V5-HALİÇ VAPUR İSKELELERİ

[Akın Kurtoğlu]

EYÜB İSKELESİ İSKELENİN TARİHÇESİ ve ÖZELLİKLERİ (PORT HISTORY and DETAILS) Eyüb İskelesi: Haliç'in deniz taşımacılığındaki son noktası olan Eyüb iskelesi; tek katlı olup, ahşap kazıklar üzerine oturtulmak suretiyle inşa edilmiştir. Su derinliği; 2.1 metredir.  Günümüzde iskeleden, karşılıklı 13 motor seferi kalkmaktadır. Haliç'te ilk olarak 1858'de, Haliç Vapur Şirketi'ne ait 3 buharlı vapur işlemeye başladı. 1941'de şirketin vapurları ve tüm malvarlığı Denizyolları'na geçti. Hat önceden Eminönü'ne kadar çalışırken, sonradan Üsküdar'a kadar uzatıldı. 2005'de Şehirhatlarının (yeni adıyla İDO'nun) motorbotlarının seferleri sona erdi ve aynı hatta bu kez özel motorlar, yine tarifeli olarak çalışmaya başladı. Eyüb İskelesi'nin Eminönü'ne uzaklığı; 2.05 deniz milidir. EYÜB İSMİNİN KÖKENİ NEREDEN GELMEKTEDİR? Hz. Muhammed’in Sancaktarı olan "Ebu Eyyûb el-Ensari" hazretlerinin mezarının bulunduğu bu yere Fatih, Fetih’ten sonra bir türbe ile Ebu Eyyûb'un adını taşıyan ve 1459'da tamamlanan camiyi yaptırdıktan sonra etrafında imara açılan mahalle, bu zatın ismini almıştır. Bizans Dönemi’nde "Kydaro (Alibey)" ve "Barbyzes (Kağıthane)" derelerinin Haliç’e döküldükleri yerin batısında, bugünkü Eyüb’ün kurulduğu arazinin dik bir yamaç halinde suya indiği yerde II. Theodosios zamanında kurulan manastırdan ve çevrenin görünümünden dolayı buraya "Kosmidion (Yeşil)" denilmiştir. Bu dönemde Eyüb’ün bulunduğu alan, Haliç’in diğer sahilleri gibi zengin ve yoğun bir bitki örtüsüyle kaplı olduğundan ve civardaki ormanlarda av hayvanları yaşadığından imparatorlar tarafından av sahası ve sayfiye yeri olarak da kullanılmıştır. EYÜB İSKELESİNİN SİTEDE YERALAN FOTOĞRAFLARI Fotoğraf (Photo by): Aydın SERT -   02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 02/07/2005 Fotoğraf (Photo by): Kemal SÖYLEMEZ - 10/10/2005 EYÜB İSKELESİNDEN KALKAN VAPUR HATLARI VE DETAYLARI HAT NO SEFER SEFER SÜRESİ SEFER SAYISI PRYT (S/A) PRYT (ARA) PRYT (GECE) SEFER ŞEKLİ TEKNE ÜCRET M07 EYÜB-EMİNÖNÜ 30 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 EYÜB-KARAKÖY 35 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 EYÜB-ÜSKÜDAR 45 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL.

[Akın Kurtoğlu]

FENER İSKELESİ İSKELENİN TARİHÇESİ ve ÖZELLİKLERİ (PORT HISTORY and DETAILS) Fener İskelesi: Haliç'teki güney iskelelerinden biri olup, ahşap kazıklar üzerine oturtulmuştur. Binası da ahşap menşeilidir ve önünde duba bulunmaktadır. İskele önündeki derinlik; 5.2 metredir. Fener İskelesi'nin Eminönü'ne uzaklığı; 1.14 deniz milidir. FENER İSMİNİN KÖKENİ NEREDEN GELMEKTEDİR? Bizanslılar zamanındaki "Fenarion" ismi, Fetih’ten itibaren Türkler tarafından günümüzdeki söyleniş şekline dönüştürülmüştür. Bizanslılar Dönemi’nde, bu noktada deniz surlarının üzerinde mevcut bulunan sur kapısına; "Porta Feros" denilirdi. FENER İSKELESİNİN SİTEDE YERALAN FOTOĞRAFLARI Fotoğraf (Photo by): Aydın SERT - 02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Aydın SERT - 02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 29/11/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 29/11/2004 FENER İSKELESİNDEN KALKAN VAPUR HATLARI VE DETAYLARI HAT NO SEFER SEFER SÜRESİ SEFER SAYISI PRYT (S/A) PRYT (ARA) PRYT (GECE) SEFER ŞEKLİ TEKNE ÜCRET M07 FENER-EMİNÖNÜ 15 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 FENER-KARAKÖY 20 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 FENER-ÜSKÜDAR 30 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 FENER-EYÜB 20 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL.

