Elinde eski tramvay resimleri ve dokümanları bulunanlar, bu başlık altına gönderebilirler. En kısa zamanda bunlar altbölümlerine göre tasnif edilerek, yeni başlıklar altına ayrılacaklardır.
Yer; Yedikule yolu... 61 filo numaralı 33 hat numaralı "Yedikule-Bahçekapı" tramvay motrisi, Lânga-Ağahamam yolunda arıza çıkarmış. Millet başına toplanmış, Biletçi de herkesle birlikte aracın altına eğilmiş, arızayı bulmaya çalışıyorlar. Artık rayların arasına birşey mi sıkıştı, yoksa tekerleklerden birinde sorun mu çıktı, bilinmez... Tramvayın arkasında bir de römork takılı. Millet can sıkıntısından aşağıya inmiş, etraftan da toplananlar var. Bayram günü herhalde ki, tramvayın üerine 2 adet Türk Bayrağı çapraz olarak iliştirilmiş...
Paket taşlı daracık yol ve iki yanına dizilmiş birbirinden güzel mimarîde eski ahşap İstanbul evleri. 1950'lerin ortaları herhalde. O yıllarda; Aksaray-Lânga-Yedikule arasında tramvay rayları yolun daraldığı kesimlerde tek hatta düşüyor, yol ileride genişleyince yeniden çift hatta çıkıyor. Bu noktada da yol daralmış ki, yol tek hat... Karşıdan başka bir 33 gelecek olursa, birbirlerini beklemeden geçmeleri imkânsız... İstanbul'un hakikaten İstanbul olduğu yıllar...
"Tramvay İsyanbul'da" kitabında Çelik Gülersoy (s192) Akın beyin yolladığı fotoğrafın ikinci dünya savaşı sırasında çekildiğini, yedek perçe sıkıntısından buna benzer durumların sık sık yaşandığını yazmış. Bu arada beli çantalı olan biletçi değil zamanın meşhur "palaskalı" polisiymiş.
Acaba İstanbul tarihindeki var olan tüm Tramvay hatlarının bir listesi mevcut mu gittikleri güzergahlarla birlikte..
Ben malesef yetişemediğim bu döneme ilişkin büyük bir merak içindeyim indekste nostaljik tramvaylarla ilgili ancak bunu bulabildim ki burada da pek düzenli bir tramvay hat - güzergah listesi mevcut değil...
Elinde bilgisi ve de gönlünde ulaşım merakı olan yazarlarımızdan rica etsem çok şey mi istemiş olurum acaba?...
Acaba İstanbul tarihindeki var olan tüm Tramvay hatlarının bir listesi mevcut mu gittikleri güzergahlarla birlikte...
Olmaz olur mu hiç?! Cumhuriyet Dönemi'nden 1961 Ağustos'una kadar Avrupa yakasının ve 1966 yılının Ekim ayına kadar da Anadolu yakasının tüm hatları, çizelgeler ve barkod grafikleri halinde, çalıştıkları araç adetlerine, hat numaralarıyla güzergâhlarına, I.-II. mevki ayrımına, ilk-son kalkış saatlerine ve hatların bağlı bulundukları garajlara kadar tüm ayrıntılarıyla mevcut Lâkin vakit bulmak mesele...
Kadıköy Rıhtımı... Tramvaylar henüz kaldırılmamış, geri plânda bir Skoda-RO-706 birinci parti İETT otobüsü... Gerisine de karışmam. Bundan sonrası; Kemal Çevik üstadın uzmanlık alanına girmekte çünkü... Çizmeyi aşmayalım!...
Olmaz olur mu hiç?! Cumhuriyet Dönemi'nden 1961 Ağustos'una kadar Avrupa yakasının ve 1966 yılının Ekim ayına kadar da Anadolu yakasının tüm hatları, çizelgeler ve barkod grafikleri halinde, çalıştıkları araç adetlerine, hat numaralarıyla güzergâhlarına, I.-II. mevki ayrımına, ilk-son kalkış saatlerine ve hatların bağlı bulundukları garajlara kadar tüm ayrıntılarıyla mevcut Lâkin vakit bulmak mesele...
