İstanbul Levend Metro İstasyonunda Bir Sergi ve Demiryolu Aşığı Koleksiyoner: Mete TEKYILDIZ

[sabahattin kayış]

Metronun Levent istasyonundan inip Metrociti'ye çıkış merdivenlerinin solunda (salonlarında) ilginç bir koleksiyona rastladım ve ulaşım meraklısı arkadaşlarım için fotoğrafladım... Mete Tekyıldız ile tanışıp ilginç hikayesini kısa da olsa dinledim..

 

Fotoğraflarımı yüklemeden önce Mete TEKYILDIZ'ın hikayesini Zaman Gazetesi Turkuaz ekindeki Julide Karahan hanımefendinin kalemiyle buraya aktarıyorum..

Sohbetiniz İstanbul, ayrılık ve özlem üzerineyse eğer; bir köşesinde trene dair bir cümle saklanmıştır muhakkak. Hüzünlü ayrılıkları ve sevinçli buluşmaları simgeleyen tren istasyonlarında beklemeyen, kahvesinde çay içmeyen, şairse trene güzelleme yazmayan, Orhan Veli gibi bir tren sesi duyduğunda iki gözü iki çeşme olmayan var mıdır? Ataköy Galleria Alışveriş Merkezi’nin kapısından girdiğinizde yine böyle hüzünlü bir bekleyiş başlayacak zannedeceksiniz tarih 31 Ocak’ı gösterene dek. İlk şaşkınlığı atlattığınızda yaşlı bir amcanın hararetli hararetli anlattığı tren hikâyelerine şahit olup, üzerinde iki yuvarlak çentik bulunan karton biletleri gördüğünüzde yapmış olduğunuz bir yolculukta buluyorsunuz kendinizi. Alışveriş merkezinin kalabalığından utanmasanız iki gözünüz de iki çeşme... Bütün bunların sebebi 40 yıllık Devlet Demiryolları emektarı Mete Tekyıldız’ın dünyanın dört bir yanından topladığı tren maketleri ve trene dair aksesuarlardan oluşan “200 yıl geriden bugüne minyatür tren” isimli sergisi.

Ailesi 3 kuşaktır demiryollarında çalışan Mete Tekyıldız’ın koleksiyonu, çocukluk yıllarında başlayan bir tutkunun sonucu. “Demiryolculuk Mevlevilik gibi sebat, sevgi ve özveri ister.” diyen Tekyıldız; babasına ait sergisof marka lokomotif amblemli gümüş saati, 40 yıl önce giymiş olduğu kırmızı renkli hareket memuru şapkasını ve oğluna almış olduğu minyatür buharlı treni en nadide parçalardan sayıyor. 1200 objeden oluşan koleksiyonun 456’sının ilk kez görücüye çıktığı sergide; manevi değeri yüksek olan parçalar bir yana tasarımları 200 yıl öncesine uzanan tren maketleri, kestane fişekleri, sigaralıklar, eski biletler, manevracı ve tren şefi düdükleri, pullar, mors telgrafları, manyetolu telefonlar, akla gelmeyecek türlü ayrıntı var.

1941 Ankara doğumlu Tekyıldız’ın 1961’de Sirkeci Garı’nda “Hareket Memuru” olarak çıktığı yolculuk 1974-1994 yılları arasında Haydarpaşa Garı’nda Müdür Yardımcısı olarak devam etmiş ve 2000 yılında kendi isteğiyle sona ermiş. Oğlunun doğum günü için aldığı oyuncak bir trenle başlayan koleksiyon; babanın saati, dayının düdükleri derken eskicilerden, antikacılardan, Avrupa’daki dostlardan alınan parçalarla zenginleşmiş. Tekyıldız’ın gerçekleşmeyi bekleyen düşü ise her hafta çalıştırıp çocuk gibi oynadığı trenlerini TCDD desteklerse Haydarpaşa Tren Garı’nda sergilemek.

....
 

(+)
 

(+)
 

(+)
 

(+)
7'den 77'ye ilgi odağı olmuş bir sergi..
 
 

(+)
 

(+)

devam edecek...

[Akın Kurtoğlu]

Mete Tekyıldız'ın tren maketlerinden oluşan bu koleksiyonun Metro istasyonunda sergilenmesi fikrinde, Ulaşım AŞ'den gelen talep ile bizim de bir miktar yardımımız var. Ulaşım AŞ'nin bize tahsis ettiği bir araçla, önce Mete Bey'in koleksiyonunun sergileneceği alan araştırmasını yaptık geçen aylarda. Birkaç metro istasyonu bakıldı ve en uygun yerin burası olacağına karar verildi.

Önce Taksim istasyonuna indik. Orada uygun konumu çok araştırdık, ama uygun hiçbir yer bulamadık. Bir de müthiş cereyan yapıyor alt katı... Ardından Konferans salonuna gittik. 750 metrekare yer ama, orası da sapa kaldı.


Bu bölüm işte müthiş esiyor...

Sonra Levend'e geçtik. Orada üst kat balkonların sağ kesimi en uygun yer olarak kabul edildi. 100 metrekare kadar. İstasyon platformuna tepeden bakılıyor. 100 kadar fotoğrafını çektik Esat'la... Levend istasyon müdürüyle oturup detayları konuştuk. Sonra geri döndük Ulaşım AŞ'ye... Bu sefer Mete beyi alarak, Söğütlüçeşme İstasyonu'na gittik. Depolardan tren maketlerini çıkarttık sandıklardan. 3 yaygın tren maketi ile 10 kadar tekli tren seti, giysiler, şapkalar, çok eski resimler vs. tarzı materyaller mevcuttu. Facit ile, çok çok eski bir de telgraf cihazı bulduk.

Sonra, Ümraniye'deki bir alışveriş merkezine gittik ve orada 10 adet camekânlı sergi masası sipariş edildi. Ama, siparişin müdürlükten kesinleştilmesi düşünüldü. Yine Esenler'e gidip meseleyi anlattık Kaan Bey'e... Okeyi aldık. Şayet biz de site adına bu konuda görsel ve dokümanter çalışma yaparsak, wowTURKEY adının daimi olarak orada durmasına, daha doğrusu serginin bir köşesinin bize tahsis edilmesi iznini koparttık.


Sergi-müzenin yerinin belirlenmesinden sonra Esenler'deki merkez binasında bu işle alâkadar olan ekip ve Mete bey toplu halde...

Bizim üyelerin bu tarz bir aktivitesi olursa, Metro İstasyonu'nda yerimiz hazır!... Bilginize... Raylı sistemlerle ilgili (metro, füniküler, tramvay) maket, fotoğraf, doküman vs...

İstanbul-ULAŞIM Denetçisi
Akın KURTOĞLU

[sabahattin kayış]

[sabahattin kayış]

Üstte görülen telgraf cihazının hemen yanında bulunan mors alfabesini gösteren bir tablo..
















Çeşitli zaman dilimlerinde kullanılmış Demiryolu personeli şapkaları..