[Akın Kurtoğlu]

SÜTLÜCE İSKELESİ İSKELENİN TARİHÇESİ ve ÖZELLİKLERİ (PORT HISTORY and DETAILS) Sütlüce İskelesi: Haliç'teki kuzey iskelelerinden biri olup, 1967’de kapatılmış, yeniden inşa edilerek Haziran 1989’da tekrardan hizmete girmiştir. Yanaşma yerinin derinliğinin çok azalması sebebiyle, Aralık 1991’de yeniden kapatılmıştır. Mayıs 1993’de yanarak kullanılamaz hale gelmiştir. Sonraki yıllarda Haliç’in derinliğinin görece artması dolayısıyla yeniden inşa edilerek, bir kez daha hizmete girmiştir. İskele ahşap kazıklar üzerine oturtulmuştur. Binası da ahşap menşeilidir. Sütlüce İskelesi’nin önündeki derinlik; 2.1 metre olup, Eminönü'ne uzaklığı; 2.25 deniz milidir. SÜTLÜCE İSMİNİN KÖKENİ NEREDEN GELMEKTEDİR? Bizanslılar Devri'nde burada bulunan, bakırdan yapılmış ve "göğüslerinden su akan" bir kadın heykeli bulunmaktaydı. Heykelin göğüslerinden akan bu sudan içen sütü olmayan kadınların kuvvetlendiklerine ve süte kavuştuklarına inanılırdı. Sonradan heykel yok olduysa da, bu inanış, semte günümüzdeki ismini kazandırmıştır. Aynı yerde, önceleri varolan; "süt menbaı" mânâsındaki bir Rum köyünün yerine kurulan yeni semt, yerin adını aynen korumuştur. Bizanslılar zamanında burada bulunan ve "galatiani" adı verilen mandıralar bulunmaktaydı. Osmanlılar döneminde, bu mandıralara; "sütlüceler" denilirdi. SÜTLÜCE İSKELESİNİN SİTEDE YERALAN FOTOĞRAFLARI Fotoğraf (Photo by): Aydın SERT - 02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 02/07/2005 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 15/01/2006 SÜTLÜCE İSKELESİNDEN KALKAN VAPUR HATLARI VE DETAYLARI HAT NO SEFER SEFER SÜRESİ SEFER SAYISI PRYT (S/A) PRYT (ARA) PRYT (GECE) SEFER ŞEKLİ TEKNE ÜCRET M07 SÜTLÜCE-EMİNÖNÜ 40 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 SÜTLÜCE-KARAKÖY 45 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 SÜTLÜCE-ÜSKÜDAR 60 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 SÜTLÜCE-EYÜB 5 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Direkt Motor 1 YTL.

[Akın Kurtoğlu]

BALAT İSKELESİ İSKELENİN TARİHÇESİ ve ÖZELLİKLERİ (PORT HISTORY and DETAILS) Balat İskelesi: Haliç'teki güney iskelelerinden biri olup, ahşap kazıklar üzerine oturtulmuştur. Binası da ahşap menşeilidir. İskele önündeki derinlik; 3.1 metredir. Balat İskelesi'nin Eminönü'ne uzaklığı; 1.44 deniz milidir. BALAT İSMİNİN KÖKENİ NEREDEN GELMEKTEDİR? Bizans döneminde "Blakhernai Sarayı"nın özel kapısı idi.  Aynı zamanda, sarayın Haliç deniz kapısı ve iskelesiydi. Balat: saray (Arapça "Balad" ve Rumca "Palation") anlamında bir kelimedir ve "Balat Kapı (Saray Kapı)" olarak adlandırılmıştır (Bazı kaynaklarda yerleşmenin ismi; "Vasiliki Pili (Hünkâr Kapısı)" olarak da geçmekte olup, neticede yine aynı anlama gelmektedir). Fetih'ten sonra; "Balat" şehrinden getirilen Kıptîler'in iskân edildiği semt, bu topluluğun geldiği şehrin adını almıştır. BALAT İSKELESİNİN SİTEDE YERALAN FOTOĞRAFLARI Fotoğraf (Photo by): Aydın SERT - 02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 01/10/2006 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 01/10/2006 BALAT İSKELESİNDEN KALKAN VAPUR HATLARI VE DETAYLARI HAT NO SEFER SEFER SÜRESİ SEFER SAYISI PRYT (S/A) PRYT (ARA) PRYT (GECE) SEFER ŞEKLİ TEKNE ÜCRET M07 BALAT-EMİNÖNÜ 20 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 BALAT-KARAKÖY 25 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 BALAT-ÜSKÜDAR 40 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 BALAT-EYÜB 15 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL.

