, KINAMA MESAJLARI yayınlamak dışında bir faaliyeti olmadığı ÖN YARGISI mevcuttur.

Cumhurbaşkanımızın Birleşmiş Milletler ile ilgili şöyle bir hayali vardır:
BM'nin 3 te 2 üye çoğunluğu olan en az 130 ülke ile bir toplantı yapılmasını sağlayıp, bu toplantıda 5 daimi üyenin veto hakkının kaldırılması yönünde karar aldırmak.
Doğal olarak, 5 daimi üyenin bu kararı veto etme yetkisi olacak.
Eğer 5 daimi üyenin hepsi bir anda intihar etmeye karar vermezse, 5 daimi üyeden en az birinin veto etmesiyle bu karar uygulanmayacaktır.

Cumhurbaşkanımızın beklentisi de bu yöndedir.
Bu durum gerçekleştiğinde, bakın BM'ler çağa ayak uyduramıyor.
Şurada hazır İslam İşbirliği Teşkilatımız var.
Gelin bu teşkilata üye olun, Dünya'yı teşkilatım yönetsin. Pardon, pardon yani birlikte yönetelim.
diyecek.

İslam İşbirliği Teşkilatı'nın faaliyetlerinden haberdar olmayanlar, teşkilatın Birleşmiş Milletlere Alternatif olmasını bir hayal olarak tanımlayacaklardır.

Birleşmiş Milletler ile İslam İşbirliği Teşkilatı'nın faaliyetlerini analiz ederek alternatif olup olmadığına karar verelim.

70-80-90 yıllarda her hangi bir ülkede karışıklık çıktığında, ülke yöneticileri BM müracaat ederek, "BARIŞ GÜCÜ" talep ederlerdi.
Barış gücü genellikle batı ülkelerinin askerlerinden oluşurdu. Karışıklık anında sonlanırdı.

1994'te bölgedeki karşıklıklara engel olmak için konuşlandırılmış olan BM Barış Gücü askerleri geri çekildi.
Bu çekilme Ruanda soykırımının gerçekleşmesine zemin hazırladı.

BM Barış Gücü askerlerinin, Temmuz 1995'te Bosna–Hersek'in Srebrenitsa kasabasında yaşanan katliamı SEYRETMELERİ bardağı taşıran damla olmuştur.
O tarihten sonra BM güven kalmadığı için, hiç bir ülke BARIŞ GÜCÜ talep etmemiştir. Bu durum BM'nin İŞLEVSİZ HALE gelmesinin temel sebebidir.
BM alt kuruluşlarıyla, bazı faaliyetlerde bulunsa da, İslam ülkeleri öncülüğünde oluşturulan uluslararası dernek ve vakıflar BM'nin bu faaliyelerini gölgede bırakmıştır.

• İslam İşbirliği Teşkilatı, ilk on yıllık eylem programını 2005 yılında kabul etti. (2006-2015 dönemi için).
• 2016-2025 dönemi için, OIC-2025: Programme of Action belgesi, 13. İslam Zirvesi’nde, İstanbul’da 14-15 Nisan 2016’da kabul edildi.
• Bu belge, İslam İşbirliği Teşkilatına üye devletlerinin karşı karşıya olduğu modern ve küresel düzeydeki zorluklara karşı ortak bir yol haritası sunmayı amaçlıyor.
• Belge 18 öncelikli alan içeriyor. Bu 18 alan altında 107 hedef tanımlanmış durumda.

İnşaAllah yarından itibaren, Birleşmiş Milletler ile İslam İşbirliği Teşkilatının benzer ve farklı yönlerini analiz ettikten sonra, 107 hedef ile ilgili bilgileri paylaşacağım.

Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.

Özellikle son yıllarda İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT, İngilizcesi OIC – Organisation of Islamic Cooperation) bazı uluslararası krizlerde “alternatif diplomasi kanalı” gibi görülmeye başlandı. Aşağıda İİT’nin Birleşmiş Milletler’e (BM) alternatif olup olamayacağına dair kapsamlı bir analiz yer almaktadır:

---

I. Genel Tanımlar​

---

II. Temel Farklılıklar​

1. Kapsam ve Evrensellik​

• BM, evrensel bir teşkilattır; bütün devletleri temsil eder. Küresel meşruiyet ve uluslararası hukuk açısından “üst otorite” kabul edilir.
• İİT ise dini-kültürel temelli bir birliktir; sadece Müslüman ülkeleri kapsar. Bu durum, evrensel değil bölgesel/medeniyet temelli bir örgüt yapısı oluşturur.

