İstanbul Balıklı Ayazması

[İsmail Küçükbaşol]

(+)

Asıl adı "Zoodohos Piyi" dir."Yaşam bağışlayan kaynak" anlamına gelir.Hz.Meryem' ithaf edilmiştir ve İstanbul'un en tanınmış ayazmasıdır.Silivrikapı dışında,Merkezefendi ve Silivrikapı merzarlıkları arasından, Kozlu-Ayazma yolu üzerindeki Balıklı Meryem Ana Rum Ortodoks Manastırı içinde bulunur.





(+)

II.Mahmud'un 1833 tarihli fermanı ile ayazma yanına büyük kilisenin yapımına izin verilmesinin ardından Rumlar ve Ermeniler buraya talip olurlar.Buraya kiliseyi hangi grubun inşa ettireceğini belirlemek için horoz dövüşü yapılır.Rumların horozu galip gelir ve kiliseyi onlar yaptırır.Tabelanın üzerindeki horozlar bu olayı hatırlatmaktadır.

Avluya giriyoruz.



(+)
Karşımızda kiliseyi görüyoruz.Soldaki iki katlı bina cenaze törenleri toplantıları ve diğer özel günlerde yemek verilmesi için kullanılan hizmet binası.


(+)

Sağımızda arkada görülen iki katlı bina rahibelerin kullanımına ayrılmış.Soldaki tek katlı bina ayazmanın girişi.



(+)



(+)



(+)




(+)
Ayazma ve kilisenin ilk defa 5.yüzılda imparator I.Leon tarafından inşa ettirildiği kabul edilir.Efsaneye göre henüz sıradan bir genç olan Leon bir yaz günü bu çevrede dolaşırken kendisini gölge bir yerde su içmeye götürmesini isteyen ihtiyar,kör bir adama rastlar.Çevrede su kaynağı göremeyen Leon'a ilahi bir ses su kaynağını tarif eder.Bu su ile yüzlerini yıkamaları durmunda kör adamın gözlerinin açılacağını ve kendisinin de imparator olacağını söyler.Yüzlerini yıkarlar ,mucizevi bir şekilde körün gözleri açılınca Leon orduya yazılır.Genaralliğe kadar yükselir.Sonuçta 457 tarihinde imparatorluk taçını giyer.


(+)



(+)



(+)

Duvarda girişini gördüğümüz bu tünelin geçmişte Ayasofya'ya kadar uzandığı söylenmekte.


(+)




(+)
560 yılında ayazma imparator I.Justinianos tarafından ihya edilir ve küçük şapel eklenir.705,741,787,869 tarihlerinde şehri ele geçirmek isteyen ordular ve depremler sonucu zarar gören ayazma ve kilise tamir ettirilir.924 'de Bulgar-Slav orduları ve 1204'de Latin orduları tarafından tahrip edilen ayazmanın çevresindeki halk 1422 'de bu bölgeyi terkederek sur içine taşınır.1727'de III.Ahmed'in izniyle tekrar kullanıma açılır.1894'deki deprem ve 6-7 Eylül yangını tarafından zarar gören ayazma son olarak 1960'ta onarılır.
Ayazmanın mahzen kısmı tonozla örtülüdür.Sağda kaynak suyunun dört çeşme ile aktığı havuz,solda mermer ikonastasis yer alır.Tavan ve duvarlarında kalem işi süslemeler bulunan mahzen çeşitli ikonlarla donatılmıştır.
Havuzda renkli balıklar bulunur. Kırmızılı siyahlı balıklar başka bir efsane konusudur:Fetih günlerinde ayazma yakınında balık kızartan bir adama Türklerin şehri ele geçirdiği söylenince adam şöyle yanıt verir:"Şu tavadaki balıkların sıçrayarak tekrar canlanacaklarına ne kadar inanırsam.Türk lerin şehri aldığını da o kadar inanırım!"Bunun üzerine balıklar canlanarak havuza sıçrarlar.Ayazmaya ismini bu balıklar verir.



(+)




(+)




(+)




(+)




(+)




(+)




(+)




(+)




(+)

Dünden bugüne İstanbul ansiklopesinin "Balıklı Ayazması" ve "Zoodohos Piyi Kilisesi" maddelerine,yunan rehber arkadaşlarımın ve kilise çalışanlarnın verdiği bilgilerle dayanarak hazırladığım bu çalışmayı umarım beğenmişsinizdir.Ayazma her gün sabah 0830 ile 1630 saatleri arası ziyarete açıktır.Havuz kenarında , merdivenler üzerinde küçük şişelere doldurulmuş suları ücretsiz alabilirsiniz.Kilise ve mezarlardan başka bir yazımda bahsedeceğim.Patriklerin ve önde gelen rumların mezarlarına çıkan merdivenlerle ayazmadan ayrılıyoruz.


(+)

[Misafir 95f]

Sevgili arkadaşım,
Yıllardır İstanbulda olmama rağmen bugün tesadüf eseri manastır kafaye park ettim ve kiliseyi gezme fırsatım oldu ,daha sonra tarihi hakkında internette dolaşırken sizin görselleriniz ve vermiş olduğunuz bilgilerin bulunduğu siteyi inceledim çok faydalı ve kısa bilgiler için teşekkür ederim.
Saygılarımla
Hİlmi

[Misafir f35]

Ne zaman ziyarete açık oluyor