[Akın Kurtoğlu]

KASIMPAŞA İSKELESİ İSKELENİN TARİHÇESİ ve ÖZELLİKLERİ (PORT HISTORY and DETAILS) Kasımpaşa İskelesi: Haliç'teki kuzey iskelelerinden biri olup, aynı zamanda Haliç hattının en büyük iskelesidir. Ahşap kazıklar üzerine oturtulmuştur. Önünde duba bulunmaktadır. İskele önündeki derinlik; 4.2 metredir. Kasımpaşa İskelesi'nin Eminönü'ne uzaklığı; 0.76 deniz milidir. KASIMPAŞA İSMİNİN KÖKENİ NEREDEN GELMEKTEDİR? Bu yöreyi imara açan, Kanuni'nin Veziri; "Kasım Paşa"dır. Dolayısıyla, iskelenin bulunduğu semte de onun adı verilmiştir. KASIMPAŞA İSKELESİNİN SİTEDE YERALAN FOTOĞRAFLARI Fotoğraf (Photo by): Aydın SERT - 02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 15/01/2006 KASIMPAŞA İSKELESİNDEN KALKAN VAPUR HATLARI VE DETAYLARI HAT NO SEFER SEFER SÜRESİ SEFER SAYISI PRYT (S/A) PRYT (ARA) PRYT (GECE) SEFER ŞEKLİ TEKNE ÜCRET M07 K.PAŞA-EMİNÖNÜ 10 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Direkt Motor 1 YTL. M07 K.PAŞA-KARAKÖY 15 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 K.PAŞA-ÜSKÜDAR 30 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 K.PAŞA-EYÜB 25 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL.

[Akın Kurtoğlu]

AYVANSARAY İSKELESİ İSKELENİN TARİHÇESİ ve ÖZELLİKLERİ (PORT HISTORY and DETAILS) Ayvansaray İskelesi: Haliç'teki güney iskelelerinden biri olup, ahşap kazıklar üzerine oturtulmuştur. Binası da ahşap menşeilidir ve önünde duba bulunmaktadır. İskele önündeki derinlik; X.X metredir. Ayvansaray İskelesi'nin Eminönü'ne uzaklığı; 1.75 deniz milidir. AYVANSARAY İSMİNİN KÖKENİ NEREDEN GELMEKTEDİR? Burada bulunan kemerli bir Bizans Sarayı'na; "Eyvan Sarayı" adı verilmiş ve bu isim, zamanla halk ağzında değişim göstererek kalın sesli uyumu kalıbına sokulmuş, Eyvan kelimesi Ayvan halini almıştır (Eyvan: Teras, sundurma, bir tarafı dışarıya açık olan oda). Eyüb'den gelen sahil yolunun, surlarla kesiştiği noktadaki kapıya; "Eyyüb Ensari Kapısı" adı verilmiş, zamanla bu ismin kelimeleri birbirlerine ulanarak, günümüzde söylendiği şeklini almıştır. Bir başka deyişle Eyüb’e giden kapı olarak adlandırılmıştır XVII. yy'da Evliya Çelebi'nin notlarında bu kapının adı; "Ayyûb Ansâri Kapısı" olarak geçmektedir. Osmanlılar devrinde, sıcak ülkelerden getirilen hayvanlar, buradaki eski Bizans sarayında barındırılırlar (bir rivayete göre dövüştürülürler), halk da buraya mecâzi olarak; "hayvan sarayı" ya da "hayvan kapısı" derdi. "Ayvan Hisarı" adı, başkalaşarak bu söylenişe uydurulmuştur. Bizans döneminde burada bulunan; "Aya Mamas" adlı bir kilisenin adı, Osmanlılar zamanında başkalaşarak söylenegeldiği isme dönüşmüştür. Osmanlılar Devri’nde İstanbul’a gelen yabancı seyyahlar, sözkonusu yöreden; "Hagiobazazi", "Ayuanzarı Capi", "Eibusar Capi" ve "Aybazari" şeklinde bahsetmektedirler. AYVANSARAY İSKELESİNİN SİTEDE YERALAN FOTOĞRAFLARI Fotoğraf (Photo by): Aykut_a - 02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Aydın SERT - 02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 29/11/2004 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 29/11/2004 Fotoğraf (Photo by): Aykut_a - 29/11/2004 AYVANSARAY İSKELESİNDEN KALKAN VAPUR HATLARI VE DETAYLARI HAT NO SEFER SEFER SÜRESİ SEFER SAYISI PRYT (S/A) PRYT (ARA) PRYT (GECE) SEFER ŞEKLİ TEKNE ÜCRET M07 A.SARAY-EMİNÖNÜ 25 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 A.SARAY-KARAKÖY 30 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 A.SARAY-ÜSKÜDAR 45 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL. M07 A.SARAY-EYÜB 10 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Direkt/ Uğraklı Motor 1 YTL.