2. Yetki Alanı ve Etki Gücü​

• BM Güvenlik Konseyi, bağlayıcı karar alma yetkisine sahiptir (örneğin yaptırımlar, barış gücü görevlendirmeleri).
• İİT kararları ise tavsiye niteliğindedir, bağlayıcılığı yoktur. Bu, İİT’nin siyasi gücünü sınırlayan en temel farktır.

3. Finansal ve Kurumsal Kapasite​

• BM’nin bütçesi 3 milyar doların üzerindedir ve onlarca alt kuruluşu vardır (UNICEF, UNESCO, WHO, FAO, UNDP vb.).
• İİT’nin kurumsal kapasitesi sınırlıdır. Alt organları (ör. SESRIC, COMCEC, IDB – İslam Kalkınma Bankası) olsa da, uygulama ve yaptırım gücü zayıftır.

4. Siyasi Tarafsızlık​

• BM teoride tarafsızdır, fakat Güvenlik Konseyi’ndeki daimi üyelerin (ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere) vetosu bu tarafsızlığı fiilen bozmaktadır.
• İİT, ideolojik/dini yakınlık temelinde kurulduğundan “tarafsızlık” ilkesinden ziyade dayanışma üzerine kuruludur.

5. Kriz Yönetimi ve Barış Gücü​

• BM’nin kendi barış gücü askerleri (Blue Helmets) vardır.
• İİT’nin böyle bir askeri mekanizması yoktur; sadece üyeler arası diplomatik arabuluculuk yapabilir.

---

III. Benzerlikler​

1. Uluslararası dayanışma hedefi:
   Her iki örgüt de “barış, güvenlik, kalkınma” kavramlarını merkezine alır.
2. Genel Kurul yapısı:
   İİT’nin “Dışişleri Bakanları Konseyi” yapısı, BM’nin Genel Kurulu’na benzer şekilde çalışır.
3. Özel organlar ve alt kuruluşlar:
   • BM → WHO, UNESCO, UNDP
   • İİT → SESRIC (istatistik), IDB (kalkınma), COMCEC (ekonomi işbirliği)
     Her ikisi de teknik organlarla politika üretir.
4. İnsani yardım ve kalkınma:
   İİT, özellikle IDB aracılığıyla Afrika ve Asya’da kalkınma projeleri yürütür; bu yönüyle BM’nin UNDP veya World Bank yapısına benzer.

---

IV. İİT’nin BM’ye Alternatif Olma Potansiyeli​

Güçlü Yanlar​

• Ortak değerler ve kimlik bilinci: İslam dünyasında kültürel birlik duygusu vardır. Bu, dayanışma açısından motivasyon sağlar.
• Doğal kaynak gücü: Üye ülkelerin çoğu enerji kaynakları açısından zengindir (Suudi Arabistan, İran, Katar, Endonezya, Nijerya).
• Nüfus potansiyeli: 57 ülke, dünya nüfusunun yaklaşık %25’ini temsil eder.

Zayıf Yanlar​

• Siyasi bölünmüşlük: Üyeler arasında ciddi ideolojik ve jeopolitik farklar vardır (ör. Suudi Arabistan–İran, Türkiye–Mısır gerilimleri).
• Kurumsal bağlayıcılığın olmaması: İİT kararlarının uygulanması gönüllülüğe bağlıdır.
• Küresel meşruiyet eksikliği: BM’nin sahip olduğu uluslararası hukuk temeli İİT’de yoktur.
• Batı kurumlarına ekonomik bağımlılık: Üye ülkelerin çoğu ticari-finansal olarak Batı sistemine entegredir.

---

V. Alternatif Senaryolar​

---

VI. Sonuç​

İslam İşbirliği Teşkilatı, henüz Birleşmiş Milletler’in doğrudan alternatifi değildir, çünkü:

• bağlayıcı karar alma gücü yoktur,
• kurumsal kapasitesi sınırlıdır,
• üye ülkeler arasında ortak siyasi vizyon eksikliği vardır.

Ancak uzun vadede, İİT ekonomik, bilimsel ve savunma alanında entegrasyonunu derinleştirirse, “medeniyet temelli alternatif bir küresel sistemin” çekirdeğini oluşturabilir.