Akın Hocam keşke o vakti bulabilseniz de biz de sizin kaynaklarınızdan faydalanabilsek Umarım İstanbul'un Vapur arşivi gibi zaman buldukça eklediginiz bir çalışma da nostaljik tramvaylar hakkında yaparsınız...
Ulaşım AŞ.'nin sayfasında dedigine göre 130 km'ye kadar uzamış olan tramvay hattının yokoluşunu bir de sizden dinlemek gerçekten aydınlatıcı olacaktır kanaatindeyim...
Akin beyin koydugu fotograftaki tramvay Uskudar veya Kisikli tramvayi olmali zira makastan o duraklara dogru gidiyor.Ayrica 50 li yillarin sonu ve 60 li yillarin baslarinda arabali vapur iskelesi olarak kullanilan bugunki iskelenin yerinde Sirkeci-Kadikoy seferini yapan bir arabali vapurun siluetide secilebiliyor.Bu arada rihtima bagli donanmaya ait bir yardimci tekne var o Deniz Harp okuluna halden iase tasiyan tekne.
34 numaralı Beşiktaş-Fatih tramvayı (Edirnekapı değil, o yıllarda Fatih'ten geri dönüyor 34. Sonradan otobüs hattı olunca Edirnekapı'dan kalkış yapmaya başlıyor), İnönü (Eski Mithatpaşa) Stadyumu'nun önünde. Dolmabahçe'den kalkmış, Beşiktaş'a doğru gitmekte... Önemli bir maç dağılmış olsa gerek.
Priston (AEG) yapımı, Brill şase 125 filo numaralı tramvay, Beşiktaş'tan itibaren beklemeden dönecek ve bu kalabalığı biraz daha eritmeye çalışacak. Meydan seyirci kaynıyor ve tramvayların bulabildikleri heryerine tutunarak, hiç değilse Köprü'ye kadar gidebilme derdindeler...
Bundan sonrası; Kemal Çevik üstadın uzmanlık alanına girmekte çünkü...
Boyuna ödev veriliyor
Bu aralar biraz Dünya Kupası, biraz iş, biraz buradaki faaliyetler (dün basket maçı, ondan önce Roland Garros vs..) biraz yavaşım.....
Aslında Ümit bey benden önce cevaplamış sağ olsun. Kadıköy Rıhtım deyince aklım Haydarpaşa doğru giden tarafa gitti düşünüp duruyorum burası oraya benzemiyor, bu otobüs ters tarafta ne arıyor filan diye, ta ki sol tarafta araba vapurunu farkedene dek. Kadıköy jargonunda buranın adı İskele, Rıhtım şimdiki minibüs/otobüs duraklarının olduğu, resmin dibinde görülen binaların olduğu yer.
Sağ tarafta da o zamanki hal, şimdilki konservatuar binası görülmekte. Tramvay tam eski işletme amirliğnin hizasında. Numarası ya yok ya okuyamadım ama 8, 12 ya da 1, zira Bostancı (4) ve Fenebahçe (6) 'nın kalkış durağına, 1. peron, giden makastan sapmadan geçmiş, sağa gidiyorsa 1 Kısıklı veya 12 Üsküdar , düz giderse 8 Hasanpaşa seferine gidecek.
Arkadaki Skoda da muhtemelen makas arabası. 1961 yazı olmalı en geç, araba vapuru seferi aynı yılın sonbaharında kalktı diye hatırlıyorum.
Görüşmek üzere
Kemal ÇEVİK
En son Kemal Çevik tarafından Pts 19 Hzr 2006, 22:26 tarihinde değiştirildi, toplamda 2 kere değiştirildi