[Akın Kurtoğlu]

YEMİŞ (EMİNÖNÜ/HALİÇ) İSKELESİ İSKELENİN TARİHÇESİ ve ÖZELLİKLERİ (PORT HISTORY and DETAILS) Yemiş İskelesi: Haliç'in deniz taşımacılığındaki ilk noktası olan iskele, Eminönü'nde Galata Köprüsü'nün hemen solundadır. Haliç'e ilk vapur işlemeye başladığı yıllarda eski Galata Köprüsü'nün üzerindeki dubalardan birinde hizmet verirken, köprünün artık iyice eskimesi nedeniyle 1981'de Eminönü'ne nakledildi. Yeni Galata Köprüsü'nün şantiye alanı içinde kaldığından, Ağustos 1986'da biraz daha sola, eski Yemiş İskelesi yakınına nakledildi ve prefabrik olarak yeniden inşa edildi. Önüne de bir duba bağlandı. Yapı tek katlı olup, önündeki su derinliği; 4.2 metredir. Günümüzde iskeleden, karşılıklı olarak 13 motor seferi kalkmaktadır. Merkez Eminönü iskelelerine uzaklığı; 0.24 deniz milidir. YEMİŞ İSMİNİN KÖKENİ NEREDEN GELMEKTEDİR? İstanbul'a dışarıdan gelen sebze ve meyveler, Haliç'te aynı adla anılan iskeleye yanaşan gemilerden indirilirdi. İskelenin bu amaçla kullanılması; "Yemiş" adını almasına yol açmıştır (Eski dilde meyveye; "yemiş" adı verilirdi). YEMİŞ (EMİNÖNÜ/HALİÇ) İSKELESİNİN SİTEDE YERALAN FOTOĞRAFLARI Fotoğraf (Photo by): Tuncer HALICI -   02/07/2004 Fotoğraf (Photo by): Eminya - 02/07/2005 Fotoğraf (Photo by): Eminya - 10/10/2005 Fotoğraf (Photo by): Mustafa NOYAN - 01/01/2006 YEMİŞ (EMİNÖNÜ) İSKELESİNDEN KALKAN VAPUR HATLARI VE DETAYLARI HAT NO SEFER SEFER SÜRESİ SEFER SAYISI PRYT (S/A) PRYT (ARA) PRYT (GECE) SEFER ŞEKLİ TEKNE ÜCRET M07 EMİNÖNÜ-KARAKÖY 5 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Direkt Motor 1 YTL. M07 EMİNÖNÜ-ÜSKÜDAR 20 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Direkt Motor 1 YTL. M07 EMİNÖNÜ-EYÜB 35 dk. 13 + 13 60 dk. 60 dk. - Uğraklı Motor 1 